در سال ۱۸۰۶ و در زمان ناپلئون بناپارت، سفیر فرانسه در ایران یک پیانوی ۵ اکتاوی به دربار فتحعلی شاه هدیه کرد، پیانوی ۵ اکتاوی کمی کوچک‌تر از پیانوهای معمولی امروزی است. این پیانو نخستین پیانویی بود که به ایران قدم گذاشت و آغازِ راه مفهومی به نام پیانو ایرانی شد. البته تا مدت‌های زیادی فقط برای زیبایی دکور در تالار سلطنتی قرار داشت و از آن استفاده‌ای نمی‌شد، تا سال‌ها بعد در سال ۱۸۷۳ زمانی که ناصرالدین شاه به پاریس سفر کرده بود، به یک نمایشگاه پیانو رفت و بلافاصله چهار دستگاه پیانو خریداری کرد، تا اینکه سرورالملک رئیس گروه موسیقی دربار که خود نوازنده‌ی سنتور بود، همت کرد و با توجه به شباهت‌های پیانو و سنتور، دست به کار تغییر کوک و ایرانیزه کردن این ساز کرد. با این حساب می توان سرورالملک را نخستین نوازنده‌ی پیانو در ایران دانست.
پس از ورود لومر فرانسوی برای سرپرستی موسیقی نظام به ایران، سازهای غربی از جمله پیانو کم کم وارد ایران شدند و لومر کسی بود که اولین بار آهنگ‌های محلی و فولکلور ایرانی را برای نواختن با پیانو تنظیم و سپس اجرا کرد. لومر و شاگردانش از جمله محمود مفخم، غلامرضا مین باشیان و معتمدالدوله یحیائیان، را به عنوان پیشروان پیانونوازی در ایران می‌شناسند. لومر به همراه سالار معزز آغاز به آموزش رسمی پیانو در ایران نمودند، سالار معزز خود معلم موسیقی و سلفژ بود و در گروه موسیقی نظامی درس می‌داد. در همان زمان اتودهای پیانو و البته بقیه‌ی سایزها از جمله ویلون وارد ایران شدند و بعدتر که گروه‌های موسیقی سنتی شکل گرفتند شروع به استفاده از پیانو در موسیقی خود کردند.
محجوبی، مشهورترین چهره تاریخ پیانو در ایران
در طول چند سال، پیانو رواج بیشتری در بین ایرانیان پیدا کرد و مورد توجه قرار گرفت، تا جایی که درخواست کلاس‌های آموزشی برای این ساز هم افزایش پیدا کرد و نوازندگان پیانوی چیره‌دستی در ایران تربیت شدند که تعدادی از آنها به درجات بالایی رسیدند، در بین نوازندگان پیانوی بین المللی می‌توان به نام‌هایی مانند رافی پتروسیان، گیتی امیرخسروی، تانیا آشوت هارتونیان، امانوئل ملیک اصلانیان، نوین افروز و پری برکشلی اشاره کرد.
پیانوی ایرانی هم مسیر پیشرفت را طی کرد و چهره‌هایی به یاد ماندنی تربیت نمود. پس از مشیر همایون شهردار، مرتضی محجوبی را می‌توان یکی از مشهورترین چهره‌های پیانو نوازی نامید، پس از وی، جواد معروفی نیز از اثرگذارترین پیانو نوازان ایرانی محسوب می‌شود.
مرتضی محجوبی دلبستگی بیشتری به موسیقی سنتی داشت و توانست گمنام‌ترین نغمه‌های سنتی و محلی را با پیانو اجرا و زنده کند. محجوبی در نوازندگی خود بسیار از سنتورنوازی حبیب سماعی الهام می گرفت و خیلی از موسیقی‌دانان ساز حبیب را مستتر در نوازندگی محجوبی می‌دانند. وی کوک‌های متنوعی را برای دستگاه‌های مختلف و آوازهای متفاوت به کار می گرفت.
محجوبی بی‌تردید پدر پیانوی کلاسیک ایرانی است و حدود ۲ هزار شاگرد تربیت کرده است که تعداد انگشت شماری از آنان به شکل حرفه‌ای موسیقی را ادامه دادند. به عنوان نمونه می‌توان به آذرمیدخت ملک‌منصور (رکنی)، منوچهر صانعی، توراندخت صانعی، فخری ملک پور و فرهاد معتمد اشاره کرد.
معروفی، چهره محبوب تاریخ پیانو
جواد معروفی اما بیشتر به نوآوری در موسیقی سنتی شهرت دارد. او در مکتب علینقی وزیری تربیت یافته بود که موسیقی امروزی ایران مدیون تلاش و خلاقیت اوست. پدر او، موسی معروفی هم یکی از ردیف‌شناسان به نام موسیقی ایرانی بود که مشغول تدریس تار در مدرسه وزیری بود.
جواد معروفی ابتدا در مکتب پدرش شاگردی کرده و پس از آشنایی با اصول اولیه‌ی موسیقی وارد مدرسه‌ی وزیری شد و در زمان کوتاهی شاگرد خانم خاراتیان شد، که معلم برجسته پیانو بود و شروع به یادگیری پیانوی کلاسیک اروپایی کرد. در سال‌های جوانی به شکل حرفه ای به نوازندگی پیانو مشغول شد و با تلاش و پشتکار، و صرف تمام وقت و انرژی خود مشغول به بهبود فرهنگ پیانوی ایرانی و خلاقیت و ابداع در نواختن پیانوی ایرانی شد.
بعدها، هنرمندانی مانند فریبرز لاچینی و انوشیروان روحانی پیانو را به شیوه‌هایی نزدیک‌تر به سبک پاپ ادامه دادند و توانستند آثار درخشانی خلق کنند.
پیانو یک ساز بسیار گسترده است و تنوع تکنیک‌ها و توانایی‌های آن، پیانو را به سازی تبدیل کرده است که قابلیت انطباق با سبک های موسیقی مختلفی را داشته باشد. موسیقی ایرانی هم جزوی از همین دسته‌بندی‌ها بوده و هست.
برای شروع یادگیری پیانو، این ساز خوش‌صدا و چالش‌برانگیز آماده هستی؟ اگر همین حالا شروع کنی و نکات مهم را رعایت کنی، در مدت شش ماه به یک نوازنده‌ی مسلط تبدیل خواهی شد.