صدای دلربا، قدرتمند و شورانگیز سنتور، این ساز را به یکی از پرطرفدارترین سازهای موسیقی ایرانی تبدیل کرده است. جعبه‌ی رزونانس سنتور که در تمامی ساز گسترده است و همچنین چهارتایی بسته شدن سیم‌هایش طنین قابل توجهی به صدایش داده است. جوری که صدای رسای سنتور، در جمع‌های بزرگ هم به خوبی به گوش می‌رسد. همین نکته سنتور را در مرکزیت ارکستر قرار می دهد. محدوده‌ی صدادهی سنتور، کمی بیش از 3 آکتاو است. از این نظر سنتور یکی از گسترده ترین سازهای ایرانی است  و از این رو رایج است که نوازنده سنتور را به عنوان سرپرست گروه انتخاب کنند.

در نخستین گام‌های آموزش که هنرجویان دغدغه‌ی به صدا در آوردن سیم‌های ساز را دارند، سنتور، ساده‌تر و سازگارتر از دیگر سازهای موسیقی ایرانی می‌نماید. همین نکته انگیزه‌ی پیوستن بسیاری از علاقمندان موسیقی به این ساز است. سنتور چه در تکنوازی و چه گروه‌نوازی، چه در نواختن ردیف موسیقی ایرانی و چه گونه‌های دیگر موسیقی، چه در خلوت و چه بزم، کارآمد و تواناست. از این رو جایگاه ویژه‌ای در موسیقی ایرانی به خود اختصاص داده است. این ساز طیف گسترده‌ای از سبک‌های گوناگون نوازندگی را در بر می‌گیرد. سنتور را دست کم به ۱۵ شیوه نواخته و می‌نوازند.

جایگاه سنتور در موسیقی ایرانی، در گذر از پیچ و خم زمانه و با کوشش و پایمردی استادان این ساز به دست آمده است. 

سنتور در دوره‌ی قاجار، سازی بود اشرافی که تنها در خانواده‌های اعیان به هم می‌رسید. وابستگی سنتور به طبقه‌ی خاصی از اجتماع بسیاری را از دسترسی به آن بی‌بهره ساخته بود. تا آنجا که در اواخر دور‌ه‌ی قاجار این ساز در سایه‌ی سازی مانند تار، که با سلیقه‌ی شنیداری مردم آشنا شده بود، می‌رفت که به فراموشی سپرده شود.

در دورانی که حبیب سماعی سنتور می‌نواخت شاید بشود گفت که تنها بازمانده‌ی نسل سنتورنوازان بود. اما علیرغم ناملایمات زمانه، یک‌تنه کوشید تا اعتبار از دست رفته‌ی این ساز را باز به دست آورد و بار دیگر سنتور را در کنار دیگر سازهای موسیقی ایرانی بنشاند و صدایش را با گوش مردم آشتی دهد.

ابوالحسن صبا که نزد علی‌اکبرخان شاهی سنتور آموخته بود، با درک محضر حبیب سماعی، دری دیگر به رویش گشوده شد. از استادش، که حبیب می‌خواندش، نکته‌ها آموخت که در تدوین ردیف موسیقی ایرانی برای سنتور به کار گرفت.

پس از ابولحسن صبا، شاگردش فرامرز پایور ردیف سنتور را روایت کرد و شیوه‌ی آموزش سنتور از ابتدا را پایه‌ریزی کرد. 

اما پیش‌تر از این هم نوازندگان سنتور در موسیقی نقشی پراهمیت داشتند. اگر چه پیشینه‌ی موسیقی ایران را به آقا علی‌اکبر فراهانی می‌رسانند، اما قدیمی‌ترین سند شنیداری موسیقی ایران چند لوله‌ فونوگراف است که از سنتور‌نوازی محمدحسن خان ضبط شده است. محمد حسن خان که به سبب بی‌همتایی در نواختن سازش، به سنتورخان شهرت یافته بود، پیشینه‌ی حضورش در دسته‌ی نوازندگان دربار کمی بیش از آقا علی‌اکبر فراهانی است.

ابتکار ارزشمند آقا علی‌اکبر فراهانی در دسته‌بندی گوشه‌های موسیقی ایرانی در دستگاه‌ها و ارائه‌ی این مجموعه با عنوان ردیف، نقش دیگر نوازندگان را در تاریخ آن زمان کم‌رنگ کرده است. در حالی‌که برخی از پژوهشگران موسیقی ردیفی را که میراث آقا علی‌اکبر است، تنها بخشی از موسیقی ردیفی ایران می‌دانند که در میان گستره‌ای وسیع‌تر با ردیف‌های گوناگون تعریف می‌شود. در این راستا، دست کم چهار ردیف عمده، شامل ردیف اصفهان، ردیف شیراز، ردیف قزوین و ردیف تهران تعریف شده‌اند.

برخی گوشه‌ها هم فقط در ردیف‌های آوازی دیده می‌شوند؛ چرا که در محدوده‌ی اجرایی ساز تار نمی‌گنجند. برای مثال گوشه‌ی درآمد خارا فقط در ردیف آوازی دستگاه شور دیده می‌شود و در سازهایی نظیر تار و سه‌تار غیرقابل دستیابی است.

پس نمی‌توان ردیف را محدود به آنچه آقا علی‌اکبر با تار روایت کرده دانست. کما این که کیهان کلهر، آقا علی‌اکبر را راوی ردیف فراهان می‌داند.   

ردیف آقا علی‌اکبر پس از او به روایت برادرزاده‌اش آقا غلامحسین و بعدها پسرانش میرزا عبدالله و آقا حسینقلی به نسل‌های بعد منتقل شد. اما برخی از موسیقی‌شناسان، در کنار این دو برادر،  از محمدصادق‌خان نیز با عنوان نخستین ردیف‌نواز یاد کرده‌اند. محمدصادق‌خان که سنتور را نزد محمد حسن خان آموخته بود، رییس دسته‌ی موسیقی دربار ناصرالدین شاه بود. از همین رو به رییس شهرت داشت و بعدها لقب سرورالملک را دریافت کرد. از شاگردان محمدصادق خان، سماع حضور بود که دانسته‌هایش از موسیقی و ردیف را به پسرش حبیب سماعی آموخت. 

همچنین نباید از این نکته غافل بود که نخستین تصنیفهای مبتنی بر ردیف را شاگردان محمد‌صادق خان از جمله  تاج‌السلطنه و اکرم‌الدوله ساخته‌اند. 

شاید یکی از نکاتی که سنتور را در نخستین گام‌های شکل‌گیری ردیف در سایه‌ی تار قرار داد، محدودیت سنتور در کوک باشد؛ چرا که در عین گستردگی نت‌ها در سنتور، تمام فواصل کروماتیک مخصوص موسیقی ایرانی در این ساز نیست. از این رو کوک سنتور همیشه ثابت نیست و براساس دستگاه و گوشه‌ای که نواخته می‌شود، تغییر می‌کند. اما ابوالحسن صبا یک کوک ثابت پیشنهادی برای سنتور ارائه کرده بود تا هنرجو بتواند همه‌ی گوشه‌ها را روی ساز پیاده کند.