آموزش نت‌های هارمونیکا یا سازدهنی بخش مهمی از یادگیری و نوازندگی این ساز را در بر می‌گیرد. اگر هنرجوی تازه‌کار در یادگیری هارمونیکا هستید، و یا قصد دارید مهارت‌های جدیدی در نوازندگی سازدهنی آموزش ببینید، مسیر اصلی از آموزه‌های این مقاله می‌گذرد، پس موارد مطرح‌شده در این مطلب را به دقت بخوانید و یاد بگیرید.
انتخاب ساز هارمونیکا
سازدهنی یا هارمونیکا از جمله سازهای خوش دست و زیبا است که توانسته با صدای زیبایش مخاطبان را مجذوب کند. سازدهنی در حقیقت زیرمجموعه سازهای بادی است. از جمله مواردی که هنرجو به یادگیری این ساز ترغیب می شود، موارد زیر است.
انواع سازدهنی را می‌شود به ۳ نوع مختلف تقسیم کرد: سازدهنی دیاتونیک، کروماتیک و ترمولو. رایج‌ترین آن کروماتیک است. شما با استفاده از کروماتیک قادر به اجرای قطعات زیادی هستید، اما در این مطلب درباره‌ی هر سه نوع صحبت خواهیم کرد.
یادگیری مبانی تئوری موسیقی
یادگیری نت‌های هارمونیکا یا سازدهنی، لازمه‌ی آموزش ساز دهنی است. همان طور که الفبای فارسی را برای صحبت کردن یاد گرفتیم، باید الفبای موسیقی را یاد بگیریم تا بتوانیم بنوازیم. حتما کتابچه رایگان نت‌خوانی را دانلود کنید و از آموزه‌های آن در تقویت مهارت‌های نوازندگی خودتان بهره ببرید.
نت های هارمونیکا یا سازدهنی چگونه است
نت‌های هارمونیکا به شکل سنتی از دو کلید ماژور (کلید C) ساخته شده است. یادگیری نت‌های هارمونیکا آسان است زیرا نت‌ها به طور منظم در کنار هم قرار می‌گیرند. معمولا بیشتر هنرجویان ساز دهنی از نت‌خوانی می‌ترسند. علت ترس هنرجویان از نت‌خوانی، پیچیده دانستن آن توسط هنرجویان است. اگر از روش‌های آموزشی خوبی برای یاد دادن نت‌ها به هنرجویان استفاده نشود، آموزش نت‌های هارمونیکا پیچیده می‌شود. در مجموعه‌ی آموزش سازدهنی که از مبتدی طراحی و تدریس داده شده، هنرجویان بدون هیچ پیش‌نیازی در طی یادگیری مسیر نوازندگی هارمونیکا، نت‌خوانی و ریتم‌خوانی را نیز به طور کامل یاد می‌گیرند.
برای کار کردن با هارمونیکا باید در سوراخ‌های آن فوت کنید. نواختن نت‌های ساز دهنی با عمل دم و بازدم انجام می‌شود. یعنی در صورت دمیدن در سوراخ ۴ صدای نت C به گوشتان می‌رسد. حال اگر عمل بازدم را انجام دهید صدای نت D را می‌شنوید و بدین صورت ادامه دارد. برای نواختن نت ها باید لب ها را غنچه کنید یا با زبان روی سوراخ نت بنوازید.
نکات نواختن نت‌های هارمونیکا
شما تنها با فوت کردن داخل ساز قادر به نواختن صدای ساز هستید. در واقع صدای ساز با ارتعاش و حرکت هوا ایجاد می شود. نواختن نت در هارمونیکا از جمله مهارت‌های اصلی و مهم است. اگر بتوانید نت‌های هارمونیکا را درست بنوازید، قادر به تولید صدای واضح و زیبا خواهید بود. از جمله مواردی که سبب اجرای غلط نت می‌شود، اجرای تکنیک لب‌ها است. شما با غنچه کردن و دمیدن در هر کدام از سوراخ‌های ساز می‌توانید صدا را ایجاد کنید. اگر قرار است شما فقط یک نت را بنوازید پس باید حفره را توسط زبان یا دهان بگیرید. برای اینکه بتوانید یک نت از ساز دهنی را بنوازید، مراحل زیر را انجام دهید.
- محکم ساز را روی دهان‌تان بگذارید.
- کمی ساز (۳۰ درجه) را به طرف لب پایین کج کنید.
- لب بالا را محکم نگه داشته و با لب پایین سوراخ‌های دیگر را ببندید.
به طور کلی هارمونیکا دارای ۱۲ نت است. نت‌های ساز به ترتیب از G (بم ترین نت) شروع شده و به #F می‌رسد. برای آموزش نت‌های هارمونیکا موارد زیر را به خاطر بسپارید:
- نت‌های ساز دیاتونیک گام C در حقیقت دو ماژوری بوده، یعنی علامت بمل و دیز ندارد.
- زیر و بم صدای ساز دهنی بسیار کم است به همین دلیل یادگیری این ساز آسان است.
- یادگیری تکنیک های ساز با گام C بسیار راحت است.
تمارین ساده نت‌های هارمونیکا
تمرین ۱:
برای شروع نواختن از اجرای تک نت ها شروع کنید. سوراخ‌های زوج همگی مکش و سوراخ‌های فرد دمش هستند. بدین ترتیب عمل دم و بازدم را انجام دهید تا صدای ساز شنیده شود.
تمرین ۲:
در شروع آموزش ساز دهنی بهتر است برای نت‌خوانی نت‌ها را شماره‌گذاری کنید. زمانی که در نت‌خوانی حرفه‌ای شدید عمل شماره‌گذاری نت‌ها را در ذهن‌تان انجام دهید.
تمرین ۳:
در این تمرین نیز باید دمش سوراخ‌های فرد و مکش سوراخ‌های زوج باشد. در ضمن ۲ نت آخری که سفید رنگ هستند، دو ضرب هستند. نت‌های تمرین ۳ به ترتیب زیر است.
Si-Do-Re-Mi-Fa- Sol- Fa- Mi- Re- Do-Si-La- Sol- La به صورت عددی از چپ به راست ۸-۹-۱۰-۱۱-۱۲-۱۳-۱۲-۱۱-۱۰-۹-۸-۶-۷-۶ است. اول این قطعه را آرام بنوازید و سپس به آن سرعت ببخشید. فراموش نکنید که درست نواختن نت‌های ساز دهنی مهم‌تر از سرعتی نواختن آن است.
تمرین ۴:
تمرین ۴ بخش اول آهنگ معروف سمفونی است. شما در این تمرین باید سطح اجرایتان متوسط باشد. ترتیب سوراخ‌ها به شکل زیر است.
۸-۸-۹-۱۰-۱۰-۹-۸-۶-۷-۷-۶-۸-۸-۶-۸-۸-۹-۱۰-۱۰-۹-۸-۶-۷-۷-۶-۸-۶-۷-۷—–۶
جدول نت‌های هارمونیکا
اگر در آموزش ساز دهنی جدول نت‌ها را به خاطر بسپارید بهتر ساز دهنی را یاد می‌گیرید. فراموش نکنید که باید همیشه در سوراخ‌های زوج بمکید و در سوراخ‌های فرد بدمید.
برای یادگیری هارمونیکا آماده‌ای؟ مجموعه آموزش سازدهنی را شروع کن، اولین جلسه رایگان را مشاهده کن و خیلی زود با کسب مهارت در نوازندگی این ساز خوش‌صدا و خوش‌دست، از پیشرفت نوازندگی خودت لذت ببر.
