هنگ‌درام‌ها در گام‌های مختلف و تعداد نت‌های متفاوتی ساخته می‌شوند و هنرجویان با توجه به سلیقه و سبک موسیقایی‌شان باید از بین آنها دست به انتخاب بزنند. اما منظور از گام چیست؟
گام در موسیقی به معنای مجموعه‌ای از نت‌ها است که به ترتیب خاصی در کنار هم قرار گرفته‌اند. هر گام صدایی خاص و منحصربه‌فرد دارد. گام‌های هنگدرام نیز از این قاعده مستثنی نیستند و هر هنگ‌درامی با گامی خاصی ساخته می‌شود. اگر درباره‌ی گام در موسیقی کنجکاو شده‌اید و می‌خواهید اطلاعات بیش‌تری درباره‌ی این که گام‌ها چطور ساخته می‌شوند و چرا باید آنها را بشناسیم، کسب کنید به آموزه‌های مطرح‌شده در ویدیوهای مجموعه‌ی سفلژ مراجعه کنید.
به موضوع اصلی باز گردیم. هنگ‌درام‌ها در گام‌های مختلف ساخته می‌شوند تا نوازندگان بتوانند با استفاده از آنها، آهنگ‌های مختلف را با صداهای متفاوت اجرا کنند؛ به عنوان مثال، یک هنگدرام با گام «لا ماژور» صدایی شاد و پرانرژی تولیدمی‌کند و برای نواختن آهنگ‌های بانشاط و پرتحرک مناسب است؛ درحالیکه یک هنگدرام با گام «لا مینور» صدایی غمگین و احساسی دارد و بیشتر برای قطعات عاشقانه و آرام استفاده می‌شود.
علاوه بر این، هنگ درام‌های با گام‌های مختلف می‌توانند برای ایجاد حس تنوع و نوآوری در موسیقی نیز به‌کار روند.
انواع هنگدرام از لحاظ گام
گام‌های ماژور
گام‌های ماژور در موسیقی، دارای صدایی شاد و پرانرژی هستند. این گام‌ها معمولاً از هفت نت تشکیل می‌شوند که فاصله‌ی بین آنها به ترتیب یک پرده، نیم‌پرده، یک پرده، نیم‌پرده، یک پرده، یک پرده و نیم‌پرده است.
در هنگدرام، از گام‌های ماژور برای نواختن آهنگ‌های شاد، پرجنب‌وجوش و مفرح استفاده می‌شود. این گام‌ها برای ایجاد حس هیجان، نشاط و سرزندگی در مخاطب بسیار مناسب‌اند.
نمونه‌هایی از گام‌های ماژور در هنگدرام:
- گام لا ماژور (C# D# E F# G# A# B)
- گام سی ماژور (D E F# G A B C#)
- گام ر ماژور (F# G# A# B C# D# E)
گام‌های مینور
گام‌های مینور در موسیقی دارای صدایی محزون و احساسی‌اند؛ اما در عین حال می‌توانند حال‌و‌هوایی آرام و عمیق نیز ایجاد کنند. این گام‌ها معمولاً از هفت نت تشکیل می‌شوند که فاصله‌ی بین آنها به ترتیب یک پرده، نیم‌پرده، یک پرده، یک پرده، نیم‌پرده، یک پرده و یک پرده است.
در ساز هنگدرام، گام‌های مینور بیشتر برای نواختن قطعاتی با فضای عاشقانه و غم‌آلود یا آرام و اشراقی استفاده می‌شوند. در واقع همین ترکیب از احساس و عمق باعث می‌شود که این گام‌ها انتخاب محبوبی برای موسیقی‌های مدیتیشن و ریلکسیشن باشند.
نمونه‌هایی از گام‌های مینور در هنگدرام:
- گام لا مینور (A B C D E F G)
- گام سی مینور (D E F G A B C)
- گام ر مینور (F G A B C D E)
گام‌های شرقی
گام‌های شرقی در موسیقی دارای صدایی خاص و منحصربه‌فرد هستند. این گام‌ها از فرهنگ‌های مختلف شرقی مانند هند، چین و خاورمیانه الهام گرفته شده‌اند.
در هنگدرام، گام‌های شرقی معمولاً برای ایجاد فضایی عرفانی، مرموز و تأمل‌برانگیز استفاده می‌شوند. این گام‌ها همچنین برای نوازندگان علاقه‌مند به ایجاد تنوع، نوآوری و خلاقیت در موسیقی نیز مناسب‌اند.
نمونه‌هایی از گام‌های شرقی در هنگدرام:
- گام حجاز (G A B C D E F#)
- گام گاماتو (D E F# G A B C)
- گام راک (C D E F G A B)
نحوه‌ی انتخاب گام مناسب هنگدرام
انتخاب گام مناسب برای هنگدرام به عوامل مختلفی مانند سلیقه‌ی شخصی نوازنده، سبک موسیقی و سطح مهارت نوازندگی او بستگی دارد.
سلیقه‌ی شخصی
اولین و مهم‌ترین عامل در انتخاب گام مناسب، سلیقه‌ی موسیقایی نوازنده است. برخی از نوازندگان صدای گام‌های ماژور را بیشتر می‌پسندند، درحالیکه برخی دیگر صدای گام‌های مینور را ترجیح می‌دهند. برخی دیگر نیز به‌دنبال صدایی خاص و منحصربه‌فرد هستند که در گام‌های شرقی می‌توان آن را یافت.
سبک موسیقی
اگر قصد دارید هنگدرام را برای سبک موسیقی خاصی استفاده کنید، باید گام مناسب برای آن را انتخاب کنید. به‌عنوان مثال، اگر می‌خواهید هنگدرام را برای نواختن آهنگ‌های شاد و انرژی‌بخش استفاده کنید، باید از بین گام‌های ماژور دست به انتخاب بزنید.
سطح مهارت
اگر مبتدی هستید، بهتر است از گام‌های ماژور یا مینور ساده شروع کنید. این گام‌ها صدایی واضح و قابل‌فهم دارند و به شما کمک می‌کنند تا اصول نواختن هنگ درام را بیاموزید.
در نهایت، بهترین راه برای انتخاب گام مناسب هنگ درام، گوش دادن به صدای هنگ درام‌های مختلف است. به این ترتیب می‌توانید صدای گام‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید و گام مورد نظر خود را پیدا کنید.
سخن پایانی
انتخاب گام مناسب در هنگدرام، چیزی فراتر از یک تصمیم فنی است؛ این انتخاب، بازتابی از روحیات، سلیقه‌ی موسیقایی و مسیر فردی هر نوازنده است. گام‌های ماژور با حال‌و‌هوای شاد و پرانرژی، گام‌های مینور با رنگ‌آمیزی احساسی و درون‌گرایانه، و گام‌های شرقی با طنین عرفانی و مرموز خود، هرکدام دنیایی متفاوت از تجربه‌های شنیداری و احساسی را خلق می‌کنند.
ببینید در هنگام نواختن دوست دارید کدام‌یک از این دنیاها را تجربه کنید؟ باتوجه به جواب خود، خیلی راحت می‌توانید دست به انتخاب بزنید.
اگر پس از آشنایی با ساز هنگدرام و انواع آن علاقه‌مند شدید تا قدمی جدی‌تر در مسیر یادگیری این ساز بردارید، می‌توانید از دوره‌ی آموزش هنگدرام در خنیاگر استفاده کنید. این دوره با آموزش اصولی و گام‌به‌گام خود، شما را از مفاهیم پایه تا اجرای قطعات ساده و پیچیده همراهی خواهد کرد.
