راهنماهای خرید ساز همیشه این نکته را یادآور می‌شوند که فقط با تکیه بر برند محصول خرید نکنید، یکی از روش‌های خوبی که می‌توانید در خرید تنبک به‌کار ببرید این است که به فاکتورهای معین شده برای یک تنبک خوب تسلط کافی داشته باشید و اینکه به فروشنده‌ای که از او خریداری می‌کنید اعتماد داشته باشید و او را بشناسید، خرید تنبک را خودتان انجام دهید، به هیچ عنوان از استادتان نخواهید که او این کار را برایتان انجام دهد یا اگر فروشگاهی را به شما معرفی کرد و برای خرید رفتید نگویید که از طرف فلانی آمده‌ام، بیان این موضوع بدون داشتن اعتماد کافی به استاد نیز ممکن است به ضررتان تمام شود.
در این مقاله قصد داریم در مورد راهنمای خرید تنبک شما را بیشتر راهنمایی کنیم.
۱. اجزای اصلی تنبک را بشناسید
پوست، دهانه‌ی بزرگ، نفیر/گلویی، دهانه کوچک.
لازم است که قبل از خرید تنبک با اجزاء آن آشنا شده و آنها را بشناسید، چراکه اگر فروشنده را نمی‌شناسید باید اجزایی که در بالا ذکر کردیم را خودتان تست کرده و از سالم بودن آنها مطمئن شوید.
بدنه اصلی (تنه): در گذشته بدنه تنبک را از چوب، سفال و گاهی فلز می‌ساختند، اما امروزه از چوب برای ساختن بدنه استفاده می‌کنند، می‌توان از حلقه در انگشت‌های وسط دستان برای زدن ضربه روی پوست دهانه بزرگ که به تنه تمبک چسبیده است استفاده کرد پوست ضخیم شتر یا گوساله صدایی بم و پرحجم تولید می‌کنند ولی پوست گوسفند، بره و بز که معمولاً نازک‌ترند برای ایجاد صدای جیغ بهترند و با کشیدن حلقه روی شیارهایی که روی تنه وجود دارد، می‌توان شیرین کاری‌های جالب و صداهای زیبایی را به اجرا درآورد.
۲. از محدوده قیمتی تنبک اطلاع داشته باشید
مهم‌ترین مساله در راهنمای خرید تنبک این است که که چه مبلغی را برای خرید یک ساز می‌خواهید هزینه کنید. حداقل قیمتی که می‌توان برای یک تنبک تعیین کرد ۸۰۰ هزار تومان است، به عبارتی شما با این مبلغ می‌توانید یک تنبک متوسط خوب بخرید. حتما باید قبل از خرید تنبک از مربی خود در باب تهیه نوع تمبک مشاوره بگیرید و با توجه به پیشنهاد ایشان اقدام به خرید ساز کنید، سعی کنید ساز مورد نظرتان را از سازندگان اصلی تهیه کنید زیرا مطمئن‌تر و به صرفه‌تر است. قیمت ساز توسط سازنده آن تعیین می‌شود و به فاکتورهای مختلفی از جمله جنس پوست و چوب بستگی دارد، مسلما تنبک طلقی قیمت پایین‌تری نسبت به تمبک با پوست طبیعی و کیفیت بالا دارد. رنج قیمت تمبک از ۶۰۰ هزارتومان تا ۴ میلیون تومان متفاوت است و از مبتدی تا حرفه‌ای تقسیم‌بندی می‌شود.
۳. ویژگی‌های ظاهری تنبک را بدانید
یک تکه بودن، بدون گره و ترک بودن یک ساز امری بسیار مهم است، مخصوصا درباره سازی مانند تنبک یک تکه بودن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، بارها دیده شده که بعضی از تنبک‌های ساخته شده با چوب‌های چند تکه در پوست اندازی مجدد دچار ترک شدند، به همین دلیل است که توصیه می‌شود از سازهای خاتم کاری استفاده نکرده و از خرید آنها خودداری کنید. چراکه این نوع چوب تاثیری بر کیفیت صدای تمبک نداشته و صرفا جنبه تزیینی دارد و شما را مجبور می‌کند هزینه‌ی بیشتر برای خرید آن بپردازید.
۴. درباره جنس تنبک اطلاعات کافی داشته باشید
تنبک را از گل پخته و چوب می‌سازند، این ساز از میان تمام سازهای ضربی موسیقی در ایران کامل‌ترین ساز شناخته شده است. از دیرباز تاکنون در زورخانه‌ها از نوع گلی آن بکار برده و می‌برند و برای اینکه مقاومتش را بیشتر کنند روی آن را پوست گوسفند می‌اندازند.
تنبک از دو قسمت استوانه‌ای شکل تشکیل شده است، قسمت اول (استوانه بالایی) دارای قطر ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر و طول ۴۵ سانتی متر است و روی سطح بالایی آن پوست کشیده شده و از پایین به قسمت دوم متصل شده، قسمت دوم (استوانه پایینی) باریک‌تر است که در انتهای خود کمی گشادتر و منتهی به دهانه‌ای باز می‌شود، تنبک معمولی از چوب ساخته می‌شود.
۵. برندهای مختلف تنبک را بشناسید
همگان می‌گویند بهترین تمبک‌ها در شیراز ساخته می‌شوند اما بسیاری از سازندگان تنبک هستند که محصولاتی با کیفیت عالی تولید می‌کنند اما نام آشنا نیستند، بنابراین به هیچ عنوان نمی‌توان باتوجه به مارک یا شخص سازنده تمبک درباره کیفیت آن اظهار نظر کرد و باید آن را با فاکتورهایی که برایتان شرح دادیم حتما امتحان کرد، با این وجود تمبک‌های شیرانی و حلمی از بهترین تمبک‌های شناخته شده است.
توصیه ما به شما برای تصمیم گیری بهتر بدین شرح است:
- افراد مبتدی به ترتیب اولویت باید از تنبک حلمی مدل ترکه‌ای قهوه‌ای با پوست شتر به سایز ۲۸ و نیز تنبک شیرانی مدل E-R توصیه می‌شود.
- افراد متوسط به ترتیب اولویت باید از تنبک شیرانی مدل S-H و تنبک شیرالی سه مهر و تنبک حلمی مدل چند تکه‌ای با پوست شتر به سایز ۲۸ استفاده کنند.
- افراد حرفه‌ای نیز به ترتیب اولویت باید از تنبک شیرانی مدل S-H و تنبک سه مهر و تنبک حلمی متوسط یک تکه استفاده کنند.
شیرانی و حلمی دو نوع مارک از تنبک‌ها هستند که با سرما و رطوبت سازگار بوده و در استان‌های شمالی و مرطوب کشور کاربرد گسترده‌ای دارند.
به عنوان مورد دیگری در راهنمای خرید تنبک مجددا این نکته را متذکر می‌شوم که در میان همین مارک‌های معروفی که نام بردیم هم تنبک با کیفیت پایین اخیرا به میزان قابل توجهی افزایش یافته و مارک‌هایی گمنام هم وجود دارند که تنبک‌هایی با کیفیت فوق العاده بالا تولید می‌کنند، حتما به فاکتورهای ذکر شده در این مقاله هنگام خرید توجه کنید و مارک‌ها را در اولویت سوم و چهارم قرار دهید.
آماده‌ی یادگیری تنبک هستی؟ همین امروز اولین جلسه رایگان مجموعه آموزش تنبک را ببین، تمرینات را شروع کن و از نوازندگی تنبک لذت ببر.