نکات مهم در یادگیری تکنیک‌های آواز و صداسازی

در این جا درباره‌ی هر آن چیزی که یک فرد مبتدی باید در رابطه با تکنیک‌های آواز و صداسازی بداند به صورت مشروح و مفصل صحبت کرده‌ایم. تکنیک‌های آواز و صداسازی اولین مرحله در مسیر یادگیری خوانندگی هستند و هر فرد علاقه‌مندی که تمایل به قدم گذاشتن در این مسیر را دارد، ابتدا بایستی با این تکنیک‌ها آشنا گردد.

در واقع می‌توان گفت تکنیک‌های آواز در مراحل مختلفی نظیر:

• کنترل بر تنفس صحیح
• داشتن صدای قوی و پایدار
• توانمندی در اجرای صحیح آواهای کشیده و نت‌های بلند
• تبحر لازم در تلفظ صحیح واژه‌ها
• گوش موسیقایی قوی برای تفکیک و تشخیص نت‌ها
• و مهارت کافی در اجرای صحیح این اصول

خلاصه می‌شود. 

خوانندگی، مهارتی است که با یادگیری تکنیک‌های مهم در این زمینه، می‌توان بعد از چند سال تلاش به آن دست یافت. تعبیر بسیار هنرمندانه از خوانندگی این است که بدن ما هنگام آواز خواندن تبدیل به یک ساز موسیقی جهت آفرینش اثر هنری می‌شود. مهم‌ترین اجزایی که در شکل‌گیری این هنر و صدای آوازی نقش دارند، حنجره، دستگاه تنفس، اندام گفتار و حفره‌های تشدید صدا هستند که با همکاری مجموع این عوامل با هم و تقویت آن‌ها، می‌توان در خوانندگی به مهارت رسید. 

نکات مهم پیش از آغاز یادگیری خوانندگی

قبل از شروع به یادگیری آواز و تکنیک‌های خوانندگی و صداسازی، مواردی وجود دارند که بایستی آن‌ها را مدنظر قرار دهید. مهم‌ترین مورد، آماده‌سازی خود از لحاظ روحی و روانی است. تا زمانی که شما دغدغه‌ها و نگرانی‌های فکری خود را پشت سر نگذاشته باشید نمی‌توانید با فراغ‌بال و ذهنی هدفمند، خود را برای یادگیری تکنیک‌ها آماده کنید.

توصیه‌ی ما به شما این است که قبل از هر چیز به موارد زیر جهت پرورش مهارت‌های لازم در زمینه‌ی خوانندگی توجه نمایید:

• هنر خوب گوش دادن
• ایجاد انگیزه‌‌‌ی لازم
• داشتن اراده و صبر کافی برای انجام تمرینات
• کسب دانش در مورد تمرینات گرم کردن صدا
• و الگو گرفتن از اساتید برجسته‌ی موسیقی و گوش دادن مکرر به آثار هنری آنها

تسلط بر تک‌تک این موارد به شما کمک خواهند کرد تا بهتر بتوانید از پس مشکلات پیشِ‌رو در یادگیری تکنیک‌های مربوط به خوانندگی و آواز برآیید. همیشه این باور مثبت که «من می‌توانم» را ملکه ذهنی خود قرار دهید تا اعتقاد به این جمله بتواند خستگی‌های ایجاد شده در مسیر پیش روی شما را اندکی کاهش دهد. در ادامه به ترفندهای لازم در یادگیری تکنیک‌های آواز و صداسازی می‌پردازیم.

نکات مهم در مسیر یادگیری خوانندگی

۱. تحت نظر یک استاد آواز باتجربه تعلیم ببینید

اولین گام در زمینه‌ی یادگیری تکنیک‌های مربوط به خوانندگی این است که یک معلم آواز حرفه‌ای بیابید و زیر نظر او، آموزش‌های مربوطه را یاد بگیرید. یک استاد آواز می‌تواند نحوه‌ی درستِ استفاده از حنجره و تارهای صوتی را به شما آموزش دهد تا بهتر بتوانید قدرت صدای خود را در آواز خواندن به نمایش بگذارید.

اگر به خاطر هزینه‌های سنگین کلاس‌های حضوری نگران هستید و یا شرایط رفتن به کلاس را ندارید، نگران نباشید؛ امکانات دنیای مجازی نظیر دوره‌های آموزش آنلاین صداسازی و خوانندگی به شما کمک می‌کنند تا بتوانید در مسیر پیشِ‌روی خود، آموزش‌های لازم را ببینید.

۲. گستره‌ی صوتی آوازی یا نوع صدای خود را بیابید

مهم‌ترین مورد در رابطه با تکنیک‌های آواز و صداسازی این است که نوع صدای خود را بیابید و ببینید که در کدام گستره‌ی صوتی آواز (باس، باریتون، تنور، آلتو، متزوسوپرانو و سوپرانو) قرار دارید. این مورد برای خواننده، به‌مانند شناخت ماهیت وجودی او بوده که نیاز است قبل از هر چیز با آن آشنا باشد. زیرا شناخت نوع صدا به فرد کمک می‌کند تا با آشنایی با محدوده‌ی صوتی‌اش، کمتر در معرض آسیب تارهای صوتی قرار بگیرد و اجرای بهتر، آسان‌تر و مؤثرتری را تجربه نماید.

با شناخت دقیق نوع صدای خود و تمرین مداوم، می‌توانید در جهت بهبود و گسترش دامنه‌ی صوتی خود نیز اقدام کنید و مهارت‌های لازم را در این زمینه ارتقاء دهید.

۳. تنفس درست و اصولی را جهت پرورش صدای خود بیاموزید

از آنجا که صدای شما عملکردی همانند ساز بادی دارد، مهم‌ترین تکنیک‌ در کنترل آن، مسلط شدن بر تنفس صحیح است. یادگیری درست و اصولی تنفس آگاهانه به شما کمک خواهد کرد تا عضلات و اندام‌های مرتبط با خواندن را تقویت کرده و از صدایی قوی‌تر، پایدارتر و شفاف‌تر برخوردار شوید. مسلماً کیفیت تنفس نشان خواهد داد که چقدر صدای شما هنگام آواز خواندن از وسعت، نفوذ، قدرت و انرژی مناسب برخوردار است.

بد نیست بدانید که تقریباً ۸۰ درصد تمرینات آواز و صداسازی مربوط به کیفیت تنفس شماست. برای تقویت ریه‌ها و نفس خود می‌توانید هر روزه از تمرینات تنفسی یوگا استفاده کنید. معمول‌ترین روش‌های تنفس یوگایی عبارتند از:

تنفس سینه‌ای

متاسفانه اکثر افراد به دلیل تنفس نادرست نمی‌توانند از بیشتر حجم ریه‌ی خود استفاده کنند. آموزش تنفس سینه‌ای یکی از بهترین روش‌ها جهت استفاده‌ی حداکثری از حجم ریه بوده که توجه به این مورد در خوانندگی بسیار ضروری است. در این تنفس با هر بار دم، قفسه سینه بالا آمده و با بازدم دوباره به حالت اولیه‌ی خود بازمی‌گردد. 

تنفس دیافراگمی (شکمی)

کسانی که می‌خواهند تکنیک های آواز و صداسازی را به‌خوبی یاد گیرند، حتماً بایستی با اصول درست تنفس دیافراگمی نیز آشنا باشند. این مدل تنفس با روش قبلی تفاوت دارد و با هر بار دم گرفتن به جای اینکه قفسه‌ی سینه جا‌به‌جا شود، دیافراگم به سمت پایین رفته تا جهت پر شدن ریه، فضای بیشتری را ایجاد نماید. با عملیات بازدم، فضای ریه کوچک شده و دیافراگم هم به حالت اولیه‌ی خود باز می‌گردد.

جهت انجام تمرینات تنفسی نیاز است که روزانه ۱۵ الی ۳۰ دقیقه را به این کار اختصاص دهید.   

۴. تمرینات لازم جهت گرم کردن صدا را انجام دهید

همیشه قبل از شروع تمرین و اجرا، تمرینات مربوط به گرم کردن صدا را انجام دهید. از‌این‌طریق شما به راحتی می‌توانید سازگاری واقعی صوتی خود را هنگام اجرای تکنیک‌های آواز خواندن و صداسازی پیدا کنید. تمرینات تقویتی مختلفی وجود دارد که شما می‌توانید کیفیت صدای خود را افزایش دهید. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

تکنیک خمیازه: در این حالت شما باید عمل دم را انجام داده و به شکل خمیازه، آوای صوتی «آآآآآآآآآآه‌ه‌ه‌ه‌ه‌ه‌ه» را به صورت بازدم از دهان خود خارج نمایید.

تکنیک زمزمه با دهان بسته: در این مرحله می‌توانید جهت گرم کردن صدای خود آوای صوتی «همممممممم….» را با دهان بسته به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه، زمزمه کنید.

تکنیک نی: از دیگر تکنیک‌ های آواز خواندن و صداسازی این است که شما از وسیله‌ای نظیر نی جهت گرم کردن صدای خود استفاده نمایید. برای این کار می‌توانید یک آوای دلخواه را درون نی از پایین‌ترین تا بالاترین محدوده‌ی صوتی خود زمزمه نمایید.    

۵. آواهای صوتی را به هنگام تمرین به درستی اجرا نمایید

از دیگر توصیه‌های مهم برای خوانندگان، توجه به اجرای صحیح و پیوسته‌ی آواهای صوتی در هنگام تمرین است. آواهای صوتی، عناصر بنیادین ساخت کلمات هستند و تلفظ دقیق و روان آن‌ها نه‌تنها به گرم کردن صدا کمک می‌کند، بلکه نقش مؤثری در وضوح بیان و کیفیت اجرا نیز دارد. تسلط بر پیوستگی و تلفظ درست این آواها، موجب می‌شود مهارت‌های آوازی خواننده در هنگام اجرا با بیشترین اثربخشی نمود پیدا کند.

۶. از صدای خود به خوبی مراقبت نمایید

یکی از اصول اساسی در مسیر خوانندگی، مراقبت از صدا است. صدای سالم و توانمند، ارزشمندترین دارائی یک خواننده به شمار می‌آید و بی‌توجهی به آن می‌تواند آسیب‌هایی جدی به‌ همراه داشته باشد. عواملی چون مصرف دخانیات، فریاد زدن، صحبت کردن بیش از حد در محیط‌های آلوده و نوشیدن مایعات بسیار سرد، همگی می‌توانند تأثیرات منفی بر کیفیت صوتی شما داشته باشند. حفظ بهداشت صوتی و پرهیز از این عوامل، گامی مهم در مسیر ارتقاء مهارت خوانندگی به‌شمار می‌آید.

۷. از اساتید برجسته‌ی موسیقی الگوبرداری کنید

الگوبرداری از شیوه‌ی اجرا، تکنیک‌ها و رفتار حرفه‌ای اساتید برجسته‌ی موسیقی، یکی از راه‌های مؤثر در تقویت مهارت‌های خوانندگی است. بررسی نحوه‌ی ایستادن، تنفس، بیان و کنترل بدن آن‌ها هنگام اجرا، می‌تواند در درک بهتر اصول حرفه‌ای آواز بسیار راهگشا باشد. این الگوگیری نه‌تنها برای هنرجویان مبتدی، بلکه برای خوانندگان باتجربه نیز سودمند است.

نکات تکمیلی برای پیشرفت در یادگیری تکنیک‌های آواز و صداسازی

• غذاهای سالمی نظیر سبزیجات تازه، سالاد و آب‌میوه‌های طبیعی را جایگزین غذاهای سنگین و چرب در رژیم غذایی خود کنید.
• جهت آماده‌سازی روحی و روانی خود هفته‌ای دو بار به انجام ورزش یوگا بپردازید و حتی‌الامکان اجرای تمرینات تنفسی را نیز در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانید.
• انجام تمرینات خودمراقبتی مثل مدیتیشن، پیاده‌روی و قرقره‌ی آب‌نمک ملایم نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.

در پایان، باید توجه داشت که متدهای صداسازی و پرورش صدا فرآیندی زمان‌بر و نیازمند تمریناتی مداوم و پیوسته است. هیچ پیشرفتی یک شبه حاصل نمی‌شود و دستیابی به صدای مطلوب نیز صبر و پشتکار کافی می‌طلبد.

با این حال، فراموش نکنید که در کنار تمرینات، استفاده از منابع آموزشی مناسب و ارائه‌ی تکنیک‌های دقیق و اصولی از سوی مربی و استاد موسیقی نیز می‌تواند در روند پیشرفت شما بسیار تأثیرگذار باشد.

برای شروع می‌توانید از مجموعه‌ی صداسازی و خوانندگی خنیاگر بهره برده و با انجام تمرینات حرفه‌ای و گام‌به‌گام، به صدای دلخواه خود برسید.