بدون توجه به این که در چه سطحی از نوازندگی گیتار هستید، مرور اصول اولیه در نوازندگی حتی اگر در سطح پیشرفته نیز باشید، همیشه بسیار مفید است. پیشرفت‌های محسوس در سرعت نوازندگی، سهولت در نواختن و بیان (لحن) موسیقایی را می‌توان به سادگی و با انجام برخی تغییرات در تکنیک‌های اساسی به دست آورد. پوزیشن (موقعیت) و تکنیک انگشت‌گذاری دست چپ گیتار چیزی است که همیشه در نوازندگی باید به آن رجوع کرد. مفاهیمی که امروز با شما به اشتراک گذاشته می‌شوند، در راستای پیشرفت اصولی در حین نوازندگی گیتار و نواختن رپرتوارهای دشوارتر روی این ساز، ضروری هستند.
بهبود تکنیک‌های انگشت‌گذاری دست چپ و آگاهی نسبت به اصول کار صحیح، نسبتا آسان است، اما مزیت‌های آن بسیار زیاد است. اصلاحِ تکنیک‌های دست چپ نه تنها می‌تواند از شما برابر آسیب‌های نوازندگی گیتار محافظت کند، بلکه شما را به یک گیتاریست بسیار سریع و دقیق تبدیل می‌کند.
این مطلب شامل موارد زیر است:
- چگونه دست چپ را هنگام حرکت حین نوازندگیُ آرام و آزاد نگه دارید
- موقعیت صحیح دست چپ روی دسته گیتار
- قرارگیری صحیح شست
- قرارگیری و انگشت‌گذاری دست چپ به شکل طبیعی
اطلاعات نادرست زیادی در مورد این تکنیک در کتاب‌های مختلف وجود دارد، بنابراین از این فرصت استفاده می‌شود تا این موضوع یک بار برای همیشه روشن گردد و شما ایده‌های آموزشیِ کاربردی‌ای از آنچه برای بهبود این جنبه از نوازندگی گیتار نیاز دارید برداشت کنید.
در ادامه، ۵ اصل اساسی در انگشت‌گذاری دست چپ برای گیتار را با یکدیگر مرور می‌کنیم:
۱: دست‌های خود را در راحت‌ترین حالت نگه دارید
ممکن است این اصل در نگاه اول خیلی واضح به نظر برسد، اما خب، اغلب توسط نوازندگان نادیده گرفته می‌شود و در طولانی‌مدت منجر به آسیب می‌گردد. گاهی نوازندگان تعجب می‌کنند که چرا در سخت‌ترین قسمت از یک قطعه موسیقی که در حال کار کردن روی آن هستند، مرتب اشتباه می‌کنند. احتمالا انتظار در رسیدن به این قسمت دشوار، در واقع باعث می‌شود که آنها درست قبل از رسیدن به آن، دست‌های خود را سفت کنند و خود را برای یک شکست بزرگ روی صحنه آماده کنند!
راحت نگه داشتن دست‌ها در تک تک لحظات، باعث می‌شود نوای سازتان خیلی نرم و سیال جریان یابد، هماهنگی دستان را بهبود بخشد و مشخصا بر روی سرعت نوازندگی شما را روی گیتار تاثیر مثبت بگذارد.
۲: قرارگیری صحیح شست
در کتاب‌های آموزش گیتار کلاسیک این گونه بیان می‌شود که «شست را در وسط دسته قرار دهید». این توصیه بسیار بد و اشتباه است. البته، لحظاتی وجود دارد که باید شست را بر روی پشت دسته قرار دهید، مانند آکوردهای باره یا نواختن ترکیبی از سیم‌های پایین‌تر، اما به طور کلی موقعیت استاندارد شست دست چپ باید به شکل زیر باشد، طوری که روی قسمت وسط گیتار قرار گیرد که نزدیک‌تر به سیم‌های پایین‌تر است:
این موقعیت شست به شما یک امکان ویژه می‌دهد. این که به راحتی به تمام سیم‌ها دسترسی داشته باشید و در عین حال دست خود را در موقعیت راحت و بدون تنش نگه دارید.
در این حالت موقعیت شست منعطف است و هرگز برای مدت طولانی در یک موقعیت باقی نمی‌ماند. بسته به اینکه کدام سیم‌ها را می‌نوازید، یا تک نت یا آکورد می‌نوازید، و این که چقدر بالای دسته گیتار می‌نوازید، شست شما مرتبا در حالت حرکت است و موقعیت خود را برای ایجاد بیش‌ترین راحتی در حرکت و راحتی دست چپ هماهنگ می‌کند.
۳: فشار کافی انگشتان دست چپ
فشار دادن بیش از حد یا خیلی کم روی سیم‌ها، هر دو می‌تواند باعث بسیاری از مشکلات تکنیکی شود. اگر خیلی آرام فشار دهید، سیم‌ها وزوز می‌کنند و کمی شبیه خش خش رادیویی که به درستی تنظیم نشده است خواهد شد. اگر خیلی محکم فشار دهید، باعث ایجاد تنش زیادی در دست و بدن خود خواهید شد که می‌تواند به دست شما آسیب برساند، نواختن شما را متشنج و سفت نشان دهد و البته، سرعت شما را کاهش دهد.
برای چالش میزان فشار انگشت، باید به طور کافی و مداوم تمرین کنید (تمرین هر روزه)، و همواره و مستمر به اصول نوازندگی گیتار رجوع کرده و آنها را سرلوحه تمرینات و نوازندگی خودتان قرار دهید.
۴: نزدیکی انگشتان به دسته گیتار و انعطاف‌پذیری زاویه دست چپ
نگه داشتن انگشتان تا حد امکان نزدیک به دسته گیتار، یک اصل کارکردی است که باید به خاطر داشته باشید، به خصوص اگر مبتدی هستید. با این حال، توجه داشته باشید که همیشه این طور نیست و در واقع این یک دستورالعمل بسیار کلی است – مواردی وجود دارد که از این قاعده استثناء هستند.
بسته به اینکه انگشتان در هر زمان چه کاری انجام می‌دهند، دست چپ باید زاویه خود را کمی تغییر دهد تا انگشتان دست چپ به اندازه کافی به دسته گیتار نزدیک شوند.
با این حال، مواقعی وجود دارد که انگشتان سوم و چهارم شما به سادگی نمی‌توانند مستقیما پشت دسته گیتار قرار گیرند. اشکالی ندارد – معمولا اگر کمی از دسته گیتار عقب باشند، اگر گیتار به درستی تنظیم شده باشد، صدای نافرم نمی‌دهد. افرادی که دست‌های کوچک‌تر دارند باید زاویه دست چپ را بسیار بیش‌تر تغییر دهند تا جایگذاری مناسب انگشتان را تسهیل کنند.
زاویه و قرارگیری صحیح دست چپ گیتار ارتباط زیادی با نکته آخر و مهم‌ترین نکته ای دارد که باید در مورد تکنیک دست چپ در نظر گرفت، که عبارت است از…
۵: آیا دست شما احساس خوبی دارد؟
در مورد چالش‌های تکنیک دست چپ (و هم‌چنین تکنیک دست راست)، احساسی که در دستان شما وجود دارد بسیار مهم و تعیین‌کننده است. این اصلی یکی از بهترین توصیه‌هایی است که تا به حال در مورد نواختن گیتار گفته شده است. چالشی که به طور مرتب باید در حین تمرینات و نوازندگی مرور کنید.
نحوه انجام این اصل این است که در طول جلسه تمرینی خود، مرتب این سوال را بپرسید:
«صرف نظر از اینکه تکنیک یا انگشت گذاری من «درست و استاندارد» است یا خیر، آیا واقعا احساس خوبی دارد؟ آیا در دستان من احساس خوبی القا می‌شود؟ بدنم چطور، چه احساسی دارد؟»
به طور خلاصه، این اصل به شما می آموزد که چگونه جنبه‌های ظریف‌تر را با در اختیار داشتنِ یک دست چپِ آرام، هماهنگ و چابک توسعه دهید.
در حقیقت، الگو یا راه حل مشخصی برای نگه داشتن انگشتان دست وجود ندارد، اگر پس از مدتی از هر تکنیکی، از آن احساس خوبی دریافت نکردید، آن روش را کنار بذارید و روش جدیدی برای انگشت‌گذاری دست یا ترتیب قرارگیری آنها انتخاب کنید.
سخن پایانی
این راه‌حل‌های ساده، موثرترین راهکارها برای به جریان انداختن موسیقی از طریق گیتار بوده است. روش‌هایی که شما را راهنمایی می‌کنند تا راه‌حل‌های ظریف و کاربردی برای این که دست چپتان راحت، هماهنگ و سریع باشد را پیدا کنید. برای این که تکنیک نوازندگی شما بهتر شود، بهترین روش این است که در مورد بدن‌تان بیش‌تر آگاهی پیدا کنید و در یک ریتم هماهنگ با بدن‌تان قرار بگیرید تا واکنش بدن‌تان را بشناسید و بتوانید از آن واکنش بگیرید!
شاید موارد مطرح‌شده در این مطلب در نگاه اول بدیهی به نظر برند اما همیشه ضروری است که تکنیک‌های انگشت‌گذاری دست چپ را دوره یا اصلاح کنید. این که تلاش کنید تا بتونید همیشه تکنیک خودتان را در سطوح بالاتری قرار بدهید. امیدواریم این روش به شما کمک کند تا بتوانید درهای بدون دردسر جدیدی در مسیر یادگیری گیتار باز کنید.