هنگ‌درام و تانگ‌درام، دو ساز کوبه‌ای ملودیک پُرطرفدار هستند که به‌خاطر صدای دل‌نشین و طراحی چشم‌نوازشان، توجه بسیاری از علاقه‌مندان به موسیقی را به خود جلب کرده‌اند. اگر شما هم در دنیای موسیقی تازه‌واردید و نمی‌دانید فرق هنگ‌درام و تانگ‌درام چیست یا کدام‌یک برای شروع یادگیری موسیقی بهتر است، این مقاله دقیقاً برای شما نوشته شده.

در این راهنما، به زبان ساده شباهت‌ها و تفاوت‌های هنگ‌درام و تانگ‌درام را برمی‌شمریم -از جنس بدنه و نحوه‌‌ی ساخت گرفته تا سبک صدا و تکنیک‌های نوازندگی- تا بتوانید علاوه بر انتخاب آگاهانه‌ از بین این دو ساز، دید بهتری هم نسبت به آن‌ها به دست آورید.

(اگر دوست دارید بیشتر با ساز هنگ‌درام، ساختار آن و دلایل محبوبیتش آشنا شوید، می‌توانید نگاهی هم به مقاله‌ی آشنایی با ساز هنگ‌درام داشته باشید.)

شباهت‌های هنگ‌درام و تانگ‌درام

دو ساز هنگ‌درام و تانگ‌درام در کنار یکدیگر

در نگاه اول، هنگ‌درام و تانگ‌درام شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند؛ هم در ظاهر و هم در نوع صدا. در ادامه به مهم‌ترین شباهت‌های این دو ساز اشاره می‌کنیم:

۱. ساختار کلی

هر دو ساز از دو صفحه‌ی فلزی ساخته شده‌اند که به‌صورت قرینه روی هم قرار می‌گیرند. این طراحی باعث ایجاد طنین و رزونانس طبیعی می‌شود.

۲. صدای آرامش‌بخش

صدای هر دو ساز آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده است؛ به همین دلیل در موسیقی‌درمانی، مراقبه و یوگا کاربرد دارند.

۳. قابل استفاده در سبک‌های مختلف موسیقی

هنگ‌درام و تانگ‌درام در ژانرهای مختلف موسیقی مانند نیو اِیج، امبینت، تلفیقی، الکترونیک و آکوستیک قابل استفاده‌اند. صدای منحصربه‌فرد این سازها باعث می‌شود هنرمندان سبک‌های مختلف بخواهند از قابلیتهایشان در موسیقی خود استفاده کنند.

۴. امکان اجرای ریتم و ملودی به‌صورت هم‌زمان

در هر دو ساز، امکان ترکیب ریتم و ملودی وجود دارد. نوازنده می‌تواند با حرکات دست، ملودی‌های ساده یا پیچیده ایجاد کند، بدون اینکه نیاز به دانش موسیقایی پیشرفته داشته باشد.

۵. مناسب نوازندگان مبتدی

هر دو ساز جزو سازهای راحت برای نوازندگی هستند و طوری طراحی شده‌اند که برای افراد تازه‌کار، گزینه‌های خوبی برای شروع موسیقی باشند.

تفاوت‌های تانگ‌درام و هنگ‌درام

۱. تفاوت جنس بدنه و روش ساخت در هنگ‌درام و تانگ‌درام

دو نیمه‌ی هنگ‌درام و تانگ‌درام در کنار یکدیگر

برای جنس هنگ‌درام‌ها معمولاً از فولاد نیتراید یا فولاد ضدزنگ استفاد می‌شود. فولاد، فلزی سخت و سنگین است که صدایی گرم و عمیق تولید می‌کند. هنگ‌درام‌های ساخته شده از فولاد، اکثراً با استفاده از روش‌های دستی و سنتی تولید می‌شوند؛ چراکه شکل‌دهی دقیق به فولاد و تنظیم ظریف نت‌ها جهت کوک هنگ‌درام نیاز به مهارت و زمان زیادی دارد. همین فرایند دقیق و زمان‌بر، باعث شکل‌گیری سازی با کیفیت بالاتر و صدای غنی‌تر می‌گردد.

در مقابل، تانگ‌درام‌ها اغلب از فلزاتی مانند فولاد ساده، آلومینیوم یا حتی آلیاژهای سبک‌تر ساخته می‌شوند. این فلزات کم‌وزن‌تر و ارزان‌ترند و به دلیل نرمی بیشتر، شکل‌پذیری آسان‌تری هم دارند. به‌خاطر همین ویژگی‌ها، ساز تانگ‌درام اغلب با روش‌های صنعتی یا نیمه‌دستی تولید می‌شود که باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها هم می‌گردد. اما به تناسب آن، باید گفت که محصول نهایی، دامنه‌ی صوتی و کیفیت تیونینگِ سازهای تولید شده به روش‌های سنتی را ندارد.

۲. تفاوت اندازه‌ی هنگ‌درام و تانگ‌درام

از نظر ابعاد، تانگ‌درام‌ها معمولاً در اندازه‌های کوچک‌تر و متنوع‌تری نسبت به ساز هنگ‌درام تولید می‌شوند. بسیاری از مدل‌های تانگ‌درام به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوان آن‌ها را به‌راحتی در کوله‌پشتی قرار داد و برای سفر، طبیعت‌گردی یا تمرین در محیط‌های مختلف همراه خود برد (مثل مینی‌تانگ‌درام یا همان تانگ‌درام کوچک).

هنگ‌درام‌ها اما، اغلب در یک اندازه‌ی ثابت تولید می‌شوند (هرچند مدل‌های بزرگ‌تر و کوچک‌تر هم به‌صورت محدود در بازار وجود دارند) و به‌دلیل عمق بیشتر بدنه، بزرگ‌تر و سنگین‌تر هستند.

فرق تانگ‌درام و هنگ‌درام در این زمینه، به این سبب مهم است که بر قابلیت حمل و فضای لازم برای نگهداری ساز تأثیر می‌گذارد و ممکن است در انتخاب ساز توسط نوازندگان مبتدی، یک عامل اثرگذار باشد.

۳. تفاوت تعداد نت و تنوع صوتی در هنگ‌درام و تانگ‌درام

اگرچه در هر دو ساز تعداد نت‌ها به‌نسبتِ مبتدی یا حرفه‌ای بودن ساز متنوع و متغیر است، اما در هنگ‌درام‌های استاندارد معمولاً این تعداد بین ۷ تا ۹ عدد است و در تانگ‌درام‌های استاندارد بین ۹ تا ۱۲ عدد.

طراحی تیغه‌ای تانگ‌درام این امکان را می‌دهد که نت‌های بیشتری روی سطح ساز جا بگیرند، به‌ویژه در مدل‌هایی با قطر بالا. با این حال، افزایش تیغه ممکن است باعث کاهش طنین و وضوح در برخی نت‌های تانگ‌درام شود.

این تفاوت، در انتخاب بین هنگ‌درام یا تانگ‌درام تأثیر می‌گذارد. اگر تنوع گستره‌ی نت برای شما اولویت دارد، تانگ‌درام گزینه‌های بیشتری دراختیارتان قرار می‌دهد؛ اما اگر به‌دنبال صدایی دقیق‌تر، گرم‌تر و هارمونیک‌تر هستید، هنگ‌درام مناسب‌تر خواهد بود (برای آشنایی بیشتر با نت‌های هنگ‌درام می‌توانید به مقاله‌ی نت‌خوانی هنگ‌درام مراجعه فرمایید).

۴. تفاوت نواحی تولید صدا در هنگ‌درام و تانگ‌درام

دیگر تفاوت هنگ‌درام و تانگ‌درام در طراحی نواحی تولید صدا است. در هنگ‌درام، نت‌ها در قالب فرورفتگی‌هایی دایره‌ای اطراف نت مرکزی چیده شده‌اند. این طراحی، به ساز ظاهری منظم و یک‌دست می‌دهد و به تمرکز نوازنده در هنگام نواختن هنگ‌درام کمک می‌کند. چراکه در این ساز برای تولید هر نت، ضربه باید به نقاط مشخصی وارد شود تا صدای هنگ‌درام به‌درستی شکل بگیرد.

در تانگ‌درام اما، نواحی تولید صدا به شکل زبانه‌هایی بریده شده روی بدنه‌ی ساز هستند که به‌صورت خطوط منحنی یا مستقیم دیده می‌شوند. این طراحی باعث می‌شود که ظاهر تانگ‌درام تا حدودی تزئینی‌تر به‌نظر برسد و نوازنده‌ی آن در ایجاد صدا و شیوه‌ی نواختن، آزادی عمل بیشتری داشته باشد.

۵. تفاوت تکنیک‌های نوازندگی هنگ‌درام و تانگ‌درام

دو ساز هنگ‌درام و تانگ‌درام در کنار یکدیگر

در هنگ‌دارم‌نوازی، معمولاً از انگشتان دست و حرکات ملایم کف دست استفاده می‌شود. این روش باعث شکل‌گیری صدایی گرم، نرم و پویا می‌شود و به نوازنده امکان کنترل دقیق بر داینامیک دقیق صدا را می‌دهد. تکنیک‌های رایج در نوازندگی هنگ‌درام شامل ضربه با نوک انگشت، بند اول و دوم انگشت و بخش‌هایی از کف دست می‌شود.

از طرف دیگر در تانگ‌درام‌نوازی، هم می‌توان از دست‌ها و انگشتان برای نواختن استفاده کرد، هم از مضراب‌های مخصوص. به کار بردن مضراب، صدای تانگ‌درام را تیزتر و شفاف‌تر می‌کند و به‌دلیل فراهم کردن امکان سرعت بیشتر در اجرای الگوها، این ساز را برای برخی سبک‌ها کاربردی‌تر می‌سازد.

این تفاوت در تکنیک، یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های تانگ‌درام و هنگ‌درام در تجربه‌ی نوازندگی است.

۶. تفاوت صدای هنگ‌درام و تانگ‌درام

هنگ‌درام صدایی گرم، عمیق و متعادل دارد. طراحی خاص آن باعث می‌شود هر نت دارای چند لایه‌ی هارمونیک باشد که به ساز طنین خاصی می‌بخشد. کشش صدا در هنگ‌درام معمولاً کوتاه‌تر است، اما عمق و غنای آن بیشتر است. این ویژگی‌ها باعث شده صدای هنگ‌درام برای اجراهای احساسی و تمرکزمحور، مانند موسیقی مراقبه، مناسب‌تر باشد.

در مقابل، تانگ‌درام صدایی شفاف‌تر، زنگ‌دارتر و با کشش طولانی‌تر دارد. این ساز معمولاً حجم صدای بیشتری ایجاد می‌کند و طنین آن با پژواک فلزی همراه است. ساختار ساده‌تر نواحی صدا در تانگ‌درام باعث می‌شود نت‌ها وضوح بیشتری داشته باشند، اما از نظر هارمونیک، پیچیدگی کمتری نسبت به هنگ‌درام دارند. این خصوصیات، تانگ‌درام را برای ساخت الگوهای ریتمیک و پویا مناسب‌تر کرده است.

۷. تفاوت قیمت هنگ‌درام و تانگ‌درام

از نظر هزینه، تانگ‌درام گزینه‌ی ارزان‌تری نسبت به هنگ‌درام محسوب می‌شود. قیمت تانگ‌درام‌های ساده معمولاً از دو-سه میلیون تومان شروع می‌شود و نسبت به هنگ‌درام، مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

در مقابل، هنگ‌درام به‌دلیل فرایند ساختِ پیچیده‌تر، تیونینگ دستی دقیق و مواد اولیه‌ی مرغوب، در دسته‌ی سازهای گران‌قیمت قرار می‌گیرد. مدل‌های ارزان هنگ‌درام، حدود دو برابر بیشتر از مدل‌های اقتصادی تانگ‌درام قیمت دارند.

بنابراین اگر بودجه‌ی محدودی دارید و به دنبال تجربه‌ی صدایی مشابه هستید، تانگ‌درام انتخاب اقتصادی‌تری خواهد بود. اما اگر به‌دنبال کیفیت صدای حرفه‌ای و ساز ماندگارتری هستید، هنگ‌درام سرمایه‌گذاری بهتری است.

نوازنده‌ای بین دو ساز هنگ‌درام و تانگ‌درام ایستاده است

جمع‌بندی

هنگ‌درام و تانگ‌درام، هر دو سازهای کوبه‌ای محبوب و الهام‌بخشی هستند که با صدای منحصر‌به‌فردشان دل بسیاری از علاقه‌مندان به موسیقی را برده‌اند. با‌این‌حال، تفاوت هنگ‌درام با تانگ‌درام در چند جنبه‌ی کلیدی قابل‌ توجه است: شیوه‌ی ساخت، اندازه، تعداد نت، طراحی نواحی تولید صدا، سبک نوازندگی، صدادهی و قیمت.

اگر به‌دنبال سازی هستید که صدایی عمیق‌تر، لطیف‌تر و فضاسازتر داشته باشد و بودجه‌ی کافی هم دارید، ساز هنگ‌درام انتخاب ایده‌آلی است. اما اگر یک ساز مقرون‌به‌صرفه‌تر، ساده‌تر و با صدایی شاداب‌تر می‌خواهید، تانگ‌درام می‌تواند گزینه‌ای برای ورود به دنیای موسیقی باشد.

در نهایت فرق تانگ‌درام با هنگ‌درام فقط در ویژگی‌های فنی نیست، بلکه در احساسی است که هرکدام به شما منتقل می‌کند.

اگر بعد از خواندن این مقاله به این نتیجه رسیدید که هنگ‌درام برای شما مناسب‌تر است، می‌تواند یادگیری هنگ‌درام را با خنیاگر شروع کنید و قدم‌به‌قدم نواختن این ساز زیبا را بیاموزید.

آموزش هنگدرام خنیاگر

سؤالات متداول در رابطه با هنگ‌درام و تانگ‌درام

هنگ‌درام چیست؟

هنگ‌درام یا هندپن سازی کوبه‌ای و ملودیک با ظاهری شبیه بشقاب‌پرنده است که با ضربات دست نواخته می‌شود. این ساز صدایی گرم، نرم و آرامش‌بخش دارد و در سبک‌های مختلفی از موسیقی مانند نیو ایج و امبینت استفاده می‌شود.

تانگ‌درام چیست؟

تانگ‌درام یا هپی‌درام سازی از جنس فلز است که صداهای آن از طریق بریدگی‌هایی به‌شکل زبانه (Tongue) روی سطح ساز تولید می‌شوند. این آلت‌موسیقی با مضراب یا انگشت نواخته می‌شود و صدایی شفاف و رزونانس‌دار دارد.

تفاوت هنگ‌درام و تانگ‌درام در چیست؟

تفات تانگ‌درام و هنگ‌درام موارد مختلفی را شامل می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها در ساختار، تکنیک نوازندگی، قیمت و جنس صدای تولیدی آن‌ها است.