هر هنرجویی که مجموعه آموزش پیانو را مد نظر قرار دهد، برای آموزش بهتر، درک نحوه‌ی صدادهی این ساز می‌تواند راهگشا باشد. در مورد نحوه صدادهی پیانو، کلیدها یا کلاویه‌های پیانو از طریق مجموعه‌ای از اهرم‌های کوچک به چکش‌های پیانو متصل می‌شوند، به این مکانیزم شامل اهرم‌ها و چکش‌ها، عملگر یا Action می‌گویند. این مکانیزم، مسئولیت کنترل شتاب چکش‌ها هنگام برخورد با سیم‌ها، و هم‌چنین کنترل عکس العمل آنها پس از برخورد با سیم‌ها را به عهده دارد. عموما در تمام پیانوها، سر چکش‌ها به‌وسیله‌ی لایه از نمد یا الیاف مشابه پوشانده شده است که در کیفیت صدای ایجاد شده تاثیرگذار است. علاوه بر این، کیفیت صفحه‌ی صدا و بخش‌های دیگر نیز بر کیفیت صدای پیانو تاثیرگذار خواهند بود.

تقسیم‌بندی پیانو

پیانوها عموما در ظاهر به دو مدل تقسیم‌بندی می‌شوند، یکی از آنها که در فارسی معمولا پیانوی رویال گفته می‌شود، به شکل سه گوش و بسیار بزرگ است، سیم‌های این پیانو به صورت افقی در جعبه کشیده شده‌اند و چکش‌ها از پایین به سیم‌ها برخورد می‌کنند.

مدل دیگر پیانو، نوع عمودی است که در کشورهای اروپایی به آن پیانینو نیز گفته می‌شود به معنای پیانوی کوچک. ابعاد این پیانو کوچک‌تر بوده و سیم‌های درون این پیانو به صورت عمودی قرار می‌گیرند، بنابراین چکش‌ها از روبرو به سیم‌ها ضربه می‌زنند.

مکانیزم تولید صدا در پیانو به این شکل است که با فشردن کلید پیانو، کلید فرمان کوبش را به چکش می‌دهد و چکش بر روی سیم کوبیده می‌شود، سپس چکش به جای خود برمی‌گردد تا جلوی ارتعاش سیم را نگیرد. زمانی که نوازنده انگشت خود را از روی کلید بر می‌دارد، قطعه‌ی نمدی روی سیم قرار می‌گیرد و جلوی ادامه‌ی ارتعاش را می گیرد و صدا قطع می‌شود. سه نوع صدای زیر، بم و خیلی بم در پیانو تولید می‌شود که برای تولید صدای زیر، چکش به طور هم‌زمان بر روی سه سیم هم کوک کوبیده می‌شود، برای تولید صدای بم بر روی دو سیم هم کوک، و برای تولید صدای خیلی بم بر روی یک سیم ضخیم کوبیده می‌شود.

کلیدهای پیانو

نت‌های پیانو برای افراد مبتدی
نت‌ها روی کلیدهای پیانو

در هر اکتاو پیانو، هفت کلید سفید برای هفت نت: دو، رِ، می، فا، سل، لا، و سی وجود دارد. در بین این کلیدهای سفید کلیدهای سیاه رنگی هم وجود دارند، بجز بین نت های می و فا، و همچنین سی و دو. کلیدهای سیاه رنگ پیانو درواقع نقش نت دیز را برای کلید سفید سمت چپی، و نقش نت بمول را برای کلید سفید سمت راستی خود دارند.

 پدال‌های پیانو

به عنوان قدم بعدی جهت فهم نحوه صدادهی پیانو باید درباره‌ی پدال‌های پیانو دانست. پایین پیانو سه پدال قرار دارد، هرکدام از این سه پدال وظیفه‌ی مخصوصی به عهده دارند:

پدال سمت راست یا sustain pedal:

به طور معمول دمپر یا صدا خفه‌کن‌هایی از جنس نمد روی سیم‌ها قرار دارند که هنگام نواختن و ضربه به کلاویه‌ها، از ارتعاش صدا جلوگیری کرده و باعث می‌شود با رها کردن کلاویه، صدا هم قطع شود.

پدال‌های پیانو
پدال‌های پیانو

اما گرفتن پدال اول یا sustain pedal باعث می‌شود دمپرها از سیم‌ها جدا شوند و هنگام نواختن صدای ایجاد شده طنین بیشتری داشته و زیباتر به گوش برسد.

پدال وسط یا psostenuo pedal

پدال وسط ممکن است در پیانوهای متفاوت نقش متفاوتی داشته باشد، در مدل‌های گرند، این پدال نقش همان پدال سمت راست را داشته و با گرفتن آن دمپرهای تعدادی از سیم‌ها که کلاوی‌هایشان فشرده می‌شود، از آنها جدا می‌شوند.

اما در پیانوهای عمودی پدال وسط یه نمد نازک را بین سیم‌ها و چکش‌ها قرار می‌دهد که باعث کم شدن صدای ساز می‌شود، و از آن برای زمان‌هایی که می‌خواهید تمرین کنید یا به هر دلیلی ترجیح می‌دهید صدای پیانو بلند نباشد مناسب است.

پدال سمت چپ (soft pedal)

گرفتن این پدال چکش‌های ساز پیانو را به سیم‌ها نزدیک‌تر می‌کند و از شدت ضربات می‌کاهد و کیفیت و جنس صدا را نیز تعییر می‌دهد.

پیانو خنیاگر

نوای دل‌نشین پیانو با درک و دریافت موسیقی عجین شده. آموزش پیانو در خنیاگر شامل جلسات رایگانی است که با انجام تمرینات آن، می‌توانید در مورد ادامه‌ی مسیر، بهتر تصمیم‌گیری کنید.