سنتور یکی از سازهای ملی ایران است که قدمتی چند هزار ساله دارد. این ساز دارای ۳۶ سیم است که هر کدام نت موسیقی خاصی را تولید می‌کنند. کوک سنتور به این معناست که سیم‌های آن را به گونه‌ای تنظیم کنیم که هر کدام نت موسیقی مورد نظر را تولید کنند.
یادگیری کوک سنتور برای نوازندگان سنتور ضروری است زیرا به آنها کمک می‌کند تا صدای ساز خود را کنترل کنند و موسیقی را با دقت و ظرافت بیش‌تری اجرا کنند. همچنین، کوک سنتور به نوازندگان کمک می‌کند تا ساز خود را در شرایط مطلوبی نگه دارند و از آسیب دیدن آن جلوگیری کنند.
از جمله دلایلی که باید کوک سنتور را یاد بگیریم به موارد زیر می‌شود اشاره کرد:
- با سازهای دیگر سازگار می‌شوید.
- می‌توانید در گروه‌های موسیقی با سایر نوازندگان هماهنگ باشید.
- مهارت‌های موسیقی و نوازندگی شما را بهبود می‌بخشد.
نکات مهم در کوک سنتور
۱. یادگیری اینکه هر سیم چه نت موسیقی را تولید می‌کند
اولین قدم برای کوک کردن سنتور، یادگیری اینکه هر سیم چه نت موسیقی را تولید می‌کند. این اطلاعات را می‌توانید از منابع مختلفی مانند کتاب‌های آموزشی سنتور، ویدیوهای آموزشی و… کسب کنید.
در سنتور، سیم‌های سفید نت‌های سفید پیانو را تولید می‌کنند و سیم‌های زرد نت‌های سیاه پیانو را تولید می‌کنند. سیم‌های سفید از پایین به بالا به ترتیب زیر نت‌های موسیقی را تولید می‌کنند:
- سیم سفید اول: دو
- سیم سفید دوم: ر
- سیم سفید سوم: می
- سیم سفید چهارم: فا
- سیم سفید پنجم: سل
- سیم سفید ششم: لا
- سیم سفید هفتم: سی
- سیم سفید هشتم: دو
سیم‌های زرد از پایین به بالا به ترتیب زیر نت‌های موسیقی را تولید می‌کنند:
- سیم سیاه اول: سی بمل
- سیم سیاه دوم: دو دیز
- سیم سیاه سوم: ر بمل
- سیم سیاه چهارم: می بمل
- سیم سیاه پنجم: فا دیز
- سیم سیاه ششم: سل بمل
- سیم سیاه هفتم: لا دیز
- سیم سیاه هشتم: سی بمل
۲. نحوه استفاده از تیونر
تیونر وسیله‌ای است که برای کوک کردن سیم‌های ساز استفاده می‌شود. این وسیله معمولا دارای یک صفحه نمایش است که نت موسیقی را بر اساس فرکانس تولیدی نشان می‌دهد.
برای استفاده از تیونر در کوک سنتور، ابتدا سیم مورد نظر را با انگشت شست یا انگشت اشاره خود فشار دهید. سپس، کلید مربوط به آن سیم را روی کوک کننده فشار دهید. اگر سیم کوک شده باشد، صفحه نمایش کوک کننده باید نت موسیقی مورد نظر را نشان دهد. در غیر این صورت، باید سیم را کمی بچرخانید تا کوک شود.
۳. نحوه شناسایی اینکه آیا یک سیم کوک شده است یا خیر
برای اینکه بفهمید آیا یک سیم کوک شده است یا خیر، می‌توانید از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:
- از تیونر به دقت استفاده کنید.
- از یک خواننده یا نوازنده‌ی دیگر کمک بگیرید.
- از یک دستگاه ضبط صدا استفاده کنید و صدای سیم را ضبط کنید. سپس، صدای ضبط شده را با صدای یک نت موسیقی کوک‌شده مقایسه کنید.
۴. مراحل کوک کردن سنتور
مراحل کوک کردن سنتور به شرح زیر است:
- ابتدا، سیم‌های سفید را کوک کنید. برای این کار، از سیم سفید اول شروع کنید و به ترتیب سیم‌های سفید را کوک کنید.
- سپس، سیم‌های زرد را کوک کنید. برای این کار، از سیم زرد اول شروع کنید و به ترتیب سیم‌های زرد را کوک کنید.
- در نهایت، یک خوانده یا نوازنده دیگر را از نت‌های کوک‌شده سیم‌های سنتور آگاه کنید تا در صورت نیاز به شما کمک کند.
نکاتی برای نگهداری کوک سنتور
برای اینکه ساز کوک‌شده شما مدت زمان طولانی‌تری کوک بماند، باید نکات زیر را رعایت کنید:
- از قرار دادن ساز در معرض رطوبت یا گرمای بیش از حد خودداری کنید.
- از ضربه زدن یا فشار آوردن بیش از حد به ساز خودداری کنید.
- پس از استفاده از ساز، آن را در جای خشک و خنک قرار دهید.
با رعایت این نکات، می توانید از ساز کوک شده خود به مدت طولانی‌تری استفاده کنید.
ویدیوی آموزشی کوک سنتور
در مجموعه کوک سنتور خنیاگر، نحوه‌ی کوک کردن ساز سنتور از صفر تا صد به صورت کامل و جامع آموزش داده شده است. با تماشای ویدیوهای کوک سنتور که به صورت رایگان در اختیار شما قرار گرفته و انجام توضیحاتی که به صورت تصویری و مفصل آورده شده است، هیچ وقت دغدغه‌ی کوک نبودن ساز و یا تغییر کوک برای اجرای قطعات مختلف را نخواهید داشت.
