سنتور یکی از سازهای زهی – ضربه‌ای یا مضرابی موسیقی ایرانی است که از نظر هندسی کاملا منظم و به شکل ذوزنقه است. به لحاظ کاربرد فراوان آن در موسیقی دستگاهی، یادگیری سنتور یکی از پر متقاضی‌ترین آموزش‌ها در عرصه موسیقی است. این ساز از یک جعبهٔ تشدید صدای چوبی به شکل ذوزنقه ساخته شده، بلندترین ضلع ذوزنقه نزدیک نوازنده قرار می‌گیرد، و دو ضلع هم اندازه آن را به ضلع روبرو متصل می‌نمایند.
نوازندگی سنتور با دو چوب نازک با نام مضراب، انجام می‌شود. مضراب‌ها در گذشته بدون نمد بودند، ولی امروزه به مضراب‌ها نمد می‌چسبانند؛ زیرا باعث نرم‌تر و کم زنگ‌تر شدن آوای سنتور می‌گردد. نوازندگی این ساز علاوه بر چابکی دست‌ها، به تمرکز ذهن نیز نیاز دارد که تنها با آزمون فراوان کسب خواهد شد.
یک: به صدای سنتور گوش دهید
در مراحل ابتدایی برای یادگیری ساز سنتور به صدای سنتور گوش کنید. آلبومی کامل از سنتور نوازی خریداری نموده و به آن با دقت بسیار، گوش فرا دهید. اگر به یادگیری سنتور علاقه‌مندید، باید سنتور و مضراب و آچار کوک را خریداری نمایید. حتماً در تمامیِ کارها، از خریداری ساز خود گرفته تا یکایک مراحل آموزش، با استاد خود مشورت نمایید. همچنین می‌توانید کتاب “دستور سنتور استاد پایور” را خریداری کرده و مطالب مقدماتی آنها مطالعه کنید. درس اول این کتاب را مطالعه و شروع کرده و تا یک هفته، روی همین درس تمرین کنید. در درس دوم، از هفته دوم شروع کرده و تمرین نمایید. درس ۱ از دروس ابتدایی سنتور را بخوانید. این درس، به شناخت بهتر نت‌های سنتور شما، کمک شایانی خواهد کرد. همچنین خلاصه‌ای از رئوس مطالب کتاب‌های مختلف است که در این درس گردآوری و تألیف شده است.
دو: در یادگیری سنتور به استانداردهای گرفتن مضراب دقت کنید
مضراب سنتور از جنس چوب است. با دقت در مضراب سنتور، متوجه ناحیه حلقه‌ای روی آن خواهید شد. این قسمت محل قرارگیری انگشتان است و به بهتر نگه‌داشتن مضراب در دست کمک می‌کند. معمولاً از نمد در قسمت جلوییِ مضراب استفاده می‌شود، زیرا نمد موجب نرم شدن و شفافیت صدا خواهد شد.
بعد از آشنایی مقدماتی با نحوه صحیح نشستن و ساختار کلی مضراب‌ها، باید نحوه درست به دست گرفتن مضراب‌ها و روش صحیح مضراب زنی را به هنرجویان عزیز و علاقه‌مند، آموزش داد، زیرا این موارد، شالوده‌های اصلی نوازندگی هستند.
سه: آموزش نت‌خوانی و نواختن نت‌ها را جدی بگیرید
یادگیری نت‌خوانی در موسیقی، همانند یادگرفتن حروف الفبا در زبان فارسی است. آموزش صحیح و استاندارد نت‌خوانی و ریتم، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و هنرجو را برای رسیدن به هدف نهایی (نواختن ساز) آماده می‌کند.
این مرحله، از مهم‌ترین مراحل آموزش در هر نوع سازی است. در این مرحله است که هنرجو با دنیای موسیقی آشنا می‌شود و درک درست و صحیحی از ساختار ریتم و فواصل نت‌ها در موسیقی پیدا می‌کند. این مرحلهٔ مهم و حیاتی، به صبر و اشتیاق بالای هنرجو نیاز دارد.
چهار: سعی کنید قطعات زیبای سنتور را بنوازید
شیرین‌ترین بخش آموزش سنتور، اجرای قطعات موسیقی توسط ساز است. پس از آموختن ساختارهای مورد نیاز، اکنون هنرجو برای اجرای قطعات موسیقی ساده، آماده است. در آموزش سازهای ایرانی، اولویت شروع، در نواختن قطعات با دستگاه‌ها و تم‌های ایرانی است. ولی این بستگی به استاد دارد تا با توجه به روحیات و تشخیص سطح هنرجو، قطعات موسیقی را برای وی انتخاب کند.
انتخاب صحیح و مناسب قطعات برای هنرجویان، تأثیر زیادی در ایجاد انگیزه و اشتیاق آنها در نوازندگی خواهد داشت و این یکی از تخصصی‌ترین قسمت‌های آموزش سنتور به روش اصولی است. استادان بزرگ و زبردست با داشتن سال‌ها تجربه و روبرو شدن با شاگردان و همراه با روحیات مختلف، بیشترین تأثیر را در تشویق هنرجویان به یادگیری سنتور و در نهایت لذت بردن از ساز خواهند داشت.
سنتور سازی جذاب با صدای اصیل ایرانی است که هر کدام از ما خاطرات زیادی با نوای دل‌نشین آن داریم. همین امروز، اولین جلسه‌ی رایگان آموزش سنتور را ببین، تمرین کن، و از فرایند یادگیری سنتور لذت ببر.
