موسیقی بخش جدایی‌ناپذیر زندگی بشر است که برای شناخت و کسب مهارت ارزنده نیاز است، سواد موسیقایی خویش را گسترش داد بنابراین برای تلفیق بهتر ایده‌های هنری نیاز است که اصطلاحات موسیقی را به درستی شناخت که در ادامه به چند مورد گریزی زده شده است. بخش اول مربوط به اصطلاحات رایج در موسیقی را نیز حتما مطالعه فرمایید.
آکسان
در متدهای آموزشی جهت بیان تاکید یا ضرب ملایم در بخش نخستین صدای آهنگ، اصطلاح آکسان را به کار می‌برند.
آکسان (Accent) از جمله معروف‌ترین اصطلاحات موسیقی است که به تأکید یا تکیه بر شدت صدا روی یک یا چند نُت در ضربِ میزان گفته می‌شود. این تأکید می‌تواند با استفاده از عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- نواختن نت با شدت بیشتر
- تغییر در طول نت
- تغییر در رنگ صدا
- تغییر در سکوئنسیون نت‌ها
اکسان می‌تواند نقش مهمی در موسیقی ایفا کند. این می‌تواند برای ایجاد احساسات مختلفی در موسیقی استفاده شود، از جمله:
- تأکید بر یک نت خاص
- ایجاد تنش یا هیجان
- ایجاد حرکت یا پویایی
- ایجاد الگو یا فرم
اکسان در موسیقی کلاسیک، موسیقی عامه‌پسند، و موسیقی فولکلور استفاده می‌شود.
هارمونی
موسیقی جذاب و شنیدنی، تلفیقی از نکات خاص و منحصر بفرد است. هارمونی نیز اشاره به ترکیب همزمان گام‌ها و آکوردها دارد تا بتوان نغمه های دلنشینی را شاهد بود.
در واقع هارمونی (Harmony) یکی از اصطلاحات موسیقی است که به علم ترکیب صداها به صورت همزمان گفته می‌شود. هارمونی بر پایه قواعدی استوار است که تعیین می‌کنند کدام صداها با یکدیگر هماهنگ هستند و کدام صداها در کنار یکدیگر ناهنجار به نظر می‌رسند.
هارمونی در موسیقی نقش مهمی ایفا می‌کند. این می‌تواند برای ایجاد احساسات مختلفی در موسیقی استفاده شود، از جمله:
- ایجاد احساس انسجام و وحدت
- ایجاد حرکت یا پویایی
- ایجاد الگو یا فرم
تم
در آثار مختلف موسیقیایی، ممکن است شاهد تم اصلی یا گروهی از تم‌ها بود.
تم (Theme) به یک ایده یا عبارت موسیقی گفته می‌شود که در طول یک قطعه تکرار می‌شود. تم‌ها معمولاً کوتاه و گیرا هستند و می‌توانند به یاد ماندنی و قابل تشخیص باشند.
تم‌ها می‌توانند به روش‌های مختلفی در موسیقی استفاده شوند. آنها می‌توانند به صورت ساده یا پیچیده باشند. آنها می‌توانند به صورت یکنواخت یا با تغییراتی تکرار شوند.
فرم AB
فرم AB در اصطلاحات موسیقی یکی از مواردی است که از لحاظ کاربرد در آهنگسازی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فرم در واقع اشاره به طرح موسیقی دارد که متشکل از دو بخش یا دو قسمت است.
فرم AB به یک ساختار دو قسمتی گفته می‌شود که در آن دو بخش اصلی با یکدیگر تضاد دارند. بخش A معمولاً یک ایده یا تم اصلی را معرفی می‌کند. بخش B معمولاً این ایده یا تم را توسعه می‌دهد یا با آن تضاد ایجاد می‌کند.
فرم AB یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین فرم‌های موسیقی است. این فرم در انواع مختلف موسیقی، از جمله موسیقی کلاسیک، موسیقی عامه‌پسند، و موسیقی فولکلور استفاده می‌شود.
آلتو
آلتو یکی از اصطلاحات موسیقی خیلی معروف و پر کاربرد است. برای درک بهتر زیرترین صدای زنانه، اصطلاح التو را به کار می‌برند.
آلتو (Alto) به صدایی در محدوده میانی بین تنور و سوپرانو گفته می‌شود. در موسیقی آوازی، آلتو معمولاً توسط زنان خوانده می‌شود، اما می‌تواند توسط مردان نیز خوانده شود. در موسیقی سازی، آلتو معمولاً توسط سازهایی مانند ویولا، ساکسوفون آلتو، و فلوت آلتو اجرا می‌شود.
دامنه صوتی آلتو در موسیقی آوازی معمولاً از سل زیر (G3) تا می میانی (E5) است. این محدوده صوتی معمولاً به دو بخش تقسیم می‌شود: آلتو آلتو (G3 تا C4) و آلتو سوپرانو (C4 تا E5).
آلتو در موسیقی آوازی معمولاً برای ایجاد احساسات مختلفی استفاده می‌شود، از جمله:
- حس غم و اندوه
- حس ظرافت و زنانگی
- حس زیبایی و هماهنگی
آلتو در موسیقی سازی معمولاً برای ایجاد صدایی گرم و غنی استفاده می‌شود. این صدا معمولاً برای ایجاد احساسات مختلفی مانند غم، اندوه، و زیبایی استفاده می‌شود.
بریج (پل)
بریج یا پل در واقع معرف قسمتی از آثار آوایی بوده که رابط دیگر بخش‌ها نیز محسوب می‌شود.
در واقع بریج (Bridge) به بخش میانی یک قطعه موسیقی گفته می‌شود که معمولاً از نظر ملودی، ریتم، و حتی متن با بقیهٔ قسمت‌های آهنگ متفاوت است. در واقع بریج تکرار ورس- کورس- ورس را که ممکن است برای شنونده خسته کننده شود می‌شکند، به آهنگ تنوع می‌دهد، اطلاعات تازه‌ای رو می‌کند و چشم انداز جدیدی ترسیم می‌کند.
بریج معمولاً در فرم‌های موسیقی عامه‌پسند مانند پاپ، راک، و هیپ‌هاپ استفاده می‌شود. بریج می‌تواند برای ایجاد احساسات مختلفی در موسیقی استفاده شود، از جمله:
- ایجاد احساس تنش یا هیجان
- ایجاد حرکت یا پویایی
- ایجاد تغییر ناگهانی در لحن یا حال و هوای موسیقی
پل یا بریج می‌تواند یک بخش کوتاه یا طولانی باشد. بریج می‌تواند از یک ملودی ساده یا پیچیده استفاده کند. بریج می‌تواند از یک متن ساده یا پیچیده استفاده کند.
کانن
کانن در موسیقی به یک فرم و شیوۀ آهنگسازی است بر پایه قوانین تقلید دقیق، که یک ملودی اولیه در یک بازهٔ مشخص توسط یک یا چند قسمت تکرار می‌شود که ممکن است همه دارای نت‌های مشابه، یا مشابه ولی غیر هم ارزش در یک اکتاو دیگر باشند. در زبان لاتین به معنی قاعده و قانون است.
کانن در موسیقی از قرون وسطی وجود داشته است و در دوره‌های مختلف موسیقی کلاسیک، از جمله باروک، رمانتیک و مدرن مورد استفاده قرار گرفته است. یوهان سباستین باخ، یکی از برجسته‌ترین آهنگسازان موسیقی کلاسیک، از کانن در بسیاری از قطعات خود استفاده کرده است.
کانن در واقع روایت فرم است. اما اگر چه قسمت مشابهی، در دو یا چند بخش دیده می‌شود اما تقلید به نحو هنرمندانه‌ای صورت می‌گیرد به طوری که نقطه شروع با ملودی متفاوت است علاوه بر آن که قواعد ساده چنین هنرنمایی های جذاب و مهیجی را ممکن می کنند.
یوهان سباستین باخ از برجسته‌ترین افرادی است که آثاری جاودانه و چشمگیر این فرم را در عرصه موسیقی برجای گذاشتند.
سخن پایانی
در گروه‌نوازی‌ها نیز آموزش تئوری موسیقی می‌تواند تلفیق جذابی از آواهای خاص را ممکن کند تا همگام با رهبر ارکستر، دستور صدا به شکل بالا، آرام، نرم و آهسته صورت گیرد. مطمئنا نداشتن دانش و تجربه می‌تواند منجر به بی نظمی و آشفتگی شود که موسیقی دوستان را نیز آزرده خاطر نماید.
به یاد داشته باشید زمانی می‌توان شاهد درگیری مخاطب و برجای گذاشتن آثار ارزنده بود که علم و تجربه، همگام با یکدیگر به کار بروند. مطمئنا بهره گیری از ذوق و توانمندی ذاتی می‌تواند به جذابیت موسیقی بیافزاید بی جهت نیست که این هنر ارزنده را زبان مشترک ملل و پیوند دهنده قلبها می دانند.
اگر شما به عنوان یک هنرجوی مبتدی مایلید، قدم های آموزشی را اصولی بردارید و همچون اساطیر، کارنامه درخشانی بر جایی بگذارید، نیاز است، تئوری موسیقی را به درستی بیاموزید که مطمئنا این پشتوانه، اعتماد به نفس شایانی می بخشد که می توانید ذوق و توانمندی ذاتی خویش را به درستی به نمایش بگذارید.
یادگیری تئوری موسیقی را از همین الان آغاز کن و به زودی از تاثیر آن بر روی دانش و نوازندگی‌ات لذت ببر.
