آموزش ساز کیبورد به منظور فراگیری و ارتقا مهارت نواختن کیبورد است. یادگیری کیبورد اصل مهمی برای یادگیری دیگر وسایل موسیقی است. به همین دلیل کیبورد یک وسیله کامل برای همه اشخاص است. در این مقاله به معرفی کامل و آموزش ساز کیبورد پرداخته خواهد شد.
معرفی کامل و اجمالی ساز کیبورد
کیبورد از جمله سازهای است که طرفداران زیادی دارد. آموزش ساز کیبورد تنها نواختن آن نیست بلکه مجموعه تکنیک‌هایی است که باعث متنوع شدن سازها می‌شود. کیبورد نوعی ساز بوده که با انرژی برق کار می‌کند. وقتی شما یک کلید را فشار دهید نت به شکل دیجیتال ایجاد می‌شود. کیبورد قابل حمل بوده و نیازی به کوک شدن ندارد. امروزه انواع کیبورد در ابعاد و کیفیت گوناگون در بازار عرضه شده است. ۴ نوع کیبورد موجود در بازار موارد زیر است.
- سنت سارز (کیبورد مخصوص برای صداسازی)
- ارنجر (برای آماده کردن و چیدمان نواختن)
- میدی کیبورد (نرم افزاری برای آهنگ سازی)
- سکووانسر (ویژه آهنگ سازی قوی)
آموزش کیبورد برای نواختن آن
برای یادگیری کیبورد (ارگ) بهتر است وقت زیادی را صرف کنید تا نتیجه بهتری بگیرید. اولین اصل در آموزش کیبورد طرز گرفتن آن در دست است. هر چند که نوازنده، کیبورد را در دست نمی‌گیرد اما باید کیبورد روی دست قرار بگیرد. شما باید طوری کیبورد را بگیرید که زیبا و راحت به نظر برسد. دست راست‌تان را در مرکز کیبورد بگذارید. انگشت بزرگ روی نت ۲ و بقیه انگشتان روی نت‌های بعدی ( ر، می، فا و سل) قرار گرفته باشند.
دست تان را عمود بگیرید طوری که انگار به دیوار چنگ زده‌اید. زمانی که دست‌تان را افقی گرفته‌اید نباید مچ‌تان برآمده یا فرورفته باشد. همچنین زاویه انگشتان نیز ۹۰ درجه باشد.
یادگیری کیبورد تقریبا با طرز زدن نت‌ها کامل می‌شود. برای زدن نت‌ها به توضیحاتی که می‌گوییم دقت کنید. انگشت بزرگ (شست) را روی نت و سایر انگشتان را به ترتیب روی بقیه نت‌ها بگذارید. در زمان نواختن نیز به موارد زیر توجه کنید.
- از بلند کردن انگشتان روی کلید دوری کنید.
- حالت دست تان عوض نشود.
- فقط یک نت را فشار دهید.
- زمان زدن نت کلیدها نلرزد.
برای آموزش کیبورد نباید تنها به مطالب کتبی گفته شده بسنده کرد. بنابراین سعی کنید مطالب را به صورت عملی نیز انجام دهید. نت‌های کیبورد به صورت زیر است.
- نت A (لا)
- نت B (سی)
- نت C (دو)
- نت D (ر)
- نت E (می)
- نت F (فا)
- و نت G (سل)
چگونه کیبورد را مستقل بنوازیم؟
استقلال دست در یادگیری ساز کیبورد بسیار مهم است. بیشتر نوازندگان در زمان آموزش کیبورد روی استقلال دست‌ها حین نواختن تمرکز دارند. در این روش دست‌ها دو نت متفاوت را می‌نوازند. بدین صورت که مثلا دست راست، نت‌های بلند و دست چپ، نت‌های کوتاه را می نوازد. هر چند که این روش جدید و خیلی مناسب نیست اما در تقویت یادگیری کیبورد بسیار موثر است. برای این کار باید ۳ اصل زیر را به خاطر بسپارید.
تمرینات اسکلار
انگشت بزرگ دست راست را وی کلید C و انگشت کوچک را نیز روی کلید G قرار دهید. انگشت بزرگ دست چپ تان را روی G و انگشت کوچک را روی C قرار دهید. با دستان خود نت ها را به طرف پایین و بالا بنوازید و با مکث نواختن را پیوسته ادامه دهید.
ریتم نیواورلئان
وقتی در تمرین اول حرفه‌ای شدید، روی ریتم یک تمرکز کنید. آغاز تمرین ریتمیک مستقل نوازی باید با LH باشد.
آموزش کیبورد با آهنگ
برای این تمرین آهنگی را که دوست دارید انتخاب کرده و آن را تمرین کنید.
در ضمن یادگیری کیبورد هرگز تمام نمی‌شود و با این تمرینات اعتمادبه نفس تان بالا می‌رود.
چگونه کیبورد را بهتر یاد بگیریم
برای یادگیری کیبورد باید راه‌های تقویت آن را نیز بشناسید. در معنا و مفهوم دیگر باید با راه‌های یادگیری بهتر کیبورد آشنا شوید.
پیدا کردن یک استاد خوب
برای آموزش کیبورد حتما به استاد نیاز دارید. با داشتن یک استاد یا معلم شما سریع‌تر کیبورد را یاد می‌گیرید. همچنین می توانید از پکیج‌های آموزشی نیز به جای حضور استاد استفاده کنید.
تمرینات منظم
یادگیری کیبورد قطعا با انجام تمرین همراه است. تمرینات نوازندگی کیبورد سبب یادگیری بهتر و بالا رفتن مهارت شما خواهد شد. سعی کنید هر روز ۲۰ الی ۳۰ دقیقه تمرین داشته باشید.
تقویت بینایی برای خواندن نت ها
در آموزش کیبورد روی مهارت نت‌خوانی خود کار کنید تا آهنگ‌ها را خیلی سریع یاد بگیرید.
مشخص بودن هدف
زمانی که در حال تمرین یک آهنگ هستید باید هدف‌تان مشخص باشد. مشخص بودن هدف سبب هماهنگی بیشتر شما با مهارت‌تان می‌شود.
خواندن زندگی‌نامه آهنگ‌سازان
اگر در زمان نواختن موسیقی اطلاعاتی در مورد زندگی نامه سازنده قطعه بدانید، بهتر آهنگ را درک می کنید و قشنگ تر می‌نوازید.
پیشرفت بیشتر در یادگیری کیبورد
الگوها را بشناسید
هر آهنگ الگو و ساختار خاص خود را دارد. شناخت الگو سبب بالا رفتن مهارت و بهبود نواختن‌تان خواهد شد.
بر اساس اعداد بنوازید
هر آهنگی یک کلید خاص دارد. هر کلید نیز قدم خود را دارد. هر یک از کلیدها صدای مطبوع خود را دارند که اگر به ترتیب نواخته شود آهنگ خوبی را تشکیل می‌دهد. به جای حفظ هر کلید جای هر کلید را یاد بگیرید تا راحت‌تر بنوازید.
گوش بدهید
آموزش کیبورد با مهارت گوش دادن آغاز می‌شود. یادگیری کیبورد از راه گوش دادن ساده‌تر می‌شود. هر کیبورد ۱۲ کلید دارد که می‌توانید با آن آهنگی را که دوست دارید بنوازید.
توانایی های خود را نشان دهید
برای یاد گرفتن کیبورد نیازی نیست در خیابان بنوازید بلکه در کنار اساتید این کار را انجام دهید. وقتی شما بنوازید و توانایی تان را نشان دهید بهتر می‌توانید سایر آهنگ‌ها را بزنید.
همچنین برای یادگیری کیبورد حتما قرار نیست ساعت‌ها تمرین کنید. روزانه یک زمان کوتاه را به آموزش دیدن اختصاص دهید و آن را تمرین کنید تا در ذهن‌تان باقی بماند.
آموزش ساز کیبورد در خانه
شاید شما جزء کسانی باشید که رویای نواختن کیبورد را دارید ولی امکان حضور در کلاس‌های آموزشی را ندارید. شما می‌توانید کیبورد را در منزل یاد بگیرید، پس با ما همراه باشید.
حالت نشستن
- وسط نیمکت کیبورد مقابل مرکز کیبورد بنشینید. اگر نیمکت ندارید ندارید پس از یک چهارپایه استفاده کنید.
- زانوهایتان را زیر کیبورد بگذارید و کف پای تان نیز باید صاف باشد.
- دستان خود را روی ساز کیبور که در جلوی تان است بگذارید. انگشتان باید روی کلیدهای که به رنگ سفید هستند قرار بگیرند. دستان خود را آرام و انگشتان را خم کنید (طوری که دستان تان شکل سی انگلیسی گرفته باشند).
- بدون تنش و صاف بنشینید. سعی کنید ریلکس باشید و شانه هایتان را به طرف بالا بکشید. در زمان بازدم شانه ها را به سمت پایین بدهید.
آموزش نواختن کیبورد
نواختن یک اصل مهم در آموزش کیبورد بوده که شامل ۵ مرحله زیر است.
آموزش الفبای موسیقی
نت های کیبورد عبارت است از
- A
- B
- C
- D
- E
- F
- و G
تمرین نوت کامل، نصفه نوت و یک چهارم نت
نواختن هر کدام از نت‌های نامبرده متفاوت است.
- نت کامل، یک دایره تو خالی است. (چهار ضرب)
- نصفه نت، یک دایره تو خالی که یک بازو دارد و به طرف بالا کشیده شده است. (دو ضرب)
- نت چهارم، یک دایره پر که یک بازو دارد و به طرف بالا کشیده شده است. (یک ضرب)
گام ماژور C
متداول ترین گام در آموزش کیبورد، گام ماژور C می‌باشد. (نخستین کلید C)
تمرین کورد F
تمرین کورد F برای نواختن کورد C لازم است.
بالا بردن مهارت تان
- هر روز یادگیری کیبورد را با نواختن تمرین کنید.
- سعی کنید از روی ورق موسیقی تمرینات خود را انجام دهید.
- آهنگ های خود را بنویسید.
- کیبورد را روی صداهای مختلف تنظیم کنید.
چند نکته مهم در آموزش کیبورد
اگر هرگز کیبورد نزده‌اید و می‌خواهید آن را یاد بگیرید این نکات را در نظر داشته باشید. همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، یادگیری کیبورد اصل یادگیری سایر وسایل موسیقی در سال‌های آینده است. راهکارهای که قرار است ارائه بدهیم برای همه سنین مناسب می‌باشد. اگر وضعیت فیزیکی‌تان در زمان نواختن مناسب باشد، احساس راحتی بیشتری در حین نواختن دارید. در نتیجه با آمادگی بیشتر کیبورد را خواهید نواخت. نکات مهم در آموزش کیبورد موارد زیر است.
خرید صندلی کیبورد
برای شروع یادگیری باید یک صندلی مناسب داشته باشید. بهتر است از یک نیمکت استفاده کنید تا بتوانید به کیبورد بهتر دسترسی داشته باشید. در ضمن حتما هنگام یادگیری کیبورد از یک نیمکت مناسب استفاده کنید.
تنظیم وضعیت بدن
پاها را صاف بگذارید و فقط کمی از زانوهایتان زیر کیبورد قرار بگیرد. حالت گفته شده بهترین شکل نشستن پشت کیبورد است که سبب درست نواختن، نوازنده نیز می شود. بهترین شکل نشستن شکلی است که نت C در وسط قرار گرفته باشد.
شکل بازو و دست ها در زمان نواختن
دست ها به شکل C و بازوها در اطراف آویزان باشد.
حالت درست بدن در حین یادگیری کیبورد
در زمان آموزش دیدن باید وضعیت بدن شما آزاد و ریلکس باشد.
استفاده کردن از کلیدهای مشکی رنگ
زمانی که انگشت‌هایتان روی کیبورد قرار گرفت باید نوک انگشتان را داخل کلیدهای سیاه رنگ حرکت دهید.
یافتن گروه ها روی کیبورد
پیدا کردن هر نت با دانستن الفبای هفت نتی امکان پذیر است.
یافتن نت C
نت C، کلیدی سفید رنگ در طرف چپ دو کلید مشکی رنگ است. برای حفظ شدن نت C هر روز آن را تمرین کنید تا فاصله اش را پیدا کنید.
یافتن نت F
یک نکته مهم در یادگیری کیبورد، حفظ شدن محل قرار گرفتن نت F است.
تمرین کردن
با هر دو دست تمرین کنید تا بتوانید به بهترین نحو بنوازید.
در جمع‌بندی آموزش کیبورد باید گفت که بهتر است به طورد کامل با کلیدها آشنا شوید. در ضمن مطالب گفته شده را تمرین کنید تا نوازنده خوبی شوید.
حال که این نکته را در نوازندگی پیانو یاد گرفتی، اولین جلسه‌ی رایگانِ مجموعه آموزش پیانو را ببین، تمرینات آن را با دقت انجام بده و از یادگیری این ساز جذاب و دوست‌داشتنی لذت ببر.