انتخاب سبک خوانندگی برای خیلی از هنرجوهای تازه‌کار مثل یک معمای سخت است. شاید شما هم بارها به این فکر کرده باشید که آیا صدایتان برای سبک‌های مدرن موسیقی مناسب‌تر است یا برای آواز سنتی و کلاسیک؟ یا اینکه بهتر است سراغ خوانندگی پاپ بروید یا در سبک‌های پرانرژی‌تری مثل راک و متال خودتان را محک بزنید؟ واقعیت این است که انتخاب سبک خوانندگی نه‌تنها به سلیقهٔ شخصی، بلکه به ویژگی‌های صوتی شما هم بستگی دارد و اگر درست انجام شود، می‌تواند مسیر یادگیری را لذت‌بخش‌تر و پیشرفت شما را سریع‌تر کند.
در این مقاله قرار است به شما کمک کنیم پاسخ این سؤال را بیابید. ابتدا می‌بینیم که چرا شناخت نوع صدا در انتخاب از بین انواع سبک‌های آواز اهمیت دارد، بعد سراغ ویژگی‌های مهم هر سبک و نیازهای وکالی آن‌ها می‌رویم و در نهایت مهم‌ترین نکات مؤثر در انتخاب سبک موسیقی را بررسی می‌کنیم تا بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
این مطلب به شما نشان می‌دهد که سبک آواز فقط تقلید از خوانندگان محبوب نیست، بلکه راهی است برای پیدا کردن هویت موسیقایی خودتان. پس اگر رؤیای خوانندگی را در سر می‌پرورید، خواندن این مقاله، پیش از شروع آموزش آواز، می‌تواند یک نقطهٔ آغاز الهام‌بخش برایتان باشد.
شناخت نوع صدا و تأثیر آن بر انتخاب سبک خوانندگی
اولین و مهم‌ترین قدم در انتخاب از بین انواع سبک‌های آواز، شناخت دقیق صدای خودتان است. قبل از اینکه سراغ سبک‌های مختلف بروید، باید بدانید محدودهٔ صوتی شما کجاست؟ صدایتان گرم و عمیق است یا روشن و زنگ‌دار؟ انعطاف‌پذیر است یا قدرتی؟ وقتی ویژگی‌های صوتی‌تان را بشناسید، انتخاب سبک مناسب نه‌تنها راحت‌تر می‌شود، بلکه از آسیب رسیدن به حنجره هم جلوگیری می‌کند.
پس شناخت انواع صدا در خوانندگی و پیدا کردن نوع صدای خودتان اولین کار مهم شماست. به‌طور کلی صداها را، چه در زنان و چه در مردان، به سه دستهٔ کلی تقسیم می‌کنند:
- صدای بم: این‌ها صداهای گرم و عمیقی هستند که در مردان با عنوان «باس» و در زنان با نام «آلتو» و «کنترآلتو» خوانده می‌شوند.
- صدای میانی: این صداها نه خیلی بم هستند و نه خیلی زیر و بیشترین انعطاف و سازگاری را با سبک‌های مختلف دارند. نمونه‌های مردانهٔ این نوع از صدا «باریتون» و نمونه‌های زنانه «متزو‌سوپرانو» نام‌گذاری شده‌اند.
- صدای زیر: صداهایی روشن، شفاف و تیزی هستند که در مردان با نام «تنور» و «کنترتنور» خوانده می‌شوند و در زنان با نام «سوپرانو».
همان‌طور که گفته شد، صداهای میانی به‌دلیل انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت اجرای موفق در اکثر ژانرهای موسیقی را دارند. صداهای بم با عمق و گرمای طبیعی، برای سبک‌هایی که به رنگ و حجم صدا اهمیت می‌دهند مناسب‌تر هستند مانند موسیقی محلی، پاپ آرام و راک سنگین. در مقابل، صداهای زیر با روشنایی و کشش بالا، برای سبک‌هایی که به وسعت و انعطاف‌صوتی نیاز دارند، گزینه‌های بهتری هستند مانند موسیقی سنتی، پاپ پُرانرژی و اپرا.
ویژگی‌های سبک‌های خوانندگی و نیازهای وکالی هرکدام
هریک از سبک‌های موسیقی به نوع خاصی از صدا و قابلیت‌های حنجره نیاز دارند. وقتی ژانری را برای شروع خوانندگی انتخاب می‌کنید، در واقع باید ببینید آیا ویژگی‌های ذاتی صدای شما و توانایی‌های‌تان با آن سبک هماهنگی دارد یا نه. برای مثال:
سبک موسیقی سنتی ایرانی
این سبک برای صداهایی که توانایی اجرای ریزه‌کاری‌ها و تحریرهای متنوع دارند، ایده‌آل است. انعطاف تارهای صوتی و قدرت در حفظ شفافیت صدا در محدوده‌های میانی و زیر بسیار مهم است. فراموش نکنید که توانایی انتقال احساسات در شعر و درک عمیق از دستگاه‌های موسیقی ایرانی هم در این ژانر بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
سبک پاپ
بسته به زیرشاخه‌ها، نیازهای متفاوتی دارد. در پاپ ملایم، صدای گرم و عمیق با کشش طولانی، جذابیت بیشتری دارد و در پاپ پُرانرژی و شاد، صدای روشن و پُرقدرت، انعطاف بالا در اوج‌ها و ریتم‌خوانی قوی. اما به‌طور کلی، سبک خوانندگی پاپ انعطاف‌پذیر است و همهٔ محدوده‌های صوتی می‌توانند در آن بدرخشند.
سبک راک و متال
این سبک‌ها معمولاً نیاز به صداهایی با حجم بالا و قدرت فیزیکی زیاد دارند. حنجره باید تحمل فشار صوتی را داشته باشد و توانایی اجرای نت‌های بلند و قوی یا حتی تکنیک‌هایی مثل «Growl» یا «Fry Scream» را نیز فراهم کند.
سبک‌های رپ
در انواع سبک رپ، بیشتر از کشش صوتی، ریتم‌خوانی، وضوح بیان و قدرت انتقال کلمات مهم است. در این ژانر، علاوه بر تسلط بر سرعت اجرای درست و هماهنگی با بیت (Beat)، طنین پُرقدرت صدا و توانایی تغییر سریع شدت و لحن، بیشترین تأثیر را در موفقیت و پیشرفت ایفا می‌کند.
سبک جَز و بلوز
هر دو سبک به صدایی پُرانعطاف و رنگ‌پذیر نیاز دارند؛ حنجره باید بتواند به‌راحتی بین نت‌های ملایم و اوج‌های احساسی حرکت کند. در این ژانرها، کنترل داینامیک، اجرای فواصل خاص و انتقال حس عمیق غم و شادی اهمیت دارد. علاوه‌بر آن، صدای کمی خش‌دار هم می‌تواند به اصالت اجرا بیفزاید.
موسیقی محلی یا فولکلور
بسته به هر منطقه، ویژگی‌های خاص خود را می‌طلبد، اما اغلب نیازمند صدای قدرتمند، کنترل تحریرهای خاص آن منطقه و بیان پُرشور می‌باشد. تأکید روی حنجرهٔ بم یا شفافیت و زنگ‌دار بودن صدا، ممکن است در هر ناحیه فرق کند اما در هر حالت، توانایی انتقال احساس شعر و ارتباط عاطفی عمیق با متن، اهمیت ویژه‌ای دارد.
نکات مهم در انتخاب سبک خوانندگی
انتخاب سبکِ خواندن، تصمیمی نیست که یک‌باره گرفته شود. برای رسیدن به بهترین گزینه، لازم است چند نکتهٔ کلیدی دیگر را هم در نظر داشته باشید:
۱. امتحان چند سبک مختلف
در آغاز مسیر، خودتان را به یک ژانر محدود نکنید. اجرای قطعاتی از سبک‌های مختلف آواز مثل پاپ، سنتی، راک یا حتی رپ باعث می‌شود بفهمید صدای شما در کدام فضا راحت‌تر و طبیعی‌تر شنیده می‌شود. تجربهٔ عملی در سبک‌های مختلف موسیقی، بهترین روش برای شناخت قابلیت‌های حنجره و استعداد خوانندگی شماست.
۲. ضبط و تحلیل صدا
یکی از ساده‌ترین ابزارها برای انتخاب سبک در آواز، گوش دادن به صدای ضبط‌شدهٔ خودتان است. وقتی اجراهایتان را مرور می‌کنید، راحت‌تر متوجه می‌شوید کدام سبک موسیقی با جنس صدای شما هماهنگ‌تر است و کجا نیاز به تمرین و تقویت دارید.
۳. توجه به سلیقهٔ موسیقایی
علاقهٔ شخصی، نقشی بزرگ در موفقیت شما بازی می‌کند. اگر از شنیدن موسیقی پاپ، انرژی می‌گیرد یا با آوازهای سنتی ارتباط عمیق‌تری برقرار می‌کنید، احتمالاً همان سبک برای شما بهترین سبک خوانندگی خواهد بود. یک سبک آوازی تنها زمانی برای شما همراه با نتایج مثبت است که با آن، احساس راحتی و هیجان کنید.
۴. انعطاف در انتخاب سبک
هیچ قانونی وجود ندارد که بگوید باید برای همیشه در یک ژانر باقی بمانید. بسیاری از خوانندگان حرفه‌ای در طول مسیرشان از یک سبک به سبک دیگر تغییر مسیر داده‌اند یا حتی هم‌زمان در چند ژانر مختلف فعالیت می‌کنند. فراموش نکنید انعطاف‌پذیری، به شما آزادی عمل بیشتری می‌دهد.
۵. مشورت با استاد آواز
یک مدرس حرفه‌ای می‌تواند با انجام تست‌های صوتی و توجه به محدودهٔ حنجره، مناسب‌ترین سبک را برای یادگیری آواز به شما پیشنهاد دهد. استفاده از تجربهٔ اساتید متخصص، به شما کمک می‌کند تا زمان و انرژی خود را در مسیر درست، مصرف کنید.
کلام آخر
انتخاب سبک خوانندگی، مسیری است که می‌تواند آیندهٔ هنری شما را شکل دهد. وقتی با دقت به انتخاب سبک در موسیقی فکر کنید و در مورد انواع سبک آواز اطلاعات کسب کنید، راحت‌تر می‌توانید بفهمید کدام مسیر با صدای شما سازگارتر است و چه ژانری بیشتری لذت را به شما می‌دهد. این آگاهی، قدم اول برای شروع خوانندگی حرفه‌ای و نزدیک‌تر شدن به رؤیای خواننده شدن است.
یادتان باشد هیچ سبکی انتخاب همیشگی و قطعی نیست؛ تجربه کردن، مشورت با اساتید متخصص و توجه به سلیقهٔ موسیقایی، همه به شما کمک می‌کنند تا راهتان را پیدا کنید.
اگر در نهایت تصمیم گرفتید که موسیقی اصیل ایرانی را برای آیندهٔ هنری خود انتخاب کنید، می‌توانید از آموزش آواز ایرانی خنیاگر بهره ببرید. این مجموعه این امکان را برایتان فراهم می‌کند که در خانه و همراه با آرامش، یادگیری خوانندگی را به‌شکلی اصولی و حرفه‌ای شروع کنید و آن را تا مدارج پیشرفته ادامه دهید.
سؤالات متداول دربارهٔ انتخاب سبک خوانندگی
انواع سبک خوانندگی از تنوع و زیرشاخه‌های زیادی برخوردار است اما در ایران بیشترْ ژانرهایی چون پاپ، سنتی، فولکلور (محلی)، راک، رپ و تا حدودی جَز رایج است. هر کدام از این سبک‌ها ویژگی‌های وکالی خاص خود را می‌طلبند و مسیر متفاوتی برای شروع خوانندگی ایجاد می‌کنند.
برای پیدا کردن سبک خوانندگی باید ابتدا نوع صدای خود را بشناسید، سپس چند ژانر مختلف را امتحان کرده و صدایتان را تحلیل کنید. در کنار این، توجه به سلیقهٔ موسیقایی و مشورت با استاد آواز هم کمک می‌کند تا انتخاب سبک در موسیقی برایتان راحت‌تر و روشن‌تر شود.
به‌طور معمول سبک پاپ برای شروع خوانندگی ساده‌تر است، چون دامنهٔ صوتی متوسطی می‌خواهد و پیچیدگی کمتری نسبت به سبک‌های دیگری چون سنتی یا اپرا دارد. البته انتخاب سبک آواز باید براساس تواناییِ صدا و علاقهٔ شخصی شما انجام شود تا مسیر یادگیری لذت‌بخش گردد.