چالش دست چپ ویولن از همان روزهای اول آموزش آغاز می‌شود. جایی که همزمان با آرشه‌کشی ویولن، نیاز به یادگیری تکنیک‌های دست چپ در نوازندگی ویولن احساس می‌شود. نقاط تماس دست چپ ویولن به این شرح است: سه نقطه در حالت عادی نوازندگی و دو نقطه هنگام ویبراتو.
به طور معمول، سه نقطه تماس با ساز وجود دارد:
- انگشت شست چپ
- کناره‌ی انگشت اشاره
- انگشت(ها).
هنگام نواختن ویبراتو، فقط انگشت شست و انگشت (فقط یک انگشت در هر زمان) با ساز تماس دارند، زیرا داشتن نقاط تماس زیاد مانع حرکت دست به جلو و عقب می‌شود و ویبراتو را دشوار می‌کند. به فاصله بین انگشت اشاره و دسته‌ی ساز توجه کنید.
نقش انگشت شست در چالش دست چپ ویولن
نقش انگشت شست در چالش دست چپ ویولن، پشتیبانی از فشار انگشتان و بخشی از وزن ساز است. فلش‌های سبز در تصویر نشان‌دهنده نیروهای متضادی هستند که انگشت شست و انگشتان به یکدیگر وارد می‌کنند. در موقعیت‌های پایین، انگشت شست روی انگشت اشاره یا انگشت وسط قرار می‌گیرد.
به طور کلی، انگشت شست سه عملکرد اصلی دارد:
- حمایت از انگشتان: انگشت شست با نیرویی متضاد در برابر فشار انگشتان روی سیم‌ها عمل می‌کند و به تسلط و دقت آنها کمک می‌کند.
- حفظ تعادل: انگشت شست به حفظ تعادل ساز روی گردن و شانه کمک می‌کند.
- کمک به جابجایی دست: انگشت شست می‌تواند به جابجایی دست روی دسته برای دسترسی به نت‌های بالاتر کمک کند.
موقعیت و زاویه دقیق انگشت شست می‌تواند بسته به تکنیک‌های مختلف و آناتومی دست هر نوازنده متفاوت باشد. اما به طور کلی، مهم است که انگشت شست انعطاف‌پذیر و رها باشد تا بتواند به راحتی حرکت کند و وظایف خود را به درستی انجام دهد.
در این حالت، انگشت شست به جای آنکه از فشار انگشتان روی سیم‌ها حمایت کند، با نیروی جانبی به دسته چنگ می‌زند. این حالت چنگ زدن، کل دست چپ را بی‌تحرک می‌کند.
پیامدهای این اشتباه:
- عدم کنترل انگشتان: با عدم حمایت انگشت شست، دقت و تسلط انگشتان روی سیم‌ها کاهش می‌یابد و احتمال نت‌های ناخواسته و صداهای ناخوشایند افزایش می‌یابد.
- محدودیت در جابجایی دست: این وضعیت مانع از حرکت روان و انعطاف‌پذیر دست روی دسته می‌شود و دسترسی به نت‌های بالاتر را دشوار می‌کند.
- تنش عضلات: چنگ زدن با انگشت شست باعث ایجاد تنش در عضلات دست و بازو می‌شود و به مرور زمان منجر به خستگی و درد می‌شود.
دو اشتباه رایج در چالش دست چپ ویولن
- استفاده از انگشت شست به عنوان نقطه تماس: در تصویر اول، اشتباه است که از انگشت شست به عنوان نقطه تماس استفاده شود. این کار باعث محدودیت کشش انگشتان و اجرای ویبراتو می‌شود و به شدت بر تکنیک جابجایی دست تأثیر می‌گذارد، زیرا دست نمی‌تواند آزادانه حرکت کند. این حالت نادرست با مچ چپ فرو افتاده هم ارتباط دارد (بخش بعدی را ببینید).
- قرارگیری اشتباه نقطه تماس در فضای بین انگشت شست و اشاره: تصویر دوم مشکلی مشابه با تصویر اول را نشان می‌دهد، با این تفاوت که نقطه تماس به اشتباه در فضای بین انگشت شست و اشاره قرار گرفته است. این حالت نیز کشش انگشتان و اجرای تکنیک‌های پیشرفته را محدود می‌کند.
قرارگیری مچ دست در چالش دست چپ ویولن
مچ چپ باید در چالش دست چپ ویولن باید در حالت مستقیم قرار بگیرد. این کار باعث اطمینان از کشش مناسب انگشتان، تحرک دست چپ و ویبراتوی آرام می‌شود.
برای صاف نگه داشتن مچ چپ، نکات زیر را رعایت کنید:
- دست خود را به طور طبیعی قرار دهید. بدون اینکه فشاری وارد کنید، دست خود را روی دسته ویولن قرار دهید.
- مچ خود را به سمت بالا یا پایین خم نکنید. مچ خود را در حالت مستقیم نگه دارید.
- از یک استاد ویولن کمک بگیرید. یک استاد ویولن می‌تواند به شما کمک کند تا مچ خود را به طور صحیح قرار دهید.
همان طور که در تصاویر بالا هم می‌بینید، صاف بودن مچ چپ برای کشش انگشتان در هر دو جهت (نت یک روی سیم سل و نت چهار روی سیم می) ضروری است.
وقتی مچ چپ صاف باشد:
- انگشتان می‌توانند به طور کامل و راحت روی سیم‌ها قرار بگیرند، که منجر به صدای دقیق‌تر و واضح‌تر می‌شود.
- آزادی حرکت بیشتری برای انگشتان ایجاد می‌شود و به شما امکان می‌دهد نت‌های بالاتر و پایین‌تر را به راحتی بنوازید.
- دست چپ در موقعیت راحت‌تری قرار می‌گیرد و خستگی و درد را کاهش می‌دهد.
در مقابل، اگر مچ چپ خم باشد، انعطاف انگشتان محدود می‌شود و نواختن نت‌های بالاتر و پایین‌تر دشوارتر می‌شود. همچنین، احتمال خستگی و درد در دست و بازو افزایش می‌یابد.
بنابراین، تمرین بر صاف نگه داشتن مچ چپ یکی از نکات مهم در یادگیری ویولن است. با تمرکز و پشتکار، می‌توانید به این هدف دست پیدا کنید و مهارت‌های خود را در نوازندگی بهبود بخشید.
حالت نادرست سوم احتمالاً به دلیل چرخش ناکافی آرنج چپ یا استفاده از قسمت اشتباه نوک انگشتان به وجود آمده است.
انگشتان چپ (بخش یکم): حالت انگشتان را حفظ کنید
هدف اصلی حفظ حالت انگشتان در ویولن‌نوازی، کاهش فاصله‌ی افقی بین انگشت‌های سوم و چهارم (انگشت حلقه و انگشت کوچک) و موقعیت هدف آنها روی صفحه‌ی انگشت‌گذاری است. این کار باعث می‌شود تا انگشتان بدون نیاز به زمان اضافی و به راحتی در جای خود قرار بگیرند. این موضوع برای دقت صدادهی ساز بسیار مهم است.
انگشت‌های سوم و چهارم به طور کلی نسبت به انگشت‌های اول و دوم، کمی ضعیف‌تر هستند و مسافت بیشتری را برای رسیدن به نقطه‌ی هدف طی می‌کنند. بنابراین، ایجاد و حفظ فریم انگشتان برای آنها دشوارتر است.
در وضعیت صحیح فریم انگشتان، انگشت‌های سوم و چهارم به سمت جلو و به سمت بازیکن کشیده می‌شوند. این کار باعث می‌شود تا فاصله‌ی افقی بین انگشتان و موقعیت هدف آنها روی صفحه‌ی انگشت‌گذاری کاهش یابد. در نتیجه، انگشتان می‌توانند بدون نیاز به زمان اضافی و به راحتی در جای خود قرار بگیرند.
انگشتان چپ (بخش دوم): از نوک انگشتان سمت چپ استفاده کنید
استفاده از قسمت چپ نوک انگشتان در ویولن‌نوازی، چندین مزیت مهم دارد:
- سهولت کشش انگشتان: استفاده از قسمت چپ نوک انگشتان به کشش راحت‌تر و تسلط بیشتر روی سیم‌ها کمک می‌کند. این مسئله به خصوص برای تکنیک‌هایی مانند ویبراتو و جابجایی دست اهمیت دارد.
- جلوگیری از برخورد با سیم‌های دیگر: استفاده از قسمت چپ نوک انگشتان به شما کمک می‌کند تا از تماس ناگهانی با سیم‌های زیرین هنگام نواختن روی سیم‌های بالاتر جلوگیری کنید.
- وضعیت طبیعی روی سیم E: هنگامی که روی سیم E (نازک‌ترین سیم) نواختن می‌کنید، طبیعی است که بخشی از نوک انگشتان از لبه‌ی صفحه‌ی انگشت‌گذاری بیرون بزند. این حالت باعث تسلط و کنترل بیشتر روی سیم می‌شود.
توجه:
- این قانون در هنگام نواختن دوگان، یعنی نواختن همزمان دو سیم، کمی تغییر می‌کند. در این موقعیت، ممکن است نیاز باشد که از قسمت دیگری از نوک انگشتان برای جلوگیری از برخورد با سیم‌های بالایی استفاده کنید.
- تمرین بر استفاده‌ی صحیح از نوک انگشتان در نواختن روی سیم‌های مختلف و همچنین در تکنیک‌های پیشرفته‌تر مانند ویبراتو و جابجایی دست، برای بهبود کنترل و دقت نوازندگی شما بسیار مهم است.
در اینجا یک اشتباه رایج در بین مبتدیان وجود دارد. هنگام نواختن در سیم می نقاط تماس انگشتان در سمت راست قرار دارند. در نتیجه انگشتان نمی توانند به درستی باز شوند.
یک راه حل برای اصلاح این حالت این است که شکل مچ دست چپ را بررسی کنید. در حالی که کف دست رو به نوازنده است، سمت راست مچ باید صاف باشد.
برای ایجاد عادت خوب در استفاده از سمت چپ نوک انگشتان، تمرین پیزیکاتو (چیدن) دست چپ زیر را تمرین کنید:
انگشتان چپ (بخش سوم): از حرکت مورب هنگام عبور از سیم‌ها آگاه باشید. برای کمک به عبور از سیم، زاویه آرنج چپ را تغییر دهید
شبیه به پرده‌های گیتار یا یوکوله‌له، در ویولن نیز باید سیستمی از پرده‌های فرضی یا “نامرئی” را در ذهن داشته باشیم تا به ما در نواختن کوک کمک کند. از آنجایی که این “پرده‌های نامرئی” باید بر سیم‌ها عمود باشند، انگشتان هنگام نواختن روی سیم‌های مختلف باید از مسیر آنها پیروی کنند.
حرکات مورب ناخواسته‌ی دست چپ بر روی دسته ویولن، باعث قرارگیری انگشتان در موقعیت‌های نادرست روی “پرده‌های فرضی” می‌شود. این موضوع به طور مستقیم بر صدادهی ساز تأثیر می‌گذارد و باعث نواختن نت‌های ناکوک می‌شود.
علت حرکات مورب: دلیل اصلی این حرکات ناخواسته، ارتباط طبیعی مورب دست چپ با صفحه‌ی انگشت‌گذاری و سیم‌ها است. همچنین انگشتان تمایل ذاتی دارند که در امتداد این مسیر مورب کشیده و جمع شوند.
در برخی موارد، این حرکات نه تنها اشتباه نیستند، بلکه ضروری و صحیح هستند. برای مثال، هنگام نواختن گام دو ماژور در پوزیسیون اول، انگشت اول برای نواختن نت فا روی سیم می، باید به صورت مورب به موقعیت “نت یک” روی سیم سل حرکت کند. همچنین، انگشت چهارم برای رسیدن به سیم‌های پایینی که کمی دورتر هستند، به حرکت مورب کمی بیشتر نیاز دارد.
انگشتان چپ (بخش چهارم): انگشتان را به سرعت بلند و رها کنید
برای تمرین قدرت و سرعت انگشتان، آنها را به شدت بالا بیاورید و سریع و با حرکت زیاد روی صفحه انگشت ضربه بزنید. این حرکت چکش مانند باید صدای تق تق ایجاد کند. توجه داشته باشید که این فقط برای ورزش انگشتان است. در نوازندگی معمولی ما هرگز نیازی نخواهیم داشت که انگشتان را به این شدت بالا ببریم.
حال که تمرینات بالا را انجام دادی و چالش‌های دست چپ ویولن را یاد گرفتی برای یادگیری آماده هستی؟ با مجموعه آموزش ویولن خنیاگر شروع کن و از پیشرفت و یادگیری لذت ببر.
