سنتور مقدماتی (مکتب پایور)

آوای پر طنین و پر غنای موسیقی برخاسته از سنتور فقط محدود به صدای نت آن نیست و ادغام طیفی از صدا های فرعی با صدای اصلی است که آن را گوش نواز کند. اگر صرف اینکه فقط به صدای سنتور علاقه دارید می خواهید آن را بیاموزید بهتر است ابتدا اطلاعات خود را در این زمینه با کمک دانش نامه سنتور، اساتید و نوازندگان و... افزایش دهید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید. با ما همراه باشید تا این در این مطلب این ساز اصیل موسیقی ایرانی را بهتر بشناسید.

معرفی اجمالی ساز سنتور

سنتور که به شکل سازی ذوزنقه ای شکل ساخته می شود متعلق به گروه ساز های زهی مضرابی است. معمولا برای ساخت این ساز از چوب و فلز استفاده می شود.

در زمان نواختن هنرمند باید ضلع بزرگتر را به شکل افقی در رو به روی خود بگذارد تا به کمک مضراب های چوبی آوای دلکشی را بنوازد. از اصلی ترین بخش های این ساز می توان به جعبه صوتی، خرک، گوشی و سیم گیر اشاره کرد.

یکی از اشتباهات رایج در یادگیری سنتور، خرید ساز نامناسب و بی‌کیفیت است. حتما قبل از اقدام، مشورت با افراد خبره را فراموش نکنید. بهتر است خرید ساز خود را از جلسه دوم به بعد بگذارید تا نکات مهم را از استاد خود جویا شوید.

برای نوازندگی با سنتور که به دو مضراب چوبی نیاز است. آواهای تولید شده از این ساز ممکن است از بم تا زیر متفاوت باشند که با اندازه سنتور ارتباط مستقیم دارند.

از مشخصات ویژه سنتور می توان به موسیقی شفاف و دل انگیز آن اشاره کرد که چه برای تک نوازی و چه هم نوازی بسیار مناسب است. شاید وسعت بالای صدا دهی سنتور (بیش از ۴ اکتاو) از جمله دلایل آن باشد.

در حال حاضر ساز هایی که شباهت زیادی به سنتور دارند در کشور های عراق، ترکیه، سوریه، مصر، پاکستان، هند، تاجیکستان، چین، ویتنام، کره و حتی یونان نیز رایج هستند.

تاریخچه سنتور

نوازندگی با سنتور در موسیقی ایران زمین قدمتی طولانی دارد. سنگ تراشی های آشور و بابلیان (۵۵۹ پیش از میلاد) گواه آن هستند که سنتور از کهن ترین ساز های موسیقی  بوده که طنین آن دل ها را جلا می داد.

تاکنون شواهدی که اثبات کند این ساز نخستین بار در چه کشوری رایج بود به دست نیامده است البته آشنایی ایرانیان با این ساز به قبل از ظهور اسلام بر می گردد.

نوازندگی سنتور در دوران قاجار

گروهی معتقدند که در ساخت این ساز زهی کوبه ای، ابونصر فارابی نقش بسیاری داشته است. دوران قاجار را عصر تار می نامند به دلیل اینکه محبوبیت ساز های اصلی همچون تار، تنبک و کمانچه در بین پادشاهان و هنر دوستان بیشتر از نوای سنتور بود.

ولی علاقه شاهان قاجار به موسیقی به کسی پوشیده نیست حتی نگار گری ها و مینیاتور های به جا مانده از آن دوران گواه آن هستند که سنتور نیز در اوایل حکومت آنان از رایج ترین ساز های موسیقی در بین هنرمندان آن دوران بود.  اما کم کم رو به فراموشی رفت.

سنتور در موسیقی سایر کشورها

این ساز ذوزنقه ای شکل در بین مردمان هنر دوست سایر کشور ها به اسامی دیگر شناخته می شود. از جمله می توان به یان کین در کشور چین، دالسی مر در اروپای شرقی، باتر فلای ها در انگلیس، مک پر در بین مردمان آلمان و اتریش و... اشاره کرد. البته هندیان به این ساز همانند ما سنتور می گویند.

سنتور امروزی که در موسیقی سنتی رواج دارد مرهون تغییرات و پیشرفت زیادی است که در این ساز رخ داده است.

معرفی قسمت های مختلف ساز سنتور

● جعبه صوتی

 صفحه ذوزنقه شکلی که در سنتور می بینید توسط کلاف های چهار گانه اتصال یافته اند و جعبه صوتی نام دارد. ضلع بزرگتر در اندازه ۹۰ سانتی متری ساخته می شود در حالی که ضلع کوچک تر اندازه ابعاد آن فقط ۳۶ سانتی متر است.

سطوح جانبی آن نیز ۶ سانتی متر ارتفاع دارند ولی قاعده آن به ۲۶ سانتی متر می رسد. چوب های درختان گردو، آزاد و فوفل با توجه به استحکام بالایی که دارند بهترین انتخاب برای ساخت سنتور هستند.

● جنس جعبه سنتور

 همانطور که اشاره شد بهترین چوب برای ساخت جعبه سنتور، درخت گردو است اگرچه برخی از سازندگان ممکن است چوب درختان راس، آزاد، رز وود، فوفل و... را نیز به کار گیرند.

زمانی می توان گفت که صدای سنتور که هنرمند می نوازد از کیفیت مطلوب برخوردار است که ساز آن ها حتی از نظر جنس چوب و پارامتر هایی همچون عمر درخت، قطر تنه، منطقه، زمان خشک شدن آن و حتی روش خشک شدن، استاندارد باشد.

سازندگان سنتور سعی می کنند از چوب درختانی استفاده کنند که کهنگی و قدمت بالای آن محرز شده باشد تا به طنین آوای ساز ضربه نخورد.

● صفحه رو

از دیگر بخش های مهم سنتور، صفحه رو است که باید حتما از چوب های بسیار با کیفیت برای ساخت آن استفاده شود.

اگر با دقت به این قسمت نگاه کنید می توانید دو گل مشبک را ببینید که به خارج شدن بهتر اصوات کمک می کنند. هم چنین برای عبور سیم ها در اطراف صفحه، دو ردیف سه تایی خرک تعبیه می شود.

● گل روی جعبه سنتور

گل سنتور در واقع دو سوراخی است که شبیه به گل روی صفحه ساز تعبیه می شود. نقش آن فقط محدود به زیبا کردن ساز نیست بلکه به برقراری رزناس در داخل جعبه کمک زیادی می کند.

● ضخامت صفحه و کف سنتور

در تنظیم آوای موسیقی سنتور فقط پل تاثیر گذار نیست و حتما باید به مواردی همچون ضخامت صفحه و کف نیز توجه کنید. اساتید ساز هایی را پیشنهاد می کنند که ضخامت کف آن ها بین ۷ تا ۹ میلی متر و صفحه نیز از ۵/۵ تا ۵/۷ میلی متر باشد.

● پل ها

در سنتور پل های استوانه ای شکل که ضخامتی معادل یک مداد دارند در درون جعبه صوتی قرار می گیرند. آن ها را در بین صفحات زیر و رو می توانید ببینید.

کاربرد پل ها باعث می شود که نه تنها به صفحه رو فشار کمتری وارد شود بلکه مانع نشست صفحه نیز می شوند. ایجاد تعادل در طنین آوا نیز از دیگر مسئولیت های این بخش است. پل های شانه ای معمولا در ساز هایی که جعبه صوتی بزرگتری دارند استفاده می شود.

● خرک

خرک از دیگر بخش های سنتور است که به صورت استوانه ای با ارتفاع ۲ و ضخامت یک و نیم سانت از چوب ساخته می شود.

اگر به آن با دقت نگاه کنید برش هایی که در سطوح جانبی آن هست را می توانید ببینید که از سمت انتهایی پهن و مسطح بر صفحه ساز گذاشته می شود.

 ۹ عدد خرک در قسمت راست ساز و ۹ عدد نیز در قسمت چپ تعبیه می شود که بالاتر بودن ارتفاع خرک های سمت چپ سبب می شود سیم ها که معمولا به صورت دسته های چهار تایی هستند از روی هر خرک عبور کنند تا کوک آن ها همزمان صورت گیرد.

● مفتول روی خرک

رسا و شفاف بودن صدای سیم ها در سنتور به خاطر مفتولی است که روی شیار هر خرک تعبیه می شود. این مفتول ساچمه مانند یک و نیم سانتی متر امتداد دارد و ضخامت آن در حدود ۳ میلی متر است تا از اتصال سیم با چوب ممانعت کند.

● گوشی ها

میله هایی که از فولاد یا فلزات ضد زنگ ساخته می شوند، گوشی های سنتور هستند که تعداد آن ها به ۷۲ عدد می رسد.

آن ها را می توانید به صورت ردیف های چهار تایی (مجموعاً ۱۸ ردیف) در درون بدنه کلاف سمت راست سنتور ببینید. شکل بخش بیرونی گوشی ها متنوع است ممکن است به شکل مستطیل، مربع و حتی چند بر ساخته شوند.

سوراخی که در قسمت بیرونی تراش می خورد کمک می کند تا با وارد کردن سر سیم به داخل آن، اضافه سیم به دور آن پیچ بخورد.

● نقش گوشی و سیم گیر

در سنتور، کوک و تنظیم ساز به کمک گوشی هایی که در طرف راست آن و بر قسمت کلاف هست صورت می گیرد. زمانی هنرجو می تواند یک کوک خوب و دقیق انجام دهد که نحوه سوراخ کاری و برق زدن آن به درستی صورت گرفته باشد.

● کلید کوک

کلید کوک سنتور را از فلز و به شکل T می سازند. از چوب یا پلاستیک برای ساخت بخشی از آن که در دست قرار می گیرد استفاده می شود. هم چنین می توانید مشابه تراش سر گوشی، سوراخ کم عمقی را در انتهای قسمت دیگر ببینید.

● شیطانک

شیطانک ها که در اطراف صفحه رویی ساز دیده می شوند به صورت دو قطعه هستند که علی رغم باریک و بلند بودن، ارتفاعی معادل طول قاعده ذوزنقه دارند و از چوب ساخته می شوند.

 برای سهولت عبور و جدا کردن بهتر سیم های سنتور، شیار های کم عمقی در سطح رویی آن تعبیه می کنند تا از هر شیار، یک سیم عبور کند. هم چنین شیار دیگری نیز در امتداد این دو شیطانک وجود دارد تا مفتول فلزی در آن جای گیرد.

● سیم گیر

در بدنه کلاف سمت چپ می توانید ۷۲ مفتول کوچک که از فلز ساخته شده اند را ببینید. این مفتول ها با طول دو و نیم سانتی متر و ضخامت یک و نیم میلی متر ساخته می شوند که به صورت ردیف های چهار تایی هستند. معمولا فقط بخشی از طول هر سیم گیر داخل چوب کلاف قرار می گیرد و مابقی در جهت بیرون است.

● تعداد و جنس سیم ها

برای ساخت سیم های سنتور که زرد رنگ هستند از آلیاژ مس یا برنج استفاده می شود. تعداد آن ها به ۷۲ عدد می رسد که ۳۶ عدد از آن ها را می توانید به صورت گروه های چهار تایی که بر ۹ خرک سمت راست هستند ببینید.

مابقی سیم ها که سفید رنگ هستند و فلز فنری گفته می شوند نیز به شکل گروه های چهار تایی روی ۹ خرک سمت چپ سنتور تعبیه می شوند. معمولا ضخامت سیم های سنتور به چهار دهم می رسد.

هر یک از سیم های سنتور با توجه به فلزی که از آن ها ساخته شده اند صدا های زیر و یا بم تولید می کنند.

به طوری که گفته می شود که سیم های ساخته شده از نیکل، سفید رنگ هستند و اصوات زیر توسط آن ها به ارتعاش در می آید اما تولید اصوات بم مختص سیم های برنجی است که زرد رنگ هستند.

جنس سیم نیز در طول زمان دچار تحول شده اند.  سنتور های اولیه سیم هایی از جنس روده گوسفند داشتند.

● وسعت

اگرچه گفته می شود سنتور وسعتی معادل یک نت بیشتر از سه اکتاو دارد اما در صورتی که پوزیسیون به کار گرفته شود می توانید شاهد بیشتر شدن وسعت آن باشید.

● کوک سیم ها

در سنتور می توان ۲۷ صدا در سه پوزیسیون را دید که کوک های متفاوت آن متناسب با ساز نوازنده صورت می گیرد. کلید سل خط دوم را کلید نت نویسی سنتور می گویند.

 اجزای مضراب سنتور

مضراب های چوبی سنتور، در طول ۲۲ سانتی متری ساخته می شوند که هر یک از این دو مضراب، بخش های مختلفی دارند.

● حلقه مضراب: می توانید با کمک انگشت های شست، سبابه و میانی دور حلقه را که به صورت نیم دایره ساخته می شود بگیرید. در قسمت انتهای آن، زایده کوچک قابل مشاهده است.

● ساقه مضراب: بین حلقه و سر مضراب به صورت ترکه ای باریک ساخته می شود.

● سر مضراب: این قسمت در برخورد مضراب به سیم های سنتور نقش دارد. اگر مایلید نوای سنتور از گرما و لطافت بیشتری برخوردار باشد می توانید سر مضراب را با نمد بپوشانید.

انواع سنتور کدامند؟

● سنتور معمولی

اگر قصد آموزش سنتور دارید اساتید اغلب توصیه می کنند که از سنتور معمولی و یا به اصطلاح سنتور سل کوک استفاده کنید.

از مشخصات این نوع سنتور می توان به وجود دو ردیف خرک نه تایی اشاره کرد که در دو طرفه صفحه قرار گرفته اند و هم چنین در سنتور معمولی نت "دو" هم صدا با "دو" دیاپازون است.

● سنتور لا کوک

اگرچه این نوع سنتور نیز مانند سنتور های معمولی دارای دو ردیف نه تایی خرک در طرفین صفحه هست ولی تفاوت هایی نیز دارند.

از جمله تفاوت آن ها می توان به اندازه کوچکتر سنتور لا کوک اشاره کرد همچنین نت "دو" هم صدا با "ر" دیاپازون است.

در گروه نوازی ها، هنرمندان اغلب از این ساز برای طنین موسیقی دلنواز استفاده می کنند که در گروه ساز های انتقالی قرار دارد. هم چنین نت نویسی در این سنتور ها باید یک پرده پایین تر صورت گیرد.

● سنتور باس

سنتور باس در مقایسه با سنتور معمولی اگرچه جعبه صوتی بزرگتری دارد ولی آوای آن یک اکتاو، بم تر شنیده می شود.

اگر به ظاهر این نوع سنتور نگاه کنید می توانید سیم هایی که دارای روکش هایی از فلز هستند را ببینید که ضخامت قطر این سیم ها یکسان نیست و ممکن است از روی هر خرک دو یا سه سیم عبور کند‌.

● سنتور کروماتیک

اجرای خط ملودی با سنتور کروماتیک چالشی است برای افرادی که هنوز مهارت کافی در نوازندگی این ساز به دست نیاورده اند.

معمولا هنرمندان فقط زمانی که قصد همراهی در گروه نوازی را داشته باشند این نوع ساز را به دست می گیرند. اگرچه همانند سنتور معمولی، وسعت دارد ولی با توجه به ایجاد نیم پرده و ربع پرده با آن، سازندگان خرک های بیشتری بر آن تعبیه می کنند.

کلید سل در این سنتور برای نت نویسی کاربرد دارد هم چنین در صفحه آن ۳۰ خرک بزرگ و کوچک به چشم می خورد تا بتوان ۴۱ صدا مختلف را به وجود آورد.

● سنتور کروماتیک بم

در این نوع سنتور در مقایسه با سنتور کروماتیک می توانید از سمت ضلع بزرگتر خرک های اضافی را ببینید (در حد یک چهارم درست که شامل ۸ صدا هستند).

نت نویسی صدا ها در این نوع سنتور با کلید فا خط چهارم صورت می گیرد. نوازندگان با کمک ۳۵ خرک این ساز می توانند ۳۵ صدا بنوازند.

مشهور ترین آهنگ سازان و نوازندگان سنتور کشور

کمتر کسی می تواند نوای دل انگیز قطعات نواخته شده توسط اساتید زنده یاد فرامرز پایور، ابوالحسن صبا و پرویز مشکاتیان را از یاد ببرد. خوشبختانه هنوز اساتید بنام دیگری همچون پشنگ کامکار، اردوان کامکار و سعید ثابت در بین ما هستند که موسیقی برخاسته از ساز آن ها می تواند ما را از آلام و غم های درون رها کند.

مهدی ناظمی و داریوش سالاری نیز از جمله افرادی هستند که تبحر و مهارت بالایی در زمینه ساخت ساز سنتور داشتند.

شواهد تاریخی خبر از آن دارد که این ساز که اکنون در بین هنرمندان آنان نواخته می شود از ایران به سایر کشور ها رفته است.

رایج ترین سنتور ها در ایران

اگرچه مدرسین و اساتید موسیقی بلورین سنتور اغلب به هنرجویان توصیه می کنند سنتور سل کوک و لا کوک را تهیه کنند اما تنوع ساخت این ساز موسیقی در ایران بالاست که ممکن است در ویژگی هایی مانند اندازه کلاف، تعداد خرک ها و... تفاوت داشته باشند.

سنتور های ۱۰، ۱۱، ۱۲ از این گروه هستند که ممکن است هنرجو با توجه به اینکه کار با آن ها راحتر است و یا با توجه به اینکه قابلیت اجرای چندین دستگاه با یک مرحله کوک را دارند آن را ترجیح دهند اما توصیه می کنیم حتما قبل از تهیه هر سازی به ویژه سنتور حتما مشاوره با اهل فن و اساتید موسیقی را فراموش نکنید.

نت نویسی برای سنتور به چه صورت است؟

همان طور که می دانید نت نویسی در موسیقی کمک می کند آوا های تولیدی از ساز ها را مشخص کرد و حتی نوشت. تقسیم بندی نت ها در این ساز در سه بخش است و شامل سیم های زرد یا پوزیسیون اول، سیم های سفید یا پوزیسیون دوم و سیم های پشت خرک یا پوزیسیون سوم هستند.

نحوه نوازندگی سنتور چگونه است؟

مضراب یا زخمه در نوازندگی سنتور نقش اصلی را ایفا می کند که هنرمند به کمک این دو چوب نازک سیم های ساز را به ارتعاش می آورد. اگر به این قطعه نگاه کنید می توانید بخش های آن سر مضراب، ساقه، حلقه و دم را ببینید.

قیمت سنتور

در انتخاب و خرید سنتور حتما به سطح و توانایی خود دقت کنید اگر یک هنرجو مبتدی هستید نیاز نیست مبلغ زیادی را برای ان کنار بگذارید.

ساز هایی که قیمت بین ۱ میلیون تا ۳ میلیون برای شما مناسب هستند اگرچه در خرید هر سازی به ویژه سنتور نباید کیفیت را فدای قیمت پایین کنید که به نوای موسیقی ضربه می زند.

هنرمندان حرفه ای اغلب از سنتور هایی که ممکن است تا ۱۰ میلیون نیز قیمت داشته باشند برای تکنوازی یا هم نوازی استفاده می کنند.

سازندگان با توجه به جنس چوب سنتور به قیمت گذاری سنتور می پردازند. ساز هایی که از چوب گردو و یا آزاد ساخته شده اند نه تنها با کیفیت تر هستند بلکه باید هزینه بیشتری برای آن کنار بگذارید.

چه مارکی از سنتور بهتر است؟

سعی کنید قبل از خرید سنتور حتما به فاکتور هایی که اساتید و اهل فن می گویند توجه کنید تا متضرر نشوید. بسیاری افراد هستند صرف معروف بودن یک مارک اقدام به خرید می کنند که متاسفانه ساز آن ها کیفیت مطلوبی ندارد.

معروف ترین مارک های سنتوری سالاری، صادقی و علی زاده هستند ولی اگر به فاکتور هایی که باید، توجه نکنید ممکن است صدای برخاسته از ساز شما نه تنها با کیفیت نباشد بلکه روند آموزش شما را نیز دچار خلل کند.‌

حتما می دانید که مارک سنتور با نوع آن متفاوت است. اگر تجربه یا نظری درباره خرید و انتخاب ساز های موسیقی به ویژه سنتور دارید خواهش مندیم حتما آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

مشخصات ظاهری سنتور خوب

برای اینکه مطمئن شوید سازی که می خرید از کیفیت خوبی برخوردار است حتما فوت و فن های آن را در نظر بگیرید و در حضور فروشنده آن را تست کنید.

● در خرید سنتور باید نحوه پیچیدن و متصل شدن سیم به دور گوشی و حتی شیطانک را بررسی کنید تا مطمئن شوید که در کوک ساز خللی وارد نمی شود.

● اگر می خواهید طنین آوای ساز شما نه تنها واضح باشد بلکه بر دل بیننده نیز بنشیند، حتما ساز هایی که از جنس گردوی تیره و راه راست و یا فردار هستند را تهیه کنید.

● از دیگر فاکتور های مهم قدمت بیشتر چوب به کار رفته است تا بتوانید هنر نمایی خوبی داشته باشید. شاید شما نیز با دیدن نقش های منبت کاری و یا خاتم کاری بر بدنه چوب ساز، مایل باشید سازی زیبا خریداری کنید که اشتباه است و سبب کاهش حجم صدا می شود.

● از دیگر موارد مهم نبود آثار داغی اره، رنگ ریزی ضعیف و کیفیت پایین اتصال سیم ها است که حتما باید مدنظر قرار دهید.

● یک دست بودن صدا نه تنها در سنتور بلکه در تمامی ساز ها بسیار مهم است که بسته به جنس و نکاتی است که سازندگان در نظر می گیرند.

● ساز های ارزان معمولا ساز های پر حجم هستند که بهتر است هنر جویان در خرید آن ها دقت کنند اگرچه اساتید با تجربه در طی زمان به این مهارت می رسند که صدا های متفاوتی را همچون صدای زنگدار، کریستالی، بدون تقه و صدای تقه را به گوش هنر دوستان برسانند. تاثیر سلیقه نوازنده بر طنین صدای موسیقی برخاسته از آن بر کسی پوشیده نیست.

در ادامه به چند پرسش رایج در ارتباط با خرید و یا یادگیری سنتور که هنر جویان ممکن است با آن مواجه شوند اشاره می کنیم:

۱- آموزش نوازندگی با سنتور سخت است؟

در آموزش نه تنها سنتور بلکه سایر ساز ها زمانی می توانید موفق شوید که علاقه و پشتکار زیادی برای انجام تمارین داشته باشید. در صورتی که بتوانید نکات و استایل درست را در کنار یک استاد حاذق و با تجربه فرا گیرید مسلماً این امر سریع تر رخ می دهد.

۲- نخستین گام در یادگیری سنتور چیست؟

ابتدا باید در انتخاب و تهیه یک سنتور مناسب درست عمل کنید تا بتوانید در نوازندگی آن مهارت لازم را به دست آورید. چه در آموزشگاه های موسیقی ثبت نام کنید و یا در کلاس های خصوصی که اساتید برگزار می کنند به آموزش مشغول شوید. سایر لوازم جانبی و کتاب های مرتبط را به شما معرفی می کنند و نیاز نیست در این زمینه نگران باشید.

۳- بهترین روش آموزش سنتور کدام است؟

معمولا اغلب اساتید برای آشنا کردن بیشتر هنر جویان در جلسات ابتدایی، فقط مطالب کلی و ساختار اجزای ساز را تشریح می کنند. نت خوانی و یادگیری جای نت های مختلف پس از آن صورت می گیرد.

زمانی که استاد احساس کند به خوبی آن ها را فرا گرفته اید به تدریس قطعات تمرینی می پردازد تا مضراب زنی شما قوی تر گردد. اگر هنر جوی مستعد و علاقه مندی باشید نه تنها می توانید آموزش های مقدماتی را بیاموزید بلکه با کمک آموزش های کتاب های پیشرفته سنتور آنقدر ماهر می شوید که قادرید قطعات زیادی را با هنرمندی تمام بنوازید.

4- بهترین سن برای آموزش سنتور چه موقع است؟

آموزش سنتور فقط مختص به سن خاصی نیست، شما چه کودک باشید و یا بزرگسال در صورت علاقه می توانید در کنار اساتید با تجربه این هنر را بیاموزید.

البته اگر یادگیری آن از سن کم (۵ یا ۶ سالگی) شروع شود مطمئنا مهارت بالاتری را کسب می کنید. گذراندن دوره ارف قبل از آموزش برای کودکان توصیه می شود.

5- چه کتاب هایی به یادگیری بهتر سنتور کمک می کنند؟

اگر مایلید در آموزش سنتور از کتاب نیز استفاده کنید می توانید کتاب هایی همچون کتاب دستور سنتور پایور، کتاب پشنگ کامکار، کتاب سنتور مشکاتیان، ردیف صبا و میرزا عبدالله را تهیه کنید.

البته کتاب های بسیاری دیگری نیز هستند که در زمینه آموزش قطعات سنتی که می توانید از استاد خود بخواهید تا به شما معرفی کنند.

6- بهتر است روزانه چند ساعت را برای تمرین سنتور اختصاص داد؟

اگر به یادگیری سنتور علاقه دارید و می خواهید در نوازندگی آن پیشرفت کنید بهتر است هر روز، حداقل یک ساعت را برای تمرین اختصاص دهید‌. البته ممکن است با توجه به شرایط فردی، سن، میزان تمرکز و... این زمان بیشتر و یا کمتر شود.

7- چه لوازمی را برای یادگیری سنتور باید تهیه کرد؟

بجز تهیه یک سنتور خوب، هنر جویان باید دفتر نت، کتاب، مضراب و میز سنتور را نیز داشته باشند. همان طور که اشاره کردیم زمانی می توانید در نواختن سنتور موفق شوید که با علاقه و پشتکار تمارین را دنبال کنید در غیر این صورت فقط وقت خود و استاد مربوطه را می گیرید.

8- برای تهیه ساز سنتور باید به کجا مراجعه کرد؟

پس از اینکه استاد خود را انتخاب کردید بهتر است با راهنمایی و هماهنگی ایشان ساز سنتور را خریداری کنید. ممکن است با دیدن تنوع کیفیت و قیمت های مختلف سنتور در مراکز فروش ساز سنتور که اغلب در میدان بهارستان هستند، سردرگم شوید.

البته که قیمت سنتور های با کیفیت و مهره دار در مقایسه با سنتور های مشقی بیشتر است در این نوشتار به معیارهای تاثیرگذار اشاره کرده ایم که توجه به آن ها به شما کمک بسیاری می کند.

9- در چه مدت می توان در آموزش سنتور، حرفه ای شد؟

اگر چه در سنتور مانند سایر ساز ها زمانی می توان حرفه ای شد که با علاقه به پیگیری آموزش ها پرداخت اما بسته به سطح هنرجو و ساعاتی که به تمرین می پردازد ممکن است ۳ تا ۴ سال طول بکشد تا مهارت هنرجو در نواختن قطعات متنوع به چشم آید.

10- متد رایج در آموزش سنتور کدام است؟

اگرچه آموزش سنتور نسبت به سایر ساز ها به دلیل کوک بودن ساز و آسان صدا درآوردن ساده تر به نظر می رسد اما در صورتی که تمارین را بدون علاقه انجام دهید نه تنها نتیجه خوبی مشاهده نخواهید کرد بلکه در همان سطح مبتدی باقی می مانید.

در آموزش سنتور معمولا از متد های کتاب دستور سنتور (فرامرز پایور)، کتاب شیوه سنتور نوازی (پشنگ کامکار) و ردیف نوازی به روش گوشی استفاده می شود. البته هر استاد با توجه به اینکه از تمامی روش ها مطلع هستند یک روش مخصوص را دنبال می کنند.

سخن پایانی

در آخر باید تاکید کنیم که گذر زمان و پیشرفت علم بر سنتور نیز اثر خود را گذاشته است به طوری که سبک ها و مکاتب مختلفی در این زمینه رواج یافته است.

زمانی می توانید کاری ماندگار و دلنواز از یک هنرمند بشنوید که نوازنده آن چنان مهارتی کسب کرده باشد که این موسیقی حتی در تار و پود او نیز عجین شده باشد. اگر فکر می کنید در نوازندگی سنتور مستعد هستید حتما آن را با علاقه دنبال کنید تا به این درجه از مهارت برسید

حتما در نگهداری ساز به شرایط محیطی نیز توجه کنید که در معرض نم و یا حرارت نباشد که کوک آن سریع ضربه می بیند.