علینقی وزیری متولد سال ۱۲۶۵ در تهران است. او که به کلنل وزیری نیز مشهور بوده و هست، یکی از موسیقیدانان شاخص و تاثیرگذار در موسیقی ایرانی، و به خصوص موسیقی ارکستری ایرانی بوده است. او، به این جهت که برای اولین بار روشی برای نتنویسی و تدوین ردیف ایجاد کرد، در موسیقی ایرانی چهرهای بسیار مهم است.
وزیری از طریق پدرش در نوجوانی وارد ارتش شد و در همان زمان با موسیقی نظامی آشنا شد. او در سالهای عمرش در درجات مختلف نظامی مشغول به کار بود و به درجهی کلنلی نیز ناثل آمد، اما عشقی که به موسیقی میورزید، از هرچیزی بیشتر بود و باعث شد بیشتر عمرش را صرف موسیقی کند. او در مدرسهی سن لویی در تهران، درس خواند و بعدها در دههی سوم زندگیش برای تحصیل موسیقی به روش غربی به آلمان و فرانسه سفر کرد.
وزیری پس از بازگشت به ایران، با تاسیس مدرسه عالی موسیقی، شروع به آموزش موسیقی به روش غربی نمود. علاوه بر این او نتنویسی را هم در موسیقی سنتی ایران رواج داد و برای مثال دو علامت عَرَضیِ سُری و کُرُن را ابداع کرد.
وزیری برای نخستین بار ردیف موسیقی ایرانی را به شکل نتهای مکتوب درآورد و به همین سبب نام او در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شد.
وزیری در سال ۱۳۰۴ یه آموزشگاه تئاتر موزیکال به اسم کلوپ موزیکال راه اندازی نمود، در این کلوپ، شاگردان با همراهی خود آقای وزیری هفتهای یک بار کنسرت برگزار میکردند. هنرمندان بزرگی همچون علی دشتی، محمد حجازی، علیاکبر دهخدا، سعید نفیسی، رشید یاسمی، نصرالله فلسفی و عباس اقبال که هم دوره ی علینقی وزیری بوده و از نظر دیدگاه های سیاسی نیز به هم نزدیک بودند، در این کلوپ عضویت داشتند. در این کلوپ، سخنراییهایی درمورد موسیقی نیز انجام میشد که سخنرانان آن، هم مرد و هم زن بودند، و به همین دلیل وزیری را به خاطر تلاش برای ترویج فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی توسط زنان ستایش میکنند.
از آثار اجرا شده توسط علینقی وزیری، تنها چند قطعهی ضبطشده به جا مانده. وزیری چند کتاب هم در حوزهی موسیقی ایرانی نوشته است برای مثال کتاب دستور تار و کتاب موسیقی نظری.
استاد سعید نفیسی، ادیب، مترجم، مصحح و نویسنده نامدار ادبیات فارسی، از دوستان صمیمیِ کلنل وزیری بود و زمانی طولانی با او سابقه دوستی و رفتوآمد داشت. وی در مطلبی که در سیام مهرماه سال ۱۳۳۸ نوشته، نکتهیی را درباره استاد وزیری یادآور شده است:
“جالبترین صفت مردانهای که در این مدتِ دراز از وزیری دیدم، همین کفّ نفس مخصوص او در سخن گفتن است. مردان بزرگ که در کار خود تسلّط دارند و از بس در فنّ خود توانا هستند که به این پَستیها (منظور در هر موضوعی سخن گفتن است) تن در نمیدهند، اینجا شناخته میشوند… .
آشکار میگویم که من پس از سی و پنج سال دوستی با وزیری، هنوز به کسی نزدیک نشدهام که تا اندازهیی که از دیدار وزیری لذت میبرم، از برخورد با او شاد شوم.”
سرانجام علینقی وزیری در ۱۸ شهریور ۱۳۵۸ در سن ۹۲ سالگی در بیمارستان جم تهران درگذشت.