اگر در ابتدای مسیر یادگیری پیانو هستید باید بدانید، هر نوازنده مبتدی باید با دنبال کردن مسیر مشخص و اصول نوازندگی، گام به گام پیشرفت کند. در غیر این صورت به راحتی درگیر روش های متعدد و گاها متضاد، کتاب‌ها و ویدیوهای آموزشی بی شمار موجود در بازار می شوید که باعث سردرگمی شما خواهد شد. بنابراین بسیار مهم است، قدم های درست را انتخاب کنید و وقت و انرژی خود را در مسیر درست صرف کنید، در این صورت قطعا موفق خواهید شد.
در این مطلب مهم‌ترین نکات و ترفندهای پیشرفت در پیانو نوازی برای افراد مبتدی را به شما آموزش می‌دهیم. تعدادی از این ترفندها بسیار پر کاربرد و شناخته شده هستند و ممکن است پیش از این آنها را یاد گرفته باشید.
نکات بررسی شده در این مقاله، نکات بسیار مهم و پر کاربردی هستند که در طول سال ها نوازندگی و آموزش به دست آمده اند.
اگر همین الان متوجه تمام نکات نشدید، نگران نباشید، یادگیری و پیشرفت در نوازندگی پیانو یک مسیر آهسته و پیوسته است. اما با یاد گرفتن این نکات، حداقل می دانید که در مسیر درست یادگیری قرار دارید و عادت های اشتباه نوازندگی در شما به وجود نمی آورند.
انتخاب معلم قابل اعتماد و حرفه‌ای
هنرجویان مبتدی ممکن است زمان و انرژی زیادی را صرف پیدا کردن منابع آموزشی مناسب کنند. امروزه، کتاب های آموزشی، ویدیوها و مطالب آنلاین بسیار مفیدی برای یادگیری سازهای مختلف از جمله پیانو در اینترنت پیدا می شوند. اما مهم است که از ویدیوها و مطالب تخصصی و درست استفاده کنید تا در این مسیر سردرگم نشوید.
استفاده از منابع رایگان مفید، می تواند بسیار به صرفه جویی در هزینه ها به شما کمک کند، اما استفاده از یک منبع قابل اعتماد با حضور یک استاد و معلم شناخته شده و معتب نیز، به نوعی سرمایه گذاری محسوب شده و سرعت شما را در مسیر چند برابر می کند. ما به شما استفاده از ویدیوهای آموزش تصویری موسسه خنیاگر را پیشنهاد می کنیم.
معلم با تماشای نحوه ی نواختن شما، می تواند ایرادات شما را متوجه شده و راه حل و روش های درست را به شما آموزش دهد. درباره ی مشکلاتی مثل انگشت گذاری یا تمپوی درست نواختن، ممکن است تماشای ویدیوها یا خواندن مطالب به تنهایی کافی نباشد و یک معلم بهتر بتواند شما را راهنمایی کند.
شیوه ی نوازندگی افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است، بنابراین معیاری دقیق برای کیفیت نوازندگی به حصوص در سطوح بالا و حرفه ای وجود ندارد.
برای استفاده از یک معلم خوب و حرفه ای، آن هم به صورت حضوری، به ازای هر ساعت باید مبلغ قابل توجهی پرداخت کنید. بنابراین می توانید با استفاده از ویدیوهای آموزش آنلاین اساتید شناخته شده، هزینه های آموزش خود را در حد قابل توجهی پایین آورده، و پس از گذراندن دوره های آنلاین و رسیدن به سطحی استاندارد، از کلاس های حضوری اساتید برجسته بهره ببرید.
انتخاب قطعات دلخواه برای تمرین
قطعات بسیار زیادی برای نوازندگی با پیانو در دنیا وجود دارد، آنقدر که شاید هیچ نوازنده ای نتواند تمام آنها را در طول مدت عمر خود بنوازد.
بنابراین تلاش کنید آهنگی را برای تمرین و یادگیری خود انتخاب کنید که آن را دوست دارید و از نواختن آن لذت می برید. این کار به شما در روند یادگیری و پیشرفت کمک می کند.
شرکت در رقابت ها، آزمون ها یا اجراهای کوچک می تواند بسیار به شما کمک کند. با ایجاد این موقعیت می توانید تکنیک های نوازندگی خود را به دیگران نشان دهید.
تمرین کردن روی قطعه ای که آن را دوست ندارید و از نواختنش لذت نمی برید، کاری سخت و طاقت فرساست. در صورتی که نتوانید با بعد شاعرانه ی یک قطعه ارتباط برقرار کنید و آن را درک کنید، نواختن آن قطعه برایتان سخت و خسته کننده خواهد بود.
انتخاب چنین قطعه ای موجب کاهش تمرکز و کیفیت نوازندگی شما می شود. بهتر است چنین قطعاتی را انتخاب نکنید، مگر آن که به عنوان یک نوازنده ی حرفه ای، وظیفه ی نواختن آن قطعه را در یک کنسرت به عهده داشته باشید. در غیر این صورت و به عنوان یک نوازنده ی مبتدی، همواره سعی کنید آهنگ هایی ساده و زیبا انتخاب کنید که از نواختنشان لذت می برید.
می توانید از بین قطعات کلاسیک یا پاپ، مجموعه ای دلخواه را انتخاب کنید. اگر قطعه ای را دوست ندارید، به سراغ قطعه ای دیگر بروید. اما سعی کنید بطور مداوم تمرین کنید و دست هایتان را فعال نگه دارید و قطعات جدید امتحان کنید.
عدم تاکید بیش از حد بر کتاب های تکنیکی
بسیاری از نوازندگان مبتدی، درگیر کتاب های آموزشی پیانو می شوند. این کتاب ها برای یادگیری درست تکنیک های پیانو نوازی و تمرین این تکنیک ها مفید و تاثیرگذار هستند. اما نواختن پیانو به شکل حرفه ای، مهارتی فراتر از گام ها و مهارت های انگشتی است. استفاده از کتاب های تکنیکی لازم و خوب است، اما سعی کنید غرق در آنها نشوید و بیش از حد برایشام وقت صرف نکنید. بطور مثال من شخصا زمانیکه احساس می کنم از لحاظ تکنیکی ضعف دارم، کمی از کتاب موزکاوسکی می نوازم و پس از آن نیز تمرینات پایه ای هانون را انجام میدهم.
اگر به طور مداوم تمرین کنم و دستانم قوی باشند، خون به راحتی در آنها جریان می یابد و می توانم به راحتی بنوازم، اما اگر مدتی تمرین نکنم، دستانم ضعیف شده و عادات بد و اشتباه در من شکل میگیرند.
بنابراین برای تقویت انگشتانم، سعی می کنم تکنیک های موجود در آهنگ های منتخب خود را تمرین کنم. و برای نمونه در صورتی که نتوانم نت چهارم را بنوازم، نوت مشابهی را با آن جایگزین می کنم.
درصورت دلخواه می توانید مجموعه آهنگ های دلخواه خود را به تمرین ها تکنیکی تبدیل کنید. برای این کار به جای نواختن معمولی قطعات، آنها را به ریتم های کوتاه تبدیل کنید. برای نمونه، یک میزان با شانزده نت را به گروه ها چهارتایی و بیشتر تقسیم کرده و بنوازید. می توانید کوردها را تقسیم بندی کنید.
اگر بخواهید می‌توانید مجموعه آهنگهای موجود را به تمرین‌های تکنیکی تبدیل کنید. به جای نواختن عادی موسیقی آنرا به ریتم‌های کوتاه تبدیل کنید. برای مثال، میزانی با ۱۶ نوت دارید، آنرا به گروههای چهارتایی و بیشتر تقسیم بندی کنید. همواره می‌توانید کوردها را تقسیم بندی کنید.
اجرا و تمرین مداوم
اگر در ابتدای مسیر یادگیری هستید و هنوز نوازنده ای مبتدی محسوب می شود، از نواختن و اجرا در مقابل دیگران هراس نداشته باشید. اگر شده ساده ترین قطعات یا حتی گام سی ماژور را برای دوستان یا خانواده ی خود اجرا کنید. مهم است که موسیقی را با دیگران شریک شوید و فقط برای خود نگه ندارید. از فرصت های به وجود آمده برای اجرا مقابل دیگران، استقبال کنید چرا که به اعتماد به نفس شما کمک کرده و باعث می شود ترس شما از نواختن در جمع بریزد.
تقسیم بندی میزان ها
موضوع تقسیم بند میزان ها، بحثی مفصل است ه در مقاله ای دیگر به طوذ کامل به آن می پردازیم، اما در اینجا به روشی ساده اشاره می کنیم که برای تمام نوازندگان از جمله نوازندگان مبتدی قابل استفاده است. تقسیم بندی میزان ها کمک می کند تا مغز شما روند موسیقی را راحت تر و بهتر درک کند.
برای نوازندگان مبتدی پیانو، درک نوت های کامل درون صفحه، کاری پیچیده و سخت است و در بعضی مواقع کاملا گیج کننده بنظر می رسد. با این وجود اگر آن را به قطعات کوچک تر تقسیم کنید می توانید گام به گام در این مسیر پیش رفته و به جاهایی خوب برسید.
گوش دادن به پیانو
بعضی از معلم ها عقیده دارند که هنرجو نباید به کار نوازنده های دیگر گوش بدهد، یا حتی تباید صدای خود را ضبط کرده و گوش بدهد، چرا که آنوقت همان را که می شنود کپی میکند. اما بهتر است درمورد این کار اعتدال را در پیش بگیرید. هنرجو نباید عادت کند که از نوازنده ی پیانوی خاصی کپی برداری کند، اما گوش دادن به صداهای ضبط شده می تواند در مسیر یادگیری، کمک کننده باشد.
همینطور گوش دادن به قطعات جدید نیز کمک می کند تا شما با مجموعه های جدیدی آشنا شوید.
در ابتدای مسیر فهم کامل برگه ی نت های نوشته شده، هنوز برای شما دشوار است، با گوش دادن به اجرای سایر نوازندگان، می توانید رویکردهای مشابه را شناسایی کرده و همچنین برای تمرین و یادگیری، انگیزه ای مضاعف پیدا کنید.
پیش از شروع به نواختن هر قطعه ای، مدتی آن را بشنوید و با آن آشنا شوید تا آن را درک کرده و بتوانید بهتر بنوازید.
تمرین آرام
سرعت در تمرین می تواند بسیار مخرب باشد. ممکن است بعضی از قطعات را بتوانید بدون فکر کردن، و با سرعت بنوازید، اما برای بسیاری از قطعات، لازم است تا با رویکردی آرام و با آرامش، تمرین شوند. با این روش، دقت بیشتر به شما کمک خواهد کرد تا خطاهای کمتری داشته باشید.
نواختن با سرعت بالا باعث می شود تا کنترل شما روی ریتم کم شده و هماهنگی اجرای شما از بین برود. آرام نواختن می تواند از وقوع اشتباه پیشگیری کند. بنابراین سعی کنید برای نواختن یک قطعه، ابتدا آنقدر آرام آن را بنوازید تا به درک کاملی از نت ها، میزان ها و روابط میان آنها برسید و سپس کم کم سرعت نواختن را بیشتر کنید.
پس از افزایش سرعت، اگر باز هم در نواختن بخشی از آن قطعه مشکل دارید، دوباره سرعت نواختن را کم کنید تا مشکل حل شود. بهترین روش برای شروع یادگیری یک قطعه این است که در ابتدا آن را به آرامی تمرین کنید و سپس کم کم سرعت خود را زیاد کنید.
سرمایه گذاری روی یک پیانوی با کیفیت
یک موضوع خیلی مهم در کیفیت نوازندگی شما، کیفیت پیانو یا کیبوردی است که با آن تمرین می کنید و آموزش می بینید. بسیاری از هنرجویان پیانو که از نظر فنی، اجرایی ضعیف دارند، نه به دلیل کمبود و مشکل در آموزش، بلکه به دلیل استفاده از پیانو یا کیبوردهای ایستاده دچار این مشکل می شوند.
کیبوردها عموما قیمتی مناسب دارند و با صرف هزینه ای معقول می توانید یک کیبورد تهیه کنید، اما تمرین مداوم روی کیبورد، ممکن است در زمان اجرا روی یک پیانوی بزرگ دچار مشکل شوید. زیرا چکش مصنوعی کیبورد، نمی تواند ارتعاشی شبیه به پیانوهای بزرگ ایجاد کند، بنابراین در زمان نواختن روی پیانوی بزرگ، نتیجه با آنچه که در خانه تمرین کرده اید، متفاوت خواهد بود.
بلافاصله بعد از شروع به نوازندگی با پیانوی واقعی متوجه خواهید شد که تفاوت در نتیجه بسیار ملموس قابل درک خواهد بود.
بنابراین تلاش کنید حتی الامکان یک پیانوی ایستاده ی با کیفیت بخرید. کیبوردها در آغاز راه می توانند به شما کمک کنند تا راه بیفتید و در مسیر حرکت کنید، اما در ادامه به پیانوی واقعی نیاز خواهید داشت.
یادگیری اصول پایه
تعدادی از نوازندگان، ممکن است با وجود نداشتن دانش تئوریک و نظری، در نوازندگی بسیار چیره دست باشند. اما آشنایی با جنبه ی تئوریک و نظری موسیقی، می تواند بسیار در مسیر پیشرفت کمک کننده باشد. با داشتن دانش موسیقی بهتر می توانید موسیقی را تجزیه و تحلیل کرده و درک بهتری از قطعات مختلف داشته باشید و در نتیجه اجرایی دقیق تر و زیباتر داشته باشید.
برای نوازندگان مبتدی، لازم است که علائم و نشانه ها را بشناسند تا به درک بهتری از قطعه ی مورد نظر خود برسند.
منابع زیادی برای آشنایی با تئوری و مبانی نظری موسیقی وجود دارد که بسیاری از آنها را می توانید از طریق آنلاین جستجو و مطالعه کنید.
حفظ کردن همه چیز
خواندن موسیقی بسیار مهم و خوب است، اما خواندن از روی نت، ممکن است شما را کمی عقب نگه دارد و اجرای شما را کندتر کند. نگرانی از جا انداختن یک نت یا نشانه ممکن است تمرکز شما را کم کند. بنابراین سعی کنید در اولین فرصت آهنگ را حفظ کنید. سپس با تمرین مداوم قادر خواهید بود با آهنگ ارتباط برقرار کنید و پیشرفت کنید.
برای اینکه بتوانید موسیقی را درست بنوازید و به موسیقی جان ببخشید، لازم است موسیقی در شما درونی شود، و برای این منظور حفظ کردن آهنگ بسیار به شما کمک خواهد کرد.
خواندن دیداری
در قسمت قبلی درباره ی اهمیت حفظ کردن موسیقی برای نوازندگان مبتدی صحبت کردیم، اما لازم است بدانید که خواندن دیداری موسیقی هم بسیار با اهمیت است و در نواختن قطعات جدید و نا آشنا به شما کمک می کند. مهارت تشخیص ریتم ها، نت ها و کلیدها می تواند در نواختن قطعات مختلف بسیار کمک کننده باشد. زمانیکه شروع به یادگیری قطعه ای جدید می کنید بهتر است بارها و بارها از روی کاغذ نت ها را بخوانید. اگر هفته ای دو بار، برای مدت ده دقیقه قطعه ای جدید یا مجموعه ی میزان ها را بخوانید و مرور کنید، بسیار در روند پبشرفت شما کمک کننده خواهد بود.
استایل بدنی درست
در زمان نواختن پیانو، حفظ حالت درست بدن بسیار مهم و کلیدی است. حتی با وجودی که خم شدن روی ساز برای شما راحت تر است و تسلط بیشتری بر ساز احساس می کنید، اما به هیچ عنوان این کار را انجام ندهید تا به یک عادت تبدیل نشود. اگر صندلی شما کوتاه است، بهتر است آن را عوض کنید. سعی کنید صندلی ای انتخاب کنید که قابلیت تنظیم ارتفاع داشته باشد. بالاتنه ی خود را صاف و عمودی و در تعادل قرار دهید، و توجه کنید که ساعد و دست هایتان در موازات با کلیدها قرار بگیرند.
عادات بد نوازندگی به سرعت در نوازنده شکل می گیرند، بنابراین حتی اگر درحال نواختن قطعه ای ساده هستید که نیازی به حالت نشستن درست ندارد، استایل استاندارد خود را حفظ کنید. بسیاری از نوازندگان پیانو، به دلیل رعایت نکردن این نکته، بعدها در غلبه بر این عادت بد دچار مشکل می شوند. برای نواختن یک نوت یا یک قطعه ی طولانی، همواره سعی کنید با حالت بدنی درست بنوازید.
جایگذاری درست انگشتان
ممکن است جایگذاری درست انگشتان، نکته ای قابل توجه به نظر نیاید، اما برای یک نوازنده ی پیانو بسیار مهم و کلیدی است. در بعضی قطعات و بعضی تمرین ها، می توان از نحوه ی انگشت گذاری گذر کرد و اهمیت زیادی به آن نداد، اما برای نواختن حرفه ای و تمیز، انگشت گذاری ضعیف قطعا شما را دچار مشکل می کند. در بعضی از قطعات و آهنگ ها، قسمت های خاصی به خطوط لگاتو و قطعه بندی مناسب احتیاج دارند و به همین دلیل اگر در انگشت گذاری ضعف داشته و نتوانید انگشتان را درست حرکت بدهید، صدای بدی به وجود خواهید آورد.
سعی کنید از ابتدا تکنیک های انگشت گذاری درست را یاد بگیرید و آنها را تمرین کنید. پس از تمرین مداوم و جا افتادن مفهوم انگشت گذاری، طبیعتا نوازندگی شما هم روان تر، ریتمیک تر و آهنگین تر خواهد شد.
بسیاری از کتاب های آموزشی یا سی دی ها و ویدیوهای آموزشی، تکنیک های انگشت گذاری درست را آموزش می دهند. در بعضی موارد ممکن است شیوه ی آموزش با انگشتان شما سازگار نباشد، در این صورت روشی دیگر را امتحان کنید، تا به روشی برسید که برای شما مناسب است. سپس آن را تمرین کنید تا تبدیل به عادت در نوازندگی شما بشود.
نگاه نکردن به دست ها
نوازندگان مبتدی معمولا در زمان نواختن به دستان خود نگاه می کنند، اما سعی کنید از ابتدا این عادت را در خود بوجود نیاورید و بدون نگاه کردن به دستانتان بنوازید، زیرا که اگر این عادت در شما شکل بگیرد، سپس اگر به دستانتان نگاه نکنید، کاملا گیج خواهید شد.
سعی کنید تمرین کنید تا در زمان نواختن به اطراف نگاه کنید و بدنتان را حرکت بدهید. همچنین دورنمایی کلی از فضایی که در آن حضور دارید در ذهنتان بوجود بیاورید تا فقط بر روی صدا تمرکز نکنید. سعی کنید به حافظه ی خود رجوع کنید و به گوشتان هم توجه کنید، تا بفهمید انگشتان کار خود را درست انجام می دهند یا خیر.
خواندن ملودی
نواختن یک ملودی با خواندن آن بسیار متفاوت است. تنها درصورتی می توانید همراه با ملودی بخوانید که ریتم آهنگ را درک کرده و فهمیده باشید. خواندن با ملودی برای افراد مبتدی از دو جنبه اهمیت دارد. اولا کمک می کند تا جایگاه خواندن در موسیقی را درک کنید و دوما باعث می شود شما با کمک حافظه ی خود به شکلی فعال بنوازید. زمانیکه بتوانید نواختن پیانو را به جای نوت های روی صفحه در قالب آواز خواندن مجسم کنید، نوازندگی شما به شکل فوق العاده ای بهتر می شود.
نتیجه گیری
با خواندن این مطلب یاد گرفتید که به عنوان یک نوازنده ی مبتدی باید چه کارهایی انجام دهید تا نوازندگی شا پیشرفت کرده و به یک نوازنده ی حرفه ای تبدیل شوید. نکات ذکر شده بسیار ساده هستند و در عین حال به شما کمک می کنند تا از وقت خود بهترین بهره را برده و وارد مسیرهای اشتباه نشوید.
اگر از بین نکات ذکر شده در بالا بخواهید تنها به دو نکته عمل کنید، خرید یک پیانوی واقعی و انتخاب یک معلم متخصص در ادامه ی مسیر یادگیری است.
دو نکته مهم بعدی تمرین آرام و با سرعت پایین، و تقویت خواندن دیداری است. برای تبدیل شدن به یک نوازنده حرفه ای، به دانش تئوریک و تکنیک های قوی احتیاج دارید، اما قبل از همه ی اینها مهم است که بتوانید موسیقی را بخوانید و میزان ها را درک کنید.
درصورتیکه سوالی دارید، در بخش نظرات مطرح کنید، خوشحال می شویم که در اسرع وقت به آنها پاسخ دهیم.
حال که این نکات را در نوازندگی پیانو یاد گرفتی، اولین جلسه‌ی رایگانِ مجموعه آموزش پیانو را ببین، تمرینات آن را با دقت انجام بده و از یادگیری این ساز جذاب و دوست‌داشتنی لذت ببر.
عالی بود متشکر
سپاس از این که با ما همراه هستید.