موسیقی یکی از بهترین ابزارها برای تقویت رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان است. یادگیری ساز در سنین پایین، نه‌تنها به پرورش خلاقیت و هماهنگی جسمی کمک می‌کند، بلکه باعث تقویت اعتمادبه‌نفس و ارتباطات اجتماعی در آنها می‌شود.
اگر کودک شما زیر ۷ سال است و نشانه هایی از علاقه یا استعداد در موسیقی از خود نشان می‌دهد، انتخاب یک ساز مناسب می‌تواند نقشی کلیدی در تقویت انگیزه و پرورش علاقه‌ی او ایفا کند. در این مقاله، با بررسی بهترین سازها برای کودکان کم‌سن و ویژگی‌هایی که باید در انتخاب ساز برای آنها در نظر گرفت، سعی می‌کنیم راهنمای مفیدی برای شما در این زمینه باشیم.
ویژگی‌های سازهای مناسب برای کودکان
در انتخاب ساز برای کودکان باید به ویژگی‌هایی توجه کنید که یادگیری را برای آنها ساده و لذت‌بخش کند:
۱- اندازه و وزن مناسب: ساز باید سبک و کوچک باشد تا کودک بتواند به راحتی آن را در دست گرفته و استفاده کند.
۲- یادگیری آسان: سازهای که نواختن آنها ساده‌تر است و کودک زودتر در آنها نتیجه می‌گیرد، انگیزه‌ی بیشتری برای ادامه‌ی یادگیری به آنها می دهد.
۳- صدای ملایم و دلنشین: کودکان بهتر است با سازهایی شروع کنند که صدای ملایم و خوشایندی، حتی با تلاش ابتدایی تولید می‌کنند. برخی سازها، به‌ویژه در مراحل اولیه‌ی یادگیری، ممکن است صدایی ناهنجار یا خشن داشته باشند که کودک را دلسرد کند. ضمناً سازهایی که صدای بیش از حد بلند دارند می‌توانند کودک و اطرافیان را اذیت کنند.
۴- ایمنی و دوام: ساز باید بدون لبه‌های تیز یا قطعات کوچک خطرناک باشد. همچنین استحکام آن اهمیت زیادی دارد، چون ممکن است کودکان به صورت ناخواسته به ساز آسیب وارد کنند.
۵- جذابیت ظاهری: ظاهر رنگارنگ و طراحی جذاب می‌تواند کودک را به استفاده از ساز ترغیب کند.
سازهای مناسب کودکان
برخی از سازهای مناسب برای کودکان زیر ۷ سال که به تقویت انگیزه، علاقه و رشد موسیقایی آنها کمک می‌کنند عبارتند از:
بلز
بلز، یک ساز کوبه‌ای با تیغه‌های فلزی رنگارنگ است که با ضربه‌ی چوبک‌های مخصوص بر این تیغه‌ها، صدای ملایمی تولید می‌کند.
این ساز، هم اندازه و وزن مناسبی دارد و هم رنگ‌های شاد و مختلف تیغه‌هایش، علاوه بر جذابیت برای کودکان، به آنها کمک می‌کند که نت‌ها را راحت‌تر تشخیص دهند.
با یادگیری ساز بلز، کوک شما می‌تواند با مفاهیم اولیه‌ی موسیقی، مانند نت‌ها و ملودی، آشنا شود، و در کنار آن مهارت های حرکتی او نیز تقویت گردد.
فلوت ریکوردر
فلوت ریکوردر یک ساز بادی ساده و کوچک است که به‌آسانی توسط کودکان قابل نواختن است. نحوه‌ی دمیدن در ریکوردر و قرارگیری انگشت‌ها روی سوراخ‌ها، ساده است و کودک شما می‌تواند بدون فشار زیاد، با آن صدای خوشایندی تولید کند. در کنار آن، نواختن با ریکوردر به کنترل تنفس و بهبود ظرفیت ریه‌های او نیز کمک می‌کند.
به جز قابلیت یادگیری آسان و تقویت مهارت های تنفسی، فلوت ریکوردر کوچک و قابل حمل است، صدای ملایم و دلنشینی دارد و قیمت آن نیز مقرون‌به‌صرفه است.
یادگیری ریکوردر می‌تواند گامی برای ورود به سازهای بادی پیشرفته‌تر مانند کلارینت یا ساکسیفون باشد.
کیبوردهای کوچک
برخی از کیبوردها، در ابعاد کوچک و مناسب دستان کوچک کودکان، طراحی و تولید می‌شوند. این سازها در واقع پیانوهای الکترونیکی کوچکی هستند که می‌توانند پایه‌ای برای یادگیری پیانو در سنین بالاتر شوند.
بسیاری از این کیبوردها دارای کلیدهای رنگی یا برچسب‌های آموزشی هستند که به کودک کمک می‌کند به‌راحتی نت‌ها را تشخیص دهد. برخی از آنها نیز دارای آهنگ‌های از پیش ضبط شده و تنظیمات مختلف برای تولید صداهای متنوع هستند که جذابیت یادگیری را برای کودکان افزایش می‌دهند.
یوکللی
ساز یوکللی یک عضو کوچک از خانواده‌ی گیتار است که به دلیل داشتن ۴ سیم، وزن سبک و اندازه‌ی کوچک انتخاب خوبی برای کودکان کم‌سن محسوب می‌شود. صدای گرم و شاد این ساز برای بچه‌ها جذاب و سرگرم‌کننده است و می‌تواند اولین گام آنها برای یادگیری گیتار یا سازهای زهی دیگر باشد.
اگر برای کودک خود قصد خرید یوکللی را دارید، سایز سوپرانوی آن را انتخاب کنید که نسبت به باقی سایزها وزن سبک‌تر و اندازه‌ی کوچکتری دارد. همچنین بسیاری از یوکللی‌های سوپرانو در رنگ‌بندی‌های شاد و مختلف تولید می‌شوند که می‌تواند نوازندگی را برای بچه‌ها جذاب‌تر کند.
طبل کوچک
طبل کوچک به دلیل استفاده‌ی آسان و جذابیت بالا، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای شروع موسیقی کودکان است. این ساز به آنها کمک می‌کند تا با ریتم و ضرب آشنا شوند، انرژی خود را تخلیه و مهارت‌های حرکتی خود را تقویت کنند.
این سازهای کوبه‌ای ضمن اینکه می‌توانند وسیله‌ای برای تخلیه‌ی انرژی کودکان باشند، اغلب صدای بلندی ندارند و برای دیگران در محیط خانه مزاحمتی ایجاد نمی‌کنند.
پس از آشنایی با طبل کوچک، کودکان می‌توانند به تدریج سراغ سازهای پیشرفته‌تری مانند درام، کاخن، دف یا تنبک بروند. بنابراین طبل کوچک می‌تواند یک نقطه‌ی شروع عالی برای آنها جهت ورود به دنیای موسیقی کوبه‌ای باشد.
در پایان ذکر این نکته لازم است که در انتخاب بهترین ساز برای کودکان، علایق شخصی آنها را نیز در نظر داشته باشید. هنگام خرید ساز، مهم است که کودک را همراه خود ببرید تا او بتواند از نزدیک با صدای سازها آشنا شود و در انتخاب ساز مشارکت کند. سازهایی که مناسب سن و ویژگی‌های جسمی کودک هستند و به علاقه‌مندی‌های او نیز پاسخ می‌دهند، به ایجاد انگیزه و رشد موسیقایی او بیشتر کمک می‌کنند.
با انتخاب درست، می توانید عشق به موسیقی را در قلب کودک خود بکارید و او را در مسیر رشد و خلاقیت همراهی کنید.