مسیر آموزش گیتار الکتریک برای خیلی از هنرجوها مثل یک جادهٔ ناشناخته است؛ هیجان این ساز مدرن و پُرانرژی را دارند اما نمی‌دانند از کجا باید شروع کنند، چه مراحلی پیشِ رویشان است و چقدر طول می‌کشد تا بتوانند مثل گیتاریست‌های مورد علاقه‌شان بنوازند. اگر شما هم در ابتدای مسیر یادگیری گیتار الکتریک هستید و با سؤالاتی مثل «آیا یادگیری‌اش سخت است؟» یا «چطور می‌توانم از صفر شروع کنم؟» درگیر شده‌اید، نگران نباشید. در این مقاله قدم‌به‌قدم همراهتان هستیم.
اینجا یک راهنمای کامل برای شما آماده کرده‌ایم تا بدانید در طول مسیر آموزش گیتار الکتریک دقیقاً چه چیزهایی یاد می‌گیرید: از آشنایی با ساز و تجهیزات جانبی ضروری گرفته تا تکنیک‌های پایه، تمرین ریتم و آکوردها، کار با افکت‌ها و در نهایت اجرای قطعات کامل. اگر هنوز هیچ شناختی از این ساز ندارید، پیشنهاد می‌کنم ابتدا مقالهٔ آشنایی با گیتار الکتریک را بخوانید تا تصویر روشنی از ساز و امکاناتش به دست آورید.
اولین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: آشنایی با ساز و تجهیزات ضروری
اگر تازه وارد مسیر آموزش گیتار الکترونیک شده‌اید، طبیعی است که همه‌چیز برایتان کمی پیچیده و مبهم به نظر برسد. اما نگران نباشید؛ هیچ‌کس از همان روز اول نمی‌داند این ساز چطور کار می‌کند. به همین دلیل، اولین قدم آشنایی با اجزای اصلی گیتار الکتریک و تجهیزاتی است که برای شروع لازم دارید.
گیتار الکتریک چند بخش مهم دارد که باید آن‌ها را بشناسید: بدنه (که بخش اصلی ساز است)، دسته و فرت‌بُرد (جایی که انگشت‌ها روی سیم‌ها قرار می‌گیرند)، پیکاپ‌ها (قطعاتی که صدای سیم‌ها را دریافت و به آمپلی‌فایر منتقل می‌کنند)، کنترل‌های صدا و تُن (که به شکل پیچ‌هایی بر روی بدنهٔ گیتار تعبیه شده‌اند) و جک خروجی که کابل را به آمپلی‌فایر وصل می‌کند. همین شناخت اولیه کمک می‌کند وقتی استاد یا متن آموزشی به شما می‌گوید که «فرت سوم سیم ششم»، دقیقاً بدانید منظورش کجاست.
از طرف دیگر، برای اینکه صدای ساز را به‌درستی درآورید، باید تعدادی از تجهیزات جانبی گیتار الکتریک که ضروری هستند را نیز بشناسید و تهیه کنید. مثل:
- آمپلی فایر: برای تقویت صدا
- کابل: برای اتصال گیتار به آمپلی‌فایر
- پیک: برای زخمه زدن به سیم‌ها
- کاور: برای محافظت از گیتار
- تیونر: برای کوک کردن دقیق سیم‌ها
شاید این لیست طولانی به نظر برسد، اما مطمئن باشید همین چند ابزار ساده کافی هستند تا بدون دردسر، تمرین‌های اولیه را شروع کنید.
دومین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: یادگیری اصول اولیه
خیلی از هنرجوها فکر می‌کنند با شروع آموزش گیتار الکتریک، یادگیری آهنگ‌ها و تکنیک‌ها هم بلافاصله شروع می‌شوند. اما واقعیت این است که اولین قدم‌ها ساده‌تر از چیزی هستند که تصور می‌کنید. در جلسات ابتدایی مواردی مثل فرم درست نشستن و در دست گرفتن ساز، جای نت‌ها روی دسته، نحوهٔ قرارگیری دست راست و چپ، انگشت‌گذاری و طریقهٔ زخمه زدن تمرین می‌شود.
در کنار این‌ها، کوک کردن گیتار الکتریک هم از همان ابتدا آموزش داده می‌شود. شاید عجیب به نظر برسد چون هنوز نت‌ها را درست نمی‌شناسید، اما بدون کوک هیچ تمرینی درست شنیده نمی‌شود. حتی ممکن است فکر کنید دارید غلط می‌نوازید یا استعداد ندارید، درحالی‌که مشکل فقط از کوک ساز بوده است. یاد گرفتن این مهارت در همان جلسات اول باعث می‌شود صدای واقعی تمرین‌های خود را بشنوید و درست پیش بروید.
سومین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: آشنایی با تبلچر و نت‌خوانی مقدماتی
بعد از اینکه اصول اولیه را یاد گرفتید و با ساز خود راحت شدید، نوبت به آشنایی با تبلچر و نت‌خوانی می‌رسد. شاید این قسمت کمی ترسناک به نظر برسد، اما واقعیت این است که در آموزش مقدماتی گیتار، تبلچر ساده‌ترین و کاربردی‌ترین روش برای نواختن نت‌ها و آکوردها است.
تبلچر یا TAB، یک نوع نمودار ساده است که سیم‌های گیتار را به‌صورت خطوط افقی نشان میدهد و اعدادی که روی هر خط نوشته شده‌اند، محل فرتی است که باید انگشتتان را روی آن بگذارید. حتی اگر هیچ آشنایی با نت‌های موسیقی نداشته باشید هم می‌توانید با تبلچر به سرعت شروع به نواختن ملودی‌های ساده کنید و کم‌کم دستتان را با دستهٔ گیتار آشنا سازید.
همچنین یادگیری نت‌خوانی، به شما کمک می‌کند در آینده قطعات پیچیده و طولانی را بنوازید و ارتباط بهتری هم با تئوری موسیقی برقرار کنید. در این مرحله لازم نیست نگران پیچیدگی‌ها باشید؛ کافی است ابتدا نت‌های ساده و رایج و الگوهای کوتاه را تمرین کنید و بعد کم‌کم جلوتر بروید تا زمانی که کاملاً بر این بخش مسلط شوید.
چهارمین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: یادگیری آکوردها و ریتم‌های پایه
هیجان‌انگیزترین قسمت در مراحل یادگیری گیتار الکتریک، رسیدن به بخش آکوردها و ریتم‌هاست. آکوردها ترکیبی از چند نت هستند که با هم نواخته شده و پایهٔ بسیاری از آهنگ‌ها را می‌سازند. شاید در ابتدا انگشت‌گذاری برای این کار کمی سخت به نظر برسد، اما به‌مرور دستتان عادت می‌کند و تغییر آکوردها راحت‌تر می‌شود.
در این مرحله، مدرس به شما ریتم‌های ساده را آموزش میدهد. همین ریتم‌های ابتدایی کمک می‌کنند حس واقعی گیتار زدن رو تجربه کنید و بفهمید که چطور می‌توان با چند آکورد ساده، آهنگ‌های معروف را تمرین و اجرا کرد. خبر خوب این است که حتی با ۳ یا ۴ آکورد پایه هم می‌توانید خیلی از ترانه‌های محبوب را بزنید.
یاد گرفتن آکوردها و ریتم‌ها، هم تمرین انگشت‌ها را جلو می‌برد و هم انگیزه‌تان را افزایش میدهد، چون در این مرحله دیگر می‌توانید صدای واقعی موسیقی را از سازتان بشنوید.
پنجمین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: یادگیری تکنیک‌های ابتدایی
بعد از اینکه در کلاس آموزش گیتار الکتریکی، با آکوردها و ریتم‌های پایه آشنا شدید، نوبت به یادگیری تکنیک‌ها می‌رسد. بخش هیجان‌انگیزی که تفاوت واقعی بین نوازندگی گیتار آکوستیک و گیتار برقی را آشکار می‌کند. تکنیک‌هایی مثل پالم میوت (Palm Mute)، اسلاید (Slide)، همر آن (Hammer Ons)، پول آف (Pull Offs) و استرینگ بندینگ (String Bending) اولین قدم‌های شما برای نزدیک شدن به صدای حرفه‌ای هستند.
یادگیری این تکنیک‌ها برای گیتار زدن در نگاه اول شاید سخت به نظر برسد، اما با تمرین‌های کوتاه و منظم می‌بینید که چطور صدای سازتان تغییر می‌کند و انرژی موسیقی‌تان بیشتر می‌شود. اگر این بخش از مسیر را درست و اصولی پیش بروید، حتی اجرای یک ملودی ساده با این تکنیک‌ها هم می‌تواند بسیار جذاب و اثرگذار باشد.
فراموش نکنید: در یادگیری نحوهٔ کار کردن با گیتار الکتریک، فقط حفظ کردن آکوردها کافی نیست تا از شما یک گیتاریست موفق بسازد، بلکه این تسلط بر تکنیک‌هاست که در واقع بخش زیادی از مسیر موفقیت را هموار می‌کند.
ششمین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: نواختن آهنگ‌های ساده
بعد از اینکه با آکوردها، ریتم‌ها و تکنیک‌های ابتدایی آشنا شدید، وقتش رسیده وارد بخش جذاب نواختن آهنگ‌های ساده شوید. این مرحله از مسیر برای خیلی‌ها نقطهٔ عطفی است؛ چون تازه حس می‌کنید که می‌توانید چیزی فراتر از تمرین‌های خشک و تکراری اجرا کنید.
در آموزش مبتدی گیتار الکتریک معمولاً از آهنگ‌هایی برای شروع استفاده می‌شود که ریتم و آکوردهای ساده‌ای دارند. این کار به شما کمک می‌کند آنچه تاکنون یاد گرفته‌اید را در یک قطعهٔ واقعی به کار گیرید و اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا کنید. حتی اجرای یک آهنگ کوتاه می‌تواند انگیزهٔ زیادی ایجاد کند و مسیرتان را برای ادامه دادن هموارتر کند.
یادتان باشد، قرار نیست همین حالا آهنگ‌های پیچیده یا سولوهای حرفه‌ای بنوازید. کافی‌ست با آهنگ‌های ساده‌ٔ گیتار مثل یک قطعه پاپ یا راک آرام تمرین کنید تا دست‌هایتان قوی‌تر شود و درک بهتری از نواختن گیتار الکتریک پیدا کنید، سپس کم‌کم مسیر را به‌سمت اجرای قطعات پیشرفته‌تر ادامه دهید.
هفتمین گام در مسیر آموزش گیتار الکتریک: ورود به نوازندگی حرفه‌ای
وقتی آهنگ‌های ساده را پشت‌سر گذاشتید و به مهارت‌های اولیه مسلط شدید، نوبت آن می‌رسد که پا به دنیای پیشرفته و حرفه‌ای این ساز بگذارید. در این بخش از مسیر آموزش گیتار الکتریک، شما وارد مرحله‌ای می‌شوید که همهٔ آنچه یاد گرفته‌اید با هم ترکیب شده و به اوج خود می‌رسند.
در اینجا شما با تکنیک‌های پیشرفته‌تری مثل تپینگ (Tapping) و سوییپ پیکینگ (Sweep Picking) آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید که چطور این تکنیک‌ها را با هم ترکیب کنید. همچنین با پدال‌های افکت و تنوع صدایشان آشنا می شوید؛ وسیله‌ای که به شما اجازه میدهد رنگ و شخصیت خاص این ساز مدرن را در نوزندگی‌تان پیاده کنید. بعد کم‌کم با بداهه‌نوازی هم آشنا می‌شوید؛ تمرینی که نه‌تنها خلاقیتتان را آزاد می‌کند، بلکه باعث می‌شود در حین اجرا یا حتی در تمرین‌های روزمره، حس یک نوازندهٔ واقعی را تجربه کنید.
این مرحله، نقطهٔ گذر از بخش مقدماتی کلاس گیتار الکتریک به سطوح پیشرفته است. با ادامهٔ تمرین و یادگیری همهٔ ریزه‌کاری‌های نوازندگی این ساز، می‌توانید مسیری را طی کنید که بسیاری از گیتاریست‌های بزرگ پیموده‌اند؛ مسیری که در آن کم‌کم سبک شخصی و امضای صوتی خودتان شکل می‌گیرد.
روش‌های یادگیری گیتار الکتریک
وقتی تصمیم می‌گیرید مسیر یادگیری گیتار الکتریک را شروع کنید، یکی از مهم‌ترین انتخاب‌ها این است که کدام روش آموزشی برایتان مناسب‌تر است. هر هنرجو شرایط و هدف خاص خودش را دارد، پس بهتر است قبل از شروع، گزینه‌ها را بشناسید:
- کلاس حضوری گیتار الکتریک: مناسب کسانی است که می‌خواهند ارتباط مستقیم با استاد داشته باشند و بازخورد لحظه‌ای بگیرند.
- آموزش گیتار الکتریک آنلاین: گزینه‌ای انعطاف‌پذیر بدون محدودیت زمانی و مکانی، مناسب کسانی که می‌خواهند بدون استرس و در منزل موسیقی را تمرین کنند.
- کتاب آموزش گیتار الکتریک: منبعی مناسب برای یادگیری بخش تئوری و اصول پایه؛ هرچند به تنهایی کافی نیست.
- اپلیکیشن‌های آموزش گیتار الکتریک: نباید انتظار داشته باشید مسیر کاملی را پوشش دهند، اما می‌توانند یک همراه ساده و سریع برای مرور تمرین‌ها باشند.
- ویدئوهای پراکنده در فضای مجازی: اغلب ساختار منظمی ندارند اما برای یاد گرفتن آهنگ‌های خاص یا دیدن سبک اجرای نوازندگان مختلف می‌توانند الهام‌بخش باشند.
کلام آخر
مسیر آموزش گیتار الکتریک چیزی فراتر از یادگیری چند آکورد یا تکنیک ساده است؛ این مسیر مثل سفری ماجراجویانه است که در هر مرحله، شگفتی‌های تازه‌ای پیش رویتان می‌گذارد. شاید در ابتدا فقط بخواهید نوازندگی سازی که دوستش دارید را تجربه کنید یا به‌دنبال بهترین روش یادگیری گیتار الکتریک باشید تا در کمترین زمان ممکن پیشرفت کنید. اما وقتی قدم در این راه می‌گذارید، کم‌کم متوجه می‌شوید که لذت واقعی در خود مسیر نهفته است؛ از تمرین‌های ابتدایی و اولین آهنگ‌هایی که می‌نوازید، تا روزی که با اعتمادبه‌نفس روی صحنه می‌ایستید.
امیدواریم که این مطلب به‌عنوان یک راهنمای شروع یادگیری گیتار الکتریک برایتان الهام‌بخش باشد و انگیزه‌بخش شما در آغاز این سفر هیجان‌انگیز گردد. اگر به‌دنبال دوره‌هایی منظم، کاربردی و اصولی برای یادگیری این ساز هستید، پیشنهاد می‌کنم سری به دوره‌های متنوع گیتار در سایت خنیاگر بزنید که برای سطوح و سبک‌های مختلف طراحی شده‌اند. آیندهٔ موسیقایی شما از همین یک قدم آغاز می‌شود.
سؤالات متداول دربارهٔ مسیر آموزش گیتار الکتریک
برای شروع مسیر آموزش گیتار الکتریک از صفر، بهتر است با اصول اولیه مثل آشنایی با اجزای ساز، فرم در دست گرفتن آن، یادگیری جای نت‌ها و روش‌های زخمه زدن و انگشت‌گذاری، کارتان را آغاز کنید. این پایه‌ها کمک می‌کنند یادگیری این ساز برایتان راحت‌تر و سریع‌تر شود.
مدت زمان یادگیری گیتار الکتریک به میزان تمرین و روش آموزشی شما بستگی دارد. اگر تمریناتی منظم و مستمر زیر نظر یک استاد حرفه‌ای و باتجربه داشته باشید، معمولاً در عرض چند ماه می‌توانید آهنگ‌های ساده را بنوازید.
آموزش گیتار آکوستیک معمولاً روی ریتم‌نوازی و آکوردها متمرکز است، درحالی‌که مسیر آموزش گیتار الکتریک تکنیک‌های متنوع‌تری دارد و استفاده از افکت‌ها و کار با تجهیزات جانبی را هم شامل می‌شود. هر دو مسیر جذاب‌اند اما یادگیری گیتار الکتریک آزادی عمل بیشتر و رنگ‌های صوتی متنوع‌تری در اختیار شما قرار میدهد.