ویولن از زمان ورودش به ایران (حدود ۱۵۰ سال پیش) تا به امروز از محبوب‌ترین سازهای آرشه‌ای در بین دوست‌داران موسیقی به شمار رفته و حتی در برخی ایام، گوی سبقت را از کمانچه که سازی بومی در ایران به شمار می‌رود ربوده و بیشتر از آن مورد اقبال قرار گرفته است. در این میان و در طول تاریخ ۱۵۰ سالهٔ حضور این ساز در ایران، نوازندگان برجسته و توانمندی پا به عرصهٔ ظهور گذاشته‌اند که در این مجال تلاش می‌شود به معرفی تعدادی از شاخص‌ترین آنها پرداخته شود.
رکن الدین مختاری
رکن‌الدین مختاری در سال ۱۲۶۶ متولد گردید. وی نوازنده چیره‌دست ویولن و از دوستان صمیمی «درویش خان» و از شاگردان «حسین اسماعیل زاده» و به لحاظ هنری، یکی از برجسته‌ترین هنرمندان عرصه موسیقی ایران بوده. او را یکی از ده چهره برتر موسیقی ایران دانسته‌اند که با ابداع پیش‌درآمد، موسیقی ایرانی را چند پله ارتقا داد و به تکامل آن کمک کرد. «روح الله خالقی» در کتاب سرگذشت موسیقی ایران درباره او نوشته‌است: «او تا سی سال قبل مشهورترین ویولن‌زن و نغمه‌پرداز بود و به نظر نگارنده، درویش خان و رکن‌الدین خان گوی سبقت را از نظر ابتکار و سلیقه آهنگ‌سازی از همگنان خود، در آن دوره ربوده‌اند».
رضا محجوبی
رضا محجوبی به سال ۱۲۷۷ در تهران زاده شد. در محضر «ابراهیم خان آژنگ» به نواختن ویولن پرداخت ولی روش این استاد که تکنیکی و کلاسیک بود نتوانست او را جذب کند، لذا پس از فراگیری مقدمات موسیقی نزد «حسین خان اسماعیل زاده» بزرگترین نوازنده کمانچه رفت و در مکتب این استاد به صورت سینه به سینه فنون ردیف نوازی را فرا گرفت.
طبع لطیف، استعداد فراوان، پشتکار بیش از حد و شیرینی فطری پنجه‌هایش از وی نوازنده شهیری ساخت به طوری که سازش مورد تایید استادان فن قرار گرفت.
وی در آشنایی با ردیف‌ها، پروراندن گوشه‌ها و ساخت پیش درآمد و چهار مضراب تسلط فراوانی داشت. اجرای کنسرت‌های گوناگون با استادان بنام موسیقی در «لاله زار» و «گراندهتل» و شیرینی پنجه هایش موجب شد تا در ۲۵ سالگی از هنرمندان محبوب و مشهور کشور شود.
ابوالحسن صبا
ابوالحسن صبا متولد ۱۲۸۱ در تهران، استاد موسیقی ایرانی، آهنگساز و نوازنده‌ای سرشناس بود. او از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی ایران در هفتاد سال گذشته‌است. وی نخستین پویه‌های موسیقی را از پدرش فرا گرفت، نزد «میرزا عبدالله فراهانی»، «درویش خان» و «علینقی وزیری» تار و سه‌تار، نزد «حسین هنگ‌آفرین» ویولن، نزد «حسین اسماعیل‌زاده» کمانچه، نزد «علی اکبرخان شاهی» سنتور، نزد «اکبرخان» نی و نزد «حاجی خان» ضرب را آموخت. ابوالحسن صبا در نواختن همه سازهای موسیقی ردیف چیرگی پیدا کرد و تمام سازهای ایرانی همچون سنتور، تار، سه‌تار، تنبک، نی، کمانچه، ویولن و نیز پیانو را در حد استادی می‌نواخت ولی ویولن و سه‌تار را به عنوان سازهای تخصصی خود برگزید؛ سپس در مدرسه عالی موسیقی به شاگردی «علینقی وزیری» درآمد و تک‌نواز ارکستر او شد.
حسین یاحقی
حسین یاحقی در سال ۱۲۸۲ خورشیدی در تهران متولد شد. شانزده سال بیشتر نداشت که نوای کمانچه‌اش شنیدنی بود و کلاس مشق برپا می‌کرد. او افزون بر کمانچه، به آموختن سازهای سه‌تار و ویولن پرداخت، به گونه‌ای که ویولن، ساز تخصصی وی شد و در این ساز سبکی تازه برای موسیقی ایران به ارمغان آورد. وی در هنرستان هنرهای زیبا نیز به آموزش ویولن پرداخت اما هرگز کمانچه را کنار نگذاشت.
حسین یاحقی بیش از پانصد آهنگ پیش درآمد و رنگ و ترانه ساخته که از بهترین آثار هنر موسیقی کلاسیک ایران به‌شمار می‌رود.
از شاگردان ممتاز وی «پرویز یاحقی»، خواهرزاده‌اش بود که در موسیقی ذوقی سرشار داشت.
روح الله خالقی
روح الله خالقی موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازنده ویولن در سال ۱۲۸۵ در کرمان متولد شد. سرود مشهورِ «ای ایران»، که از آن به عنوان سرود ملیِ غیررسمی ایرانیان یاد می‌شود، از جمله آثار او است. وی که از شاگردانِ اصلی «علینقی وزیری» بود، با آثار و خدماتِ هنری خود، در حفظ نغمه‌ها و احیای جایگاهِ موسیقی ایرانی، در دورانی که توجه به این موسیقی کاهش یافته بود، کوشید. روح‌الله خالقی در سال ۱۳۲۸، هنرستان موسیقی ملی را با انگیزه حفظ موسیقی ملی ایران تأسیس کرد. رهبری ارکستر گلها، سرپرستی ارکسترهای شماره یک و دو رادیو و عضویت در شورای موسیقی رادیو، از دیگر فعالیت‌های خالقی بود.
علی تجویدی
علی تجویدی درسال ۱۲۹۸ خورشیدی در تهران متولد شد.نواختن فلوت و «نت» موسیقی را نزد «درویش ظهیرالدینی» آموخت و از ۱۶ سالگی ویولن را ابتدا نزد« سپهری» آموخت و سپس مدت ۲ سال نزد «حسین یاحقی» به فرا گرفتن ردیف‌های موسیقی ایرانی مشغول شد. تجویدی دستگاه‌های کامل ایرانی را نزد این استادان آموخت و چون ذوق آهنگ‌سازی داشت، بنا به توصیه «رکن الدین مختاری» به ساختن آهنگ پرداخت و فن آهنگ‌سازی و هارمونی را از «هوشنگ استوار» و« روح الله خالقی» آموخت و همچنین ارکستراسیون را از کلاس درس «ضیاء مختار» فراگرفت و در کلاس کنسرواتور آزاد موسیقی نام نویسی کرد. وی یکی از آهنگ‌سازان مشهور به شمار می‌رفت که سبک نوازندگی خاص و منحصر به فردی داشت، به گونه‌ای که قدرت آرشه و تکنیک برجسته او در استفاده از ظرایف موجود در موسیقی کلاسیک بسیار تحسین برانگیز و زیبا بود.
همایون خرم
همایون خرم از نوابغ موسیقی ایران در سال ۱۳۰۹ خورشیدی در بوشهر متولد شد. از ۱۲ سالگی یادگیری ویولن را نزد «ابوالحسن صبا» آغاز کرد. وی نوازنده نامدار ویولن، موسیقی‌دان، آهنگساز و عضو شورای عالی خانه موسیقی محسوب می شود که در میان دوست‌داران این هنر به جهت ساخت ملودی ترانه‌های «تو ای پری کجایی» و «امشب در سر شوری دارم» شناخته شده‌است. خرم را می‌توان از پیشگامان رونق و شکوفایی رادیو در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ خورشیدی دانست که تلاش‌های وافری جهت پیشرفت و پرورش نسل جدید موسیقی ایران انجام داد. او از جمله ملودی‌پردازان شاخص و ماندگار در تاریخ موسیقی ایران به شمار می‌رود؛ یکی از رموز ماندگاری این آثار غنای ملودیک و ارزش موزیکالیته و قدرت ملودی‌ها محسوب می شود.
حبیب الله بدیعی
حبیب الله بدیعی متولد سال ۱۳۱۲، موسیقی‌دان و نوازنده ویولن بود. او از سال ۱۳۲۹ به عنوان تک‌نواز با برنامه موسیقی ارتش همکاری کرد و سال بعد از آن، رسما وارد ارکستر «ابراهیم منصوری» شد. در سال ۱۳۳۱ در فیلم «ولگرد» صدای «قوامی» و «شمس» را با ویولن همراهی کرد. در سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۴ ارکستر کوچکی تشکیل داد که خوانندهٔ آن «شمس» بود. این ارکستر تا پایان سال ۱۳۳۶ هر شب جمعه برنامهٔ رادیویی داشت. یک سال بعد وی وارد برنامه گلها شد و با خوانندگانی چون «مرضیه»، «الهه»، «پوران»، «دلکش» و «رؤیا» و «شمس» همکاری کرد. وی حدود ۲۰۰ آهنگ ساخته‌است که یکی از معروف‌ترین آنها «کعبه دل‌ها» با صدای «الهه» است.
رحمت الله بدیعی
رحمت الله بدیعی متولد ۱۳۱۵ در کاشان، نوازنده ویولن، کمانچه و قیچک است. رحمت الله بدیعی، یکی از چهره های پر توان شناخته شده موسیقی سنتی ایران و از بهترین شاگردان «ابوالحسن صبا» است که سال‌ها در کنار «فرامرز پایور» به حفظ موسیقی اصیل ایران از گزند آلودگی های آن زمان پرداختند.
پرویز یاحقی
پرویز صدیقی پارسی، مشهور به پرویز یاحقّی زاده شهریور ۱۳۱۴، موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازنده ویولن بود. دایی وی «حسین یاحقی» استاد ویولن بود و پرویز یاحقی به‌واسطه دایی‌اش از کودکی با هنرمندان نامداری نظیر «ابوالحسن صبا»، «مرتضی محجوبی»، «رضا قلی ظلی»، «مرتضی نی‌داوود»، «رضا محجوبی» و «علی‌اکبر شهنازی» آشنا شد.
یاحقی یکی از نابغه‌های موسیقی و ساز ویولن است که در احیای موسیقی اصیل و سنتی ایران و زنده کردن گوشه‌های غنی دستگاه‌های آن نقش مؤثری داشته. وی چهار مضراب‌های مختلف در قطعات موسیقی ساخت و آثار ماندگاری از خود بر جای گذاشت.
اسدالله ملک
اسدالله ملک در سال ۱۳۲۰ در تهران متولد شد.در ایام کودکی و نوجوانی حدود سه سال شاگرد «ابوالحسن صبا» بود. او از هنرستان موسیقی فارغ التحصیل شد و سپس موفق به دریافت لیسانس موسیقی از دانشگاه هنرهای زیبا گردید. از جمله خوانندگانی که ملک با آنها همکاری داشتند می‌توان به «اکبر گلپایگانی»،«محمود محمودی خوانساری»،«ایرج»،«بهرام حصیری»،«محمدرضا شجریان»،«کوروس سرهنگ زاده»اشاره نمود.
سیاوش زندگانی
سیاوش زندگانی در سال ۱۳۲۱ در آبادان متولد شد؛ از سن هفت سالگی به صورت خودآموز با نواختن فلوت آشنا شد و از یازده سالگی توسط «سید احمد هاشمی‌پور» به «حسن علنسا» که از نوازندگان چیره‌دست ویولن و کمانچه آن دوران بود معرفی شد و با ویولن و نواختن آن آشنا گشت و پس از مدتی بسیار کوتاه در تلویزیون آبادان به صورت زنده مشغول تکنوازی و اجرای برنامه گردید. در سن بیست سالگی به تهران آمد و همکاری خود را با سازمان رادیو و تلویزیون ایران آغاز کرد و پس از یک سال که از ادامه همکاری وی با این سازمان گذشت، به سمت کارمند دبیرخانه و تهیه‌کننده موسیقی استخدام و مشغول کار شد. وی ضمن تکنوازی ویولن و اداره ارکستر، آهنگ‌سازی را نیز به عهده داشت و با ویولنیست‌های معروفی نظیر «پرویز یاحقی»، «حبیب الله بدیعی» و «اسدالله ملک» هم‌دوره بود.
مجتبی میرزاده
مجتبی میرزاده، آهنگساز، تنظیم کننده و نوازنده ویولن در سال ۱۳۲۴ در کرمانشاه به دنیا آمد.
ساز تخصصی او، ویولن و کمانچه بود و با سه‌تار و سنتور آشنایی کامل داشت. در کارنامه او، تعداد زیادی آثار موسیقی سنتی، فولکلور و پاپ همراه با بیش از ۴۰ موسیقی فیلم به چشم می‌خورد.
مجتبی میرزاده نوازندگی خود را متأثر از نوازندگی «پرویز یاحقی» می‌دانست و همیشه با احترام و فروتنی از وی یاد می‌کرد، اما شخصیت مستقل ویولن میرزاده کاملا مشهود و دارای ویژگی‌های مختص خود است. در ویولن میرزاده، تکنیک‌های غربی نوازندگی ویولن همراه با شیرینی موسیقی ایرانی نمود دارد و از تریوله‌های قدرتمند و سریع، گلیساندوهای کم و آرشه‌کشی نرم اما مستحکم، از خصوصیات نوازندگی اوست.
ارسلان کامکار
ارسلان کامکار متولد ۱۳۳۹، نوازنده عود، ویولن و آهنگساز ایرانی و از اعضای گروه کامکارها است. وی موسیقی مقدماتی را نزد پدرش «حسن کامکار» یاد گرفت و سپس در همان دوران خردسالی در سنندج با گروه های موسیقی مختلفی که سرپرستی آن ها بر عهده ی پدرش بود کار کرد و به اجرای کنسرت های مختلف پرداخت. ارسلان برای فراگیری هنر موسیقی حرفه ای به تهران مهاجرت کرد و در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، مشغول به ادامه ی تحصیل در رشته موسیقی شد. پس از اتمام دوره تحصیلی خود و فراگیری موسیقی حرفه‌ای، موفق شد به عنوان نوازنده ی ویولن در کنسرت سمفونیک تهران مشغول به فعالیت شود.
برای یادگیری این ساز اسرارآمیز و دلربا آماده هستی؟ امروز با مجموعه آموزش ویولن خنیاگر شروع کن و از پیشرفت و یادگیری لذت ببر.
