موسیقی کلاسیک یک ژانر موسیقایی گسترده و ساختارمند است که ریشه در فرهنگ اروپای غربی داشته و دوران شکوفایی آن به طور عمده بین قرون هفدهم تا نوزدهم میلادی است. موسیقی کلاسیک را به چهار دوره‌ی تاریخی تقسیم می‌کنند: دوران باروک (۱۶۰۰-۱۷۵۰ میلادی)، دوران کلاسیک (۱۷۵۰-۱۸۲۰ میلادی)، دوران رومانتیک (۱۸۲۰-۱۹۰۰ میلادی) و دوران معاصر (۱۹۰۰ میلادی تا کنون). در هریک از این دوران هنرمندان برجسته‌ای ظهور کرده و آثاری ارزشمند از خود به یادگار نهادند.
در این مقاله به معرفی تعدادی از برترین نوازندگان تاریخ موسیقی کلاسیک خواهیم پرداخت؛ افرادی که با نبوغ و خلاقیت خود، موسیقی را به ابزاری برای بیان روح انسان و بی‌کرانگی جهان تبدیل کردند:
1- یوهان سباستین باخ (۱۶۸۵-۱۷۵۱ میلادی): این موسیقی‌دان برجسته‌ی آلمانی از بزرگترین آهنگسازان دوره‌ی باروک و تاثیرگذارترین چهره‌های تاریخ موسیقی است. باخ خود، در خانواده‌ای موسیقی‌دان به دنیا آمد و استعداد شگرفش در موسیقی نیز مزید بر آن شد. او با نشان دادن استعداد و توانایی بی‌نظیرش در موسیقی توانست به عنوان نوازنده‌ی ارگ و آهنگساز در دربارها و کلیساهای زیادی هنرنمایی کند. وی را به دلیل تسلط بی‌نظیرش بر هارمونی و فرم موسیقایی، به درستی «پدر موسیقی کلاسیک» نام نهاده‌اند.
باخ در طول زندگی خود آثاری برجسته چون:
کنسرتوهای براندنبورگ (Brandenburg Concertos)
اوراتوریوی کریسمس (Christmas Oratorio)
توکاتا و فوگ (Toccata and Fugue in D Minor)
را آفرید و دنیای موسیقی را به سطح دیگری از زیبایی رساند. همچنین در موسیقی کلیسایی و مذهبی نیز با خلق آثاری چون:
پاسیون متی (St. Matthew Passion)
مس در ب مینور (Mass in B Minor)
اوج شکوفایی خود را به نمایش گذاشت. موسیقی باخ، هم منبع الهامی است برای موسیقیدانان و آهنگسازان در سراسر جهان و هم مأمنی برای سایر انسان‌ها که بتوانند از تنش‌ها و هرج‌و‌مرج‌های دنیای امروز در آن پناه گرفته و آرامششان را بازیابند.
۲- ولفگانگ آمادئوس موتزارت (۱۷۶۵-۱۷۹۱ میلادی): از بزرگترین نوابغ موسیقی در تاریخ و یکی از مهم‌ترین آهنگسازان دوران کلاسیک. این هنرمند اتریشی که از کودکی استعداد بی‌نظیری در موسیقی داشت، تحت تعلیمات پدرش، لئوپولد موتزارت نیز قرار گرفت که به نوبه‌ی خود موسیقی‌دانی برجسته بود.
با همین زیربنای مناسب، از همان کودکی موفق شد که به دربارهای مختلف اروپا راه یابد و تورهای موسیقی متعدد برگزار کند. البته موتزارت علی‌رغم شهرتی که داشت، اغلب با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کرد و در پایان هم، با مرگی زودهنگام و در قبری دسته جمعی با دنیا وداع کرد.
گذشته از زندگی فردی، در بُعد موسیقایی زندگی‌اش اما، عملکرد بی‌نقصی داشت. آثار او از چنان زیبایی و پختگی‌ای برخوردار است که به عنوان معیار کمال برای سنجش آثار موسیقی کلاسیک قرار می‌گیرند.
برخی از آثار برجسته‌ی او عبارتند از:
سمفونی شماره‌ی ۴۰ (Symphony No. 40 in G Minor)
فلوت جادویی (The Magic Flute)
مرثیه (Requiem in D Minor)
موتزارت با وجود عمر کوتاه ۳۵ ساله‌اش، بیش از ۶۰۰ اثر خلق کرد و تاثیری شگرف بر موسیقی جهان گذاشت.
۳- لودویگ فان بتهوون (۱۷۷۰-۱۸۲۷ میلادی): از بزرگترین آهنگسازان تاریخ موسیقی که نقشی اساسی در گذر از دوره‌ی کلاسیک به دوره‌ی رومانتیک ایفا کرد. او در شهر بُن آلمان به دنیا آمد و موسیقی را از پدرش و دیگر آموزگاران موسیقی فرا گرفت. در جوانی عازم وین شد و توانست از تعلیمات موسیقیدانان بزرگی مثل یوزف هایدن و آنتونیو سالییری بهره‌مند شود. علی‌رغم ناشنوایی تدریجی و زندگی پُر چالشی که داشت، برخی از ماندگارترین آثار تاریخ موسیقی را خلق کرد؛ آثاری چون:
سمفونی نهم (Symphony NO. 9 in D Minor)
سمفونی پنجم (Symphony NO. 5 in C Minor)
سونات مهتاب (Piano Sonata No. 14)
این موسیقی‌دان آلمانی حتی پس از، از دست دادن شنوایی خود به خلق قطعات موسیقی ادامه داد و تبدیل به الگویی از اراده و پشتکار نه‌تنها برای هنرمندان بلکه برای همه‌ی انسان‌ها در سراسر جهان شد.
4- فردریک شوپن (۱۸۱۰-۱۸۴۹ میلادی): شوپن از برجسته‌ترین آهنگسازان و پیانیست‌های لهستان و یکی از بزرگترین چهره‌های موسیقی دوران رومانتیک محسوب می‌شود. وی در ورشوی لهستان به دنیا آمد و از همان کودکی استعداد فوق العاده‌ای در موسیقی از خود نشان داد. به دلیل استعداد و عملکرد بی‌نظیرش در پیانو‌نوازی، به عنوان یک نابغه‌ی پیانو شناخته شد. بعدها در سال ۱۸۳۱ به پاریس نقل مکان کرد و در آنجا به عنوان آهنگساز و معلم پیانو به زندگی ادامه داد؛ تا زمانی که در سال ۱۸۴۹ در میانه‌ی راه زندگی، در همان پاریس، روحش این دنیا را بدرود گفت.
چون شوپن بیشتر آثار خود را برای پیانو خلق کرده و همچنین به دلیل احساست عمیق و ملودی‌های شاعرانه‌اش، در بین موسیقیدانان به «شاعر پیانو» شهره گشته است.
برخی از آثار برجسته‌ی او عبارتند از:
شبانه (Nocturne in E-flat Major)
تمرین در سی مینور (Étude in C Minor)
لهستانی (Polonaise in A-flat Major)
شوپن با وجود تنها ۳۹ سال زندگی، تاثیری عمیق بر موسیقی جهان گذاشت و تبدیل به یکی از بهترین نمادهای موسیقی رومانتیک شد.
۵- پیوتر ایلیچ چایکوفسکی (۱۸۴۰-۱۸۹۴ میلادی): او از بزرگترین آهنگسازان دوره‌ی رومانتیک و از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی در روسیه است. چایکوفسکی در یک خانواده‌ی متوسط در روسیه به دنیا آمد. ابتدا در رشته‌ی حقوق تحصیل کرد اما علاقه‌اش به موسیقی او را به کنسرواتوار سنت پترزبورگ کشاند. زندگی شخصی او پرچالش و با بحران‌های روحی و احساس تنهایی همراه بود. تاثیر این تجربه‌ها در هنر این موسیقی‌دان برجسته کاملاً مشهود است. آثار او اغلب حال و هوای احساسی و دراماتیک دارند و در شنونده حس عمیقی از شور و اندوه ایجاد می‌کنند.
اگر بخواهیم ۳ اثر از برجسته‌ترین آثار او را نام ببریم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
سمفونی شماره‌ی ۶ (Symphony NO. 6 in B Minor)
فندق شکن (The Nutcracker)
دریاچه‌ی قو (Swan Lake)
موسیقی چایکوفسکی با عمق احساسی، ملودی‌های به یاد ماندنی و شکوه بی‌مانندش همیشه جایگاه ویژه‌ای در قلب دوستداران موسیقی کلاسیک دارد.
موسیقی کلاسیک با آثار جاودانه‌ای از باخ، موتزارت، بتهوون، شوپن و چایکوفسکی زیربنای شکل‌گیری بسیاری از سبک‌ها و شاخه‌های موسیقی در طول تاریخ بوده است. این شاهکارها، از سمفونی‌های پرشکوه و کنسرتوهای تاثیرگذار گرفته تا قطعات ظریف پیانویی و باله‌های هنری، الهام بخش فرهنگ‌ها و نسل‌های مختلف در سراسر دنیا بوده‌اند. با شنیدن قطعات زیبای این بزرگان به دنیایی از احساسات و زیبایی قدم می‌گذارید و تنها آن زمان است که به‌راستی می‌توانید عمق هنر موسیقی کلاسیک را درک کنید.
اگر شما نیز قطعاتی از این بزرگان می‌شناسید که زیبایی آن را با جان و دل درک کرده‌اید، آنها را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید؛ تا بدین سان سهمی کوچک در زنده نگه داشتن این میراث شکوهمند در کنار هم داشته باشیم.