در بازار سازها، انواع سازدهنی عرضه میشود که ممکن است در ابتدا برای هنرجوی مبتدی کمی گیجکننده به نظر برسد و مسیر تصمیمگیری درست را دشوار کند. با بررسی سه مدل عمده و اصلی سازدهنی، و با در نظر گرفتن تفاوتهای سازدهنی کروماتیک و دیاتونیک به عنوان دو مدل محبوب در بازار، طی مسیر تصمیمگیری هموار میشود.
قیمت مناسب، جابهجایی راحت و ابعاد کوچک آن، سبب محبوبیت سازدهنی در میان هنرجویان شده است. با استقبال خوب از این ساز، آموزش نتهای سازدهنی نیز به یک موضوع مهم تبدیل شده است. نواختن هارمونیکا کار خیلی آسانی نیست زیرا باید قدرت تنفسی خوبی داشته باشید. در مورد تاریخچه این ساز باید گفت که اوایل توسط هنرمندان آلمانی نواخته میشد.
باید گفت که هارمونیکا یا سازدهنی دارای ۳ مدل اصلی و رایج به نامهای ترمولو، کروماتیک و دیاتونیک است که به ترتیب و تشریح هر کدام را توضیح دادهایم.
سازدهنی دیاتونیک
سازدهنی مدل دیاتونیک دارای سوراخهای یک ردیفه است. یعنی با عمل دم و بازدم در هر سوراخ میتوانید بنوازید.
اصولا سازدهنی دیاتونیک تنها برای یک کلید طراحی شدهاند و به همین خاطر برای تمام کلیدها به صورت جدا ساخته میشوند. اگر سازدهنی دیاتونیک را که تنها به نواختن کلید C است با پیانو مقایسه کنیم، مدل سازدهنی دیاتونیک تنها میتواند کلید های سفید در پیانو را بنوازد. پس برخی از نتها در این نوع سازدهنی به اصطلاح گم میشوند. سازدهنی دیاتونیک برای اجرای موسیقی فولک، بلوز و برخی از سبکهای جز یکی از مناسبترین انتخابها است.
این مدل اسلاید ندارد و برای اجرای نیمپردهها باید از تکنیک بندینگ استفاده کنید. همچنین برای اجرای دیگر فواصل باید از تکنیک overbending استفاده کنید. تکنیک overbending، یک تکنیک پیشرفته است و برای اجرای آن باید تسلط زیادی داشته باشید.
توجه داشته باشید که انتخاب درست ساز در یادگیری سازدهنی بسیار مهم است. انتخاب سازدهنی توسط شما روی آینده موسیقیتان موثر است. تنوع سازها سبب شده که شما با هر سلیقهای بتوانید یک ساز را از میان سازها انتخاب کنید.
سازدهنی کروماتیک
چنان چه هیچ سبکی را در نظر ندارید و فقط دوست دارید ساز دهنی بنوازید، شاید بهتر باشد این ساز را انتخاب کنید. این ساز دارای اسلاید (میله فلزی) است که سبب افزایش نتها (از ۲ به ۴) شده است. با فشردن اسلاید، زبانه ساز نیز جابهجا میشود. بنابراین هوا به طرف سوراخهای نیمپرده رفته و نتهای آن اجرا میشود.
در مدل سازدهنی کروماتیک از یک کلید یا شستی متحرک در کنار بدنه برای تعویض زبانههای سوراخها استفاده میشود. در کاربرد اول این ساز بدون فشردن شستی کلیدهای دیاتونیک را مینوازد با نگه داشتن شستی مخصوص عمل نتهای نواخته شده نیمپرده بالاتر میروند و میتواند تمامی ۱۲ نت کروماتیک را اجرا نماید. به همین دلیل سازدهنی کروماتیک را کاملترین نوع سازدهنی میدانند. چرا که سازدهنی کروماتیک در میان کاربردهای سازدهنی در سبکهای مختلف، سطح وسیعتری نسبت به دو دستهٔ دیگر سازدهنی را در بر میگیرد.
سازدهنی ترمولو
سازدهنی ترمولو اسلاید ندارد ولی در مقایسه با ساز دیاتونیک اندازه بزرگتری دارد. در هر نتِ ساز، دو زبانه قرار گرفته که یکی از آنها زیرتر و دیگری بمتر است. زبانهها سبب ایجاد صدای مواج در هنگام نواختن میشوند. همچنین ساز ترمولو در دو نوع ۲۴ سوراخه و ۲۱ سوراخه موجود است.
این نوع سازدهنی از دستهٔ سازدهنیهای دو زبانه Double Reed(ed) Harmonicas است. یعنی در هر سوراخ و نت دو زبانه دارد. به خاطر این که این سازدهنی بر اساس سازدهنی دیاتونیک کوک میشود و تنها گامهای دیاتونیک در آن وجود دارد برخی به اشتباه آن را جزو دستهٔ سازدهنی دیاتونیک لحاظ میکنند.
برای یادگیری هارمونیکا آمادهای؟ مجموعه آموزش سازدهنی را شروع کن، اولین جلسه رایگان را مشاهده کن و خیلی زود با کسب مهارت در نوازندگی این ساز خوشصدا و خوشدست، از پیشرفت نوازندگی خودت لذت ببر.
